Bier in het Westland – deel 1: Westlandse Bierbrouwerij ZWOL

De Westlandse Bierbrouwerij ZWOL werd in 2021 opgericht als brouwerijhuurder en kan worden omschreven als een jong en dynamisch bedrijf dat zich al snel heeft weten te onderscheiden in de wereld van ambachtelijk bier. Gevestigd in 's Gravenzande in het hart van het Westland, dat vooral bekend is om haar tuinbouw en kassen, heeft ZWOL zijn eigen stempel gedrukt op de biercultuur in Nederland. De brouwerij combineert traditionele brouwtechnieken met moderne innovatie en levert een breed scala aan bieren die het vakmanschap en de passie van de brouwers weerspiegelen.

Oorsprong en Filosofie

ZWOL werd opgericht door twee mannen met de achternamen Zwinkels en Olsthoorn. Over de naam van de brouwerij hoefden ze niet lang na te denken, het is gewoon een samenvoeging van de eerste twee letters van hun achternamen. Ze hadden als doel een brug te slaan tussen de wereld van het ambachtelijke bier brouwen en de moderne smaken van de consument van vandaag. Zelfs of juist in het Westland kan dat, daar waar innovatie en natuur hand in hand gaan.

De filosofie van ZWOL draait om het respecteren van oude brouwerstradities, het experimenteren met nieuwe smaken en het gebruik van lokale ingrediënten. Door samen te werken met lokale hop- en graanboeren zorgt de brouwerij ervoor dat het productieproces nauw verbonden blijft met de regio. Dit maakt hun bieren niet alleen een lokaal product, maar ook een reflectie van het Westlandse landschap.

De bieren onder de loep

ZWOL biedt een gevarieerd assortiment bieren aan, dat varieert van klassiekers tot experimentele creaties met ludieke namen voor hun bieren. Wij namen de volgende bieren onder de loep:

Zuipschuit (blond, 6,0%) - Een fris doordrinkbaar blond bier met lichtbloemige en citrusachtige tonen gebrouwen met water, gerstemout, hop, honing en gist. Of dat lokale honing uit het Westland is, dat vertelt het verhaal niet. De naam Zuipschuit heeft een wat negatieve connotatie, maar het is juist een heel lieflijk bier, een bier dat zomaar wegglijdt en je doet verlangen naar zomerse dagen op een zilt strand.

Barre mannen (IPA, 6,5%) - Een Westlandse IPA die niet veel bitters heeft, maar wel aroma's. Gebrouwen met een combinatie van de volgende hopsoorten: Cascade, Amarillo en Columbus. Een ruwe bolster met een blanke pit, net als de Westlandse mannen en vrouwen zelf, aldus de brouwers. Een prima IPA, maar geen uitschieter.

Laikt me Sterrek (tripel, 9,0%) - Een Nederlandse tripel van goed niveau. En dat is op zich al bijzonder, want de meeste Nederlands tripels leggen het snel af tegen hun Belgische evenknieën. Dat komt vooral door de Belgische gisten die hun tripels een boost geven. Ook schieten Nederlandse tripels nog weleens door in de kruidigheid. Zo niet deze Laikt me Sterrek: krachtig en mild gekruid met koriander en sinaasappelschil.

Afterbakkie (stout/Russian Imperial Stout, 9,0%)Met 9% is dit bier zeker een zware stout, maar voor een Russian Imperial Stout (RIS) relatief aan de lage kant.  Het kan, het kleurt binnen de lijntjes van de bierstijl, maar liever zien we een RIS boven de 10%. Dan krijgen de cholocade- en koffietonen nog meer body van de alcohol en ga je er eens echt voor zitten.

Goed te doen (Quadrupel, 12,0%) - Een bier van 12% voor de nuchtere Westlander. Nou ja, zo nuchter is de gemiddelde Westlander nou ook weer niet. Misschien in de opvattingen (hoewel enig radicaal denken de Westlander ook niet vreemd is), maar zeker niet in de alcoholconsumptie. Ze lusten wel een drankje daar in het Westland, zullen we maar zeggen. Een quad van 12% dus aangevuld met kandijsuiker om het alcoholvolume te boosten, en met toevoeging van wat winterse kruiden: jeneverbes en kaneel.

 

Toekomstplannen

De toekomst van de Westlandse Bierbrouwerij ZWOL ziet er veelbelovend uit. De brouwerij is vastbesloten om haar ambachtelijke benadering van bierbrouwen te blijven verbeteren, terwijl ze nieuwe markten blijft verkennen. Verder wordt er gewerkt aan het realiseren van een echte brouwerij met eigen ketels, waarbij duurzaamheid en innovatie voorop staan met natuurlijk het eigen smoelwerk van het Westland voorop.

