Onder de loep #028: Birra del Borgo

Geplaatst op 28 februari 20218 april 2021 door Follow the Beer

Birra del Borgo werd opgericht in 2005 door Leonardo Di Vicenzo. Het is het klassieke verhaal van de moderne craft brewer: van thuisbrouwer tot craft brouwer en van craft brouwer van grote jongen. Leonardo reisde jaren lang door België, Duitsland en Groot-Brittannië om de geheimen van de verschillende bierculturen te ontdekken en deed daar zijn inspiratie op. Deze opgedane kennis, ervaring en inspiratie gebruikt hij nu bij het brouwen van zijn eigen bieren. Bekende bieren van deze brouwerij zijn onder andere de ReAle Extra (een op Engelse leest geschoeide Real Ale), de Duchessa (Belgische saison met spelt) en de My Antiona (een krachtige en verfrissende pilsener, collab tussen Birra del Borgo en het Amerikaanse Dogfish Head).

Birra del Borgo opende in 2005 haar deuren in Borgorose, een klein stadje in de bovenste Salto-vallei, in de provincie Rieti op de grens tussen Lazio en Abruzzo. In 2009 werd een nieuwe brouwerij in gebruik genomen, die het kloppend hart van het bedrijf werd en nog steeds is. Deze nieuwe brouwerij is te vinden op de Nucleo Industriale in Spedino, (Rieti, Italië). In Nederland zijn inmiddels verschillende kleine brouwerijen overgenomen door de grote jongens - Texelse Bierbrouwerij door Heineken, brouwerij 't IJ door Duvel Moortgat, brouwerij De Molen door Bavaria en Oedipus door wederom Heineken), is ook Birra del Borgo niet meer zelfstandig. Het werd in 2016 opgeslokt door Anheuser-AB Inbev.

De Duchessa is de klassieker van Birra del Borgo, die de brouwerij over de hele wereld bekend heeft gemaakt. Het wordt geproduceerd met behulp van spelt, die wordt geteeld op de Monti della Duchessa. Dankzij overeenkomsten met lokale producenten komt tegenwoordig 80% van de mouten uit de regio of het nabijgelegen Abruzzo. De Duchessa (5,8%) is geïnspireerd door de klassieke Belgische saison. Het overvloedige en romige schuim geeft fruitige - van banaan en ananas tot tropisch fruit - en bloemige aroma's vrij die worden opgepept door een lichte en aangename peperige smaak.

Onze mening: de Duchessa combineert een fijne, subtiele prikkeling door het niet overvloedig aanwezige koolzuur in combinatie met een lichte zuurgraad door het gebruik van de spelt (23%) en een matige hopping maken dit een fris doordrinkbaar bier dat aangenaam is van begin tot eind.

De BIGA is een blend van drie bieren:

16% L'Equilibrista (IGA) met Sangiovese druiven die sinds 2016 op houten vaten is gelagerd;
4% Duchessa (saison met spelt) met wilde gist
80% normale Duchessa (zie hierboven voor de specificaties)

De naam van dit unieke bier is dan ook Barrel aged Italian Grape Ale (BIGA)!

Onze mening: ondanks de hoge en gespannen verwachtingen (een IGA barrel aged) blijft dit een subtiel bier dat prima in balans is, maar geen uitschieter. De lichtgele, enigszins troebele BIGA heeft een fruitig aroma en verliest niet zijn moutigheid. Ook de bittere nasmaak blijft overeind. Wellicht had de brouwer iets meer IGA en Duchessa met wilde gist kunnen gebruiken, dan had de gewone Duchessa minder overheerst en dat is jammer.

Onder de loep #026: Limited editions van Brouwerij Hoop

Geplaatst op 24 januari 20218 april 2021 door Follow the Beer

We beginnen met de Dutch Grape Ale . Dit stro-blonde bier van 6,0% is een zogenaamde bier-wijn hybride, een bierstijl die wij vooral kennen uit Italië waar de IGA's een ware trend zijn. Als voorbeeld noemen wij hier Birrificio Montegioco die wij in de zomer van 2020 bezochten. De Dutch Grape Ale is gebrouwen met verse Nederlandse Sauvignon Gris wijnmost en met wilde Kveik- en Champagne gisten die voor een droog en levendig aroma en smaak zorgen.

Onze mening: de Dutch Grape Ale is wat ons betreft een blijvertje. Dit bier mag niet verloren gaan voor de Nederlandse biercultuur. Dus kom op brouwerij Hoop, ga door en neem dit bier op in je assortiment. Wij vonden het een subtiel en verfrissend bier, waarbij de wijnmost minder sterk aanwezig was dan wij gewend zijn. Het mag nog iets spannender, iets gedurfder.

Het tweede bier was de Woody Winter Bock, een bier van 6,9% dat is gebrouwen met 6 moutsoorten en een Duitse lagergist en vervolgens gelagerd met ‘French oak chips’. Hierdoor komt in smaak en aroma subtiele vanilletonen, specerijen en toffee terug die ook in het eikenhout te vinden zijn.

Onze mening: het gebruik van houtsnippers wil nog weleens leiden tot een bier met overdreven houtsmaak en -aroma. Dat is zeker niet het geval bij deze Woody Winter Bock. Hoop levert een subtiel bier dat mooi in balans blijft waardoor de houtsnippers eerder een toevoeging zijn dan een overdaad. Het bier is wat ons betreft iets te laag in de alcohol. Bij een bokbier verwacht je toch iets meer alcoholwarmte. Ook dit bier mag van ons in het Hoop-assortiment worden opgenomen.

De Top 5 van 2020

Geplaatst op 25 december 202025 december 2020 door Follow the Beer

Het jaar 2020 gaat de geschiedenisboeken als het jaar van het coronavirus, van covid-19 zoals Jaap van Dissel het steevast noemt, van coronamaatregelen die op- en afgeschaald werden, van social distancing, van mondkapjes, van lock-downs, van anderhalvemetersamenlevingen, van groepsimmuniteit die nimmer dichterbij kwam, van de zoektocht naar een vaccin, van routekaarten die nergens heen leiden, van code geel, oranje en rood, maar vooral van de horeca die gesloten werd in april en in oktober. Het was een jaar van stilstand en stilstand is altijd achteruitgang. Laten we dit jaar vooral snel vergeten. Er kon niet veel. Toch hebben we een lijst bij elkaar geraapt van schamele hoogtepunten.

Op vier Café De Zwaan in Maastricht met zijn walk-in fridge waar je naar binnen mag lopen en je eigen bier mag pakken. En als je het even niet weet, is er altijd een biersommelier die je kan helpen met je keuze: 'Waar heb je zin in? Zuur? Dat heb ik! Een Quadrupel of Barley Wine? Heb ik ook'. Wij dronken er een fantastische The Crab & The Monkey (wild ale, 6,9%) van De Kromme Haring, een La Vermentoise (farmhouse ale/saison, 6,0%) van Blaugies en een Sequence Series #008 - Red Ale Reserve (imperial/double red ale, 11,1%) van Uiltje.

En als je dan toch thuis moet zitten en je je de pleuris verveelt, dan ga je maar thuisdrinken en heel nerderig en autistisch al je bieren op Untappd inchecken. Niet verwonderlijk dat je dan al snel aan je 2000e unieke bier toe bent. Wij kozen voor het Gulpener Pils en die waardeerden we natuurlijk met de perfecte score van 5. Net als onze 1000e check-in: de Heineken in Café De Heks in Deventer. DAt waren nog eens tijden. We missen De Heks. Thuisdrinken stemt gewoon niet vrolijk, wij willen weer aan de bar hangen en ons mens en bierliefhebber voelen!

Onder de loep #024: Tibir en Open Mind

Geplaatst op 6 december 20208 april 2021 door Follow the Beer

Birrificio Montegioco

Eerder dit jaar (2020) bracht Follow the Beer een bezoek aan Birrificio Montegioco. Deze brouwerij dankt zijn naam aan het gelijknamige dorp in Val Grue, een paar kilometer van de stad Tortona, op het oude grensgebied van Piemonte, Ligurië, Lombardije en Emilia Romagna. Hier werd in het voorjaar van 2005 een oud pakhuis werd omgevormd tot een moderne microbrouwerij.

Wij gingen er heen voor de IGA's (Italian Grape Ales), de Tibir en de Open Mind. Kenmerkend voor deze bierstijl is het gebruik van druiven bij het brouwen. Het bier vormt daarmee een soort tussenvorm tussen wijn en bier, ook wel hybride genoemd. Over hoe IGA's gemaakt worden, lees je verschillende verhalen van het toevoegen hele druiven tot druivensap en (gekookte) most of zelfs het mengen van bier en wijn. De brouwer van Montegioco was daarover heel duidelijk: bij een echte IGA wordt most toegevoegd die zorg draagt voor een deel van de vergisting of tijdens de kookfase wordt meegekookt. Voor het mengen van bier en wijn haalt hij zijn Tortonese neus op. Dat is niet echt.

Follow the Beer proefden de IGA's ter plekke, deden wat aan Lost in Translation en kochten van allebei een doos (€ 7,00 per flesje in een doos 12 flesjes van 0,33cl, maar online gaan deze voor minimaal € 16,00 per flesje) en namen die mee naar Nederland. Nu was het tijd om ze ook daadwerkelijk onder de loep te nemen.