 

Alta Via niet meer de best brewery in Badani

Alta Via is niet meer probably the brewery in Badani. De brouwerij is in 2022 verplaatst naar Quiliano in de buurt van Savona (Ligurïe) aan de kust. De Altavia dei Monti Liguri loopt door deze berggemeente (één van de meest bosrijke in Ligurië), waar de Alpen eindigen en de Apennijnen beginnen. Hier vond Alta Via een van de beste wateren in onze streek, bijzonder geschikt voor de productie van de bieren.

De taproom in Badani is in de zomermaanden nog wel geopend voor bezoekers die een bier willen proeven of meenemen voor thuis. Maar de brouwketels zijn dus niet meer in Badani.

Nieuwe release: Cromvliet Saison

Saison is een biersoort die zijn oorsprong vindt in de Belgische provincie Henegouwen (Wallonië). Dit seizoensbier werd oorspronkelijk door de boeren gebrouwen in de winter om gedronken te worden door de seizoensarbeiders in het oogstseizoen. Dat deed men om te voorkomen dat het bier slecht zou worden gedurende de bewaring. Deze bieren hadden een alcoholpercentage rond de 3% en waren extra gehopt voor de houdbaarheid. De hedendaagse saison=bieren worden het gehele jaar door gebrouwen en niet enkel meer in Wallonië. De meeste bieren zijn goudblonde tot amberkleurige ongefilterde bieren van hoge gisting en hebben een alcoholpercentage tussen 5% en 6,5% (bij voorkeur boven de 6.0%.

De saison-brouwers hebben zelf criteria opgesteld waaraan volgens hen saison-bieren moeten voldoen. Maar het bier mag op twee punten afwijken (wat betekent dat in principe ook buiten Henegouwen een saison kan gebrouwen worden):

  • Het is een bier van hoge gisting met nagisting
  • Het is gebrouwen in de provincie Henegouwen (maar dat hoeft dus niet)
  • Alcoholpercentage ligt tussen 5.0% en 6,5%
  • De kleur is donkerblond tot amberkleurig
  • Het is dorstlessend van karakter (dat is een bier al snel)
  • Het is goed gehopt en/of gekruid (hop en kruiden zijn secundair, de kracht komt uit de gist)
  • Het heeft een hoge vergistingsgraad (geeft een "droog" bier)
  • Het is bij voorkeur afgevuld in 75cl flessen (hebben wij niet en doen we ook niet)
  • Het is vooral regionaal verkrijgbaar
  • Het wordt hoofdzakelijk gebruik van gerstemout, andere granen zoals tarwe zijn mogelijk

Kaapse Anniversary Bier Festival

Kaapse Brouwers werd opgericht in 2014 en bestond dus dit jaar (2024) 10 jaar. En dat was aanleiding voor een feestje, een feestje in de vorm van het Kaapse Anniversary Bier Festival. Huh? Maar ze zaten toch op Katendrecht in die mooie Fenixloods II daar waar vroeger de hoeren zaten? Nee, dat is niet meer. Dat was een tijdelijke locatie. Op deze locatie met zijn dure grond moesten broodnodige woningen komen en dus moesten Kaapse Brouwers en alle andere bewoners van de Fenixloods wijken. Voor Kaapse Brouwers betekende dat een splitsing van de activiteiten: de brouwactiviteiten verhuisden naar het Keilepand op het bedrijvenpark Nieuw-Matenesse nabij de Nieuwe Maas en vlakbij de roemruchte Keileweg waar iets minder vroeger ook meisjes van plezier rondliepen op zoek naar mannelijke clientele. Dicht in de buurt van de oude locatie in de Fenixloods I werd wel de bar Kaapse Kaap geopend. En inmiddels zijn ook twee andere vestigingen geopend: Kaapse Maria in het centrum en Kaapse Will'ns aan de Nieuwe Binnenweg.

Een bierfestival in Rotterdam dus. In de buitenlucht. En niet goedkoop, laten we daar maar mee beginnen. We betaalden € 15,00 voor de entree inclusief proefglas van 10 cl en 1 consumptie. Losse munten kostten € 3,00 per stuk en als je er 10 tegelijk kocht (wat wij deden), dan betaalde je € 28,00 (€ 2,80 per muntje). De bieren waren € 1,00 of € 1,50, al naar gelang de bijzonderheid van het bier. Met breekbare muntjes hadden ze daar een handige oplossing voor gevonden. Snel omgerekend naar een glas van 0,25 cl betaalde je hier dus, naast je entree, € 7,00 of € 10,50 voor een glas bier. Dat zijn pittige prijzen.En nog een minpunt: op onze voorafgekochte tickets stond 11 uur als aanvangstijd, maar ter plekke bleek het festival pas om 12 uur te beginnen dus. Wachten dus.