Tibir

Tibir is een bier van spontane gisting, verkregen door toevoeging van most van de Timorassodruif. Timorasso is een witte Italiaanse druivensoort die voornamelijk wordt geteeld in de wijnstreek Piemonte in het noordwesten van Italië om aromatische wijnen te maken met enig verouderingspotentieel en ook voor de brandewijnspecialiteit van grappa. Vanwege de dikke huid van deze druifsoort en daardoor het relatief lage rendement was deze druif aan het begin van de jaren tachtig bijna uitgestorven in dit gebied. Dankzij de inspanningen van een zekere Walter Massa kwam deze druif in de jaren negentig weer terug onder de aandacht en begonnen lokale producenten deze druivensoort weer zelf te planten. Tegenwoordig zijn er meer dan 20 bedrijven die Timorasso telen en produceren.

Dankzij de most van de Timarassodruif ontstaan een bier met mild romig schuim met een gouden vacht die naar amber verandert. Het heeft een aangenaam en intens reukprofiel dat doet denken aan de fruitige noot van de druif, vergezeld van hints van kruiden, honing, accenten van koolwaterstoffen en bloemige geuren. De smaak is zeker niet gemakkelijk, maar kent een rijke, verfijnde ontwikkeling in de mond met een goed alcoholgehalte, met aangename wijnachtige, zure en kruidachtige afdrukken. Kortom, het is genieten geblazen.

Open Mind

Open Mind van de Piemontese Montegioco is een Italiaanse druivenbier gemaakt van Cortese most, een typische druif van de Tortonesi Hills waar de brouwerij gevestigd is, toegevoegd tijdens de kookfase. De Cortese is een witte Italiaanse wijndruivenras, dat voornamelijk wordt verbouwd in de zuidoostelijke regio's van Piemonte in de provincies Alessandria en Asti. Het is de primaire druif van de DOC-wijnen van Cortese dell'Alto Monferrato en Colli Tortonesi, evenals de DOCG-wijn van Cortese di Gavi. De Cortese is ook te vinden in de regio Lombardije van Oltrepò Pavese en in de Veneto-wijnstreek Bianco di Custoza. Cortese heeft een lange geschiedenis in de Italiaanse wijnbouw en werd al in 1659 genoemd in documenten. De gematigde zuurgraad en lichte smaken van de druif hebben de Cortese tot een favoriet gemaakt voor de restaurants in het nabijgelegen Genua als een wijncombinatie met de lokale zeevruchten gevangen voor de Ligurische kust.

De Open Mind is een intens bier met karakter, met zoete en fruitige aroma's van kamille, gedroogde bloemen, viooltjes, bessen en sinaasappel. In de mond is het perfect uitgebalanceerd tussen zoetere tinten en een levendige zure toon, gesmoord door de rondheid en warmte van alcohol. Met andere woorden: droog, elegant en persistent!

Onder de Loep #019: Tommie Sjef Blancs

Geplaatst op 12 april 20208 april 2021 door Follow the Beer

Tommie Sjef Wild Ales

We citeren Wikipedia (en dan moet je meteen oppassen natuurlijk):

Tommie Sjef Koenen begon met brouwen in 2013, na het proeven van zijn eerste zure bier in Antwerpen. Omdat hij zelf op dat moment geen lambiek kon brouwen ging hij steeds op en neer naar België om deze grondstof te halen, om het dan zelf in Den Helder te steken en laten rijpen. Het heen-en-weer reizen werd hij zat en het werd ook steeds moeilijker om aan lambiek te komen, dus besloot hij zelf gistculturen verzamelen en te gaan brouwen. De bieren laat hij rijpen in het schuurtje van zijn moeder.

In de zomer van 2015 werkte Tommie als assistent brouwer bij Oedipus waar hij zijn eigen wort maakte en mee naar huis nam. De hoeveelheid bier die hij dan heeft liggen om te rijpen is wettelijk te veel voor persoonlijk gebruik. Dat zorgt ervoor dat hij zich inschrijft bij de KvK, dit is de officiële start van Tommie Sjef Wild Ales.

In 2016 verschijnen de eerste bieren op de markt, die goed worden ontvangen waardoor de vraag het aanbod snel overstijgt. Hij breidt zijn brouwerij uit naar een loods van 150m2, mede mogelijk gemaakt door een crowdfundingsactie. Zijn productie wordt hiermee verdubbeld.

In deze tekst staat een aantal onzuiverheden die nadere toelichting behoeven. Zo is Tommie Sjef Koenen misschien zelf dan wel een brouwer, maar Tommie Sjef Wild Ales is geen brouwerij, maar een brouwerijhuurder (volgens de website Nederlandse Biercultuur). Hierbij wordt een brouwerij gedefinieerd als een brouwerij met eigen ketels gericht op de verkoop van bier onder de eigen merknaam en een brouwerijhuurder als een brouwerij zonder eigen ketels gericht op de verkoop van bier onder de eigen merknaam.

Bovenstaande betekent in ieder geval dat er in Den Helder geen brouwketels staan en dat Tommie Sjef zijn basisbier elders haalt, wellicht nog steeds bij Oedipus in Amsterdam, maar dat is niet bekend. En zelfs dat klopt niet helemaal, zelfs dat is niet helemaal zuiver. Ook Nederlandse Biercultuur slaat hier de plank een beetje mis. Tommie Sjef laat namelijk technisch gezien geen bier elders brouwen. Op het moment dat Tommie Sjef het overneemt van de brouwerij is het namelijk geen bier, maar wort. En volgens de definitie van het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen mag de aanduiding bier pas worden gebezigd voor een drinkwaar verkregen na alcoholische vergisting van wort. Wort is onvergist bier, een halfproduct van bier dat alle stadia van het brouwen van schroten tot en met koken heeft doorlopen, behalve de vergisting. En dat is juist wat Tommie Sjef doet en waar het goed in is: vergisten, met wilde gisten welverstaan. Tommie Sjef is dus noch brouwerij, noch brouwerijhuurder, maar een hybride daartussen, zeker als bedenkt dat de vergisting de belangrijkste fase van het brouwen is en de rest maar een opmaat daar naar toe. Bij het vergisten worden laat de brouwer zijn echte kunsten zien, daar worden de bokken van de schapen gescheiden, daar staan de echte kerels op.

Het is ook de vraag hoe hij dat doet: de wort vervoeren van de brouwerij waar hij het maakt (Amsterdam?) naar Den Helder waar de wort vergist wordt. Afgekoelde wort is namelijk zeer gevoelige voor bacteriële en andere besmettingen. Technisch gezien is het wel mogelijk. We hebben het eerder gezien, bijvoorbeeld bij de Kommunbrauerei in Wischeneschenbach in het Zoigl-gebied.

Nog een onzuiverheid in de tekst. Er staat dat hij wettelijk teveel heeft voor persoonlijk gebruik. Dat klopt niet, daar is geen wettelijke grens voor. Amateurbrouwers mogen in hun eigen huis een hoeveelheid bier brouwen die voor henzelf en eventueel hun gasten is bedoeld. Zolang het maar voor eigen gebruik is, gelden verder geen regels. Er is dus geen maximumhoeveelheid. Dat verandert op het moment dat een amateurbrouwer zijn of haar bier verkoopt, ruilt of weggeeft, dit valt onder een ‘handeling in het economisch verkeer’ en dan ben je snel een professionele brouwer die accijnzen moet afdragen. Voor de wet gaat het dus niet om de hoeveelheid, maar om het wel of niet persoonlijk gebruik.

Blancs

Blancs (9,0%, met wilde gist en melkzuurbacteriën) is een hybride tussen bier en wijn en daarmee kan de vraag worden gesteld of dit nog wel een bier mag worden genoemd. Tommie heeft de Blancs volgestopt met witte wijndruiven, 600 gram per liter bier. Is de Blancs dan nog wel bier? Voor het antwoord op deze vraag gingen we ook hier naar het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen. In artikel 7b wordt bepaald dat de aanduiding bier uitsluitend mag worden gebezigd voor een drinkwaar verkregen na alcoholische gisting van wort, hoofdzakelijk bereid uit zetmeel- en suikerhoudende grondstoffen, hop en brouwwater, met dien verstande dat ten minste 60% van het extractgehalte van de wort, voor vergisting, afkomstig is van gerste- of tarwemout. Voldoet de Blancs daar aan? Ja, waarschijnlijk wel. Als je grammen en liters bij elkaar mag optellen, dan kom je uit op 62,5% (1/1,6) bier en 37,5% witte wijndruiven (0,6/1,6). Daarmee voldoet de Blancs net aan de definitie van bier en mag het bier worden genoemd.

Tommie Sjef beheerst ook de kunst van het steken, iets waar we de geuzebrouwers en -stekers zoals Oud-Beersel en Cantillon. De blend bestaat uit twee oudere vaten bier die ruim twee jaar hebben gerijpt op Chardonnay-druiven die daarna werd aangevuld met een kleine hoeveelheid bier dat 9 maanden op Muscat-druiven heeft gerijpt. Dit geeft de Blancs wat bloemige en fruitige tonen en een zekere frisheid. Een jonge Blancs heeft typische Muscat-tonen: bijna als een bewolkte, frisse natuurlijke wijn. Maar als je hem wat langer laat rijpen, dan krijg de complexe, licht geoxideerde en bijna nootachtige smaken die uit de oudere vaten bier komen.