Gelukkig maakte de line-up van brouwers en hun bieren wel veel goed. Bij een Rotterdams bierfestival horen natuurlijk Rotterdamse brouwers. Dat waren er nogal op de aankondiging: De Gele Kanarie, Hoevebrugsch Bierbrouwerij, Brouwerij Jelster, Brewdog Outpost Rotterdam, Brouwerij Noordt, Stadsbrouwerij De Pelgrim, Hofbrouwerij Reijngoud, Stadshaven Brouwerij en Vet&Lazy Brouwerij. En daarnaast een tweetal brouwerijhuurders: Monarch Brewery en ROTT.Brouwers. Of er die ook allemaal daadwerkelijk waren, weten we niet. Wij concentreerden ons vooral op de exoten en natuurlijk de zure bieren. En ook die waren er genoeg: Jopen en Van Moll uit Nederland, Brussels Beer Project en Dok Brewing Company uit België, Kemker Kultuur uit Duitsland, Cantina Errante uit Italië, La Pirata uit Spanje, Fyne Ales Brewery uit het Verenigd Koninkrijk, Rascals Brewing Company uit Ierland, Sleeping Village Brewing uit Noorwegen, Stigbergets Bryggeri uit Zweden en het het alom bekende To Øl uit Denemarken.

Grolsch versus Heineken – deel 2

We herhalen de test (zie Grolsch versus Heineken deel 1), maar nu doen we het met drie proevers uit het Oosten, drie fervente Grolsch-drinkers en drie fervente Heineken-haters, maar ook drie toch wel wat nerveuze (en bij voorbaat excuus zoekende) Tukkers. Immers, Heineken staat symbool voor al het slechte uit het Westen. Weer proeven we zes bieren:

  • Heineken en Heineken 0.0 (als vertegenwoordigers van de Randstad);
  • Grolsch en Grolsch 0.0 (als vertegenwoordigers van het oosten van het land);
  • Hertog Jan en Hertog Jan o.0 (als vertegenwoordigers van het zuiden van het land).

We moeten ze nageven: de proefomstandigheden zijn niet ideaal, de proeverij is buiten en de zon schijnt uitbundig. En er is ook wel sprake van onderlinge beïnvloeding. De stemming is immers al jolig en vrolijk. De uitslag van de proeverij verhoogt daarom alleen maar de stemming nog meer:

  • Het onderscheid tussen de gewone bieren en de 0.0% bieren wordt nagenoeg feilloos vastgesteld. Hoewel de 0.0% bieren wel zijn verbeterd in de afgelopen jaren, blijft het onderscheid dus makkelijk te maken. Alcohol is nu éénmaal de zesde smaak;
  • Grolsch 0.0% valt ook in het eigen Twente op als negatieve uitschieter. Grolsch heeft hier nog huiswerk te verrichten;
  • Maar dan en tot slot: Grolsch en Heineken worden door twee van proevers verwisseld (de ander is verstandig en waagt zich hier niet aan) en dus scoort het verfoeide Heineken beter dan het eigen Grolsch.

Brew by Numbers Enid Street is permanent gesloten

Het was zomaar een bericht in augustus 2023: Breal Capital neemt Brewed by Numbers over. En natuurlijk het eeuwige bericht daarbij dat alle arbeidsplaatsen voor het personeel behouden zouden blijven. Brew by Numbers dat werd opgericht in 2011 kennen wij vooral van de oorspronkelijke locatie op de Bermondsey Beer Mile aan Enid Street, maar in 2011 werd een tweede locatie aan de Morden Wharf in Greenwich geopend waar het grootste deel van de productie zou gaan plaatsvinden vanaf dat moment en waar ook een grote taproom kwam met terras aan de oevers van de Theems. De locatie op de Beermondsey Beer Mile bleef echter wel geopend. Twee jaar was de overname door Breal Capital dus een feit.

In de aanloop naar de overname werd de locatie op Enid Street in mei 2023 al gesloten, aldus het bericht van de Beermondsey Beer Mile die het zelf maar nauwelijks kunnen geloven. Immers, Brew by Numbers was één van de founding fathers van de Mile, eerst met één locatie, een tijdje zelfs met twee locaties, daarna weer met één locatie en nu met geen. De Mile met Brew without Numbers gaat wel gewoon door, maar wel met een gat in het hart.

Bij de locatie aan de Morden Wharf in Greenwich staat dat deze tijdelijk is gesloten. Wat dit 'tijdelijk' betekent, wordt niet duidelijk. De website werkt nog wel. Breal Capital zat niet stil in 2023 en kreeg een viertal kleine brouwerijen in handen: Black Sheep Brewery, Purity Brewing, Brick Brewery en dus ook Brew by Numbers, hernoemde zichzelf Keystone Brewing Company en het lijkt er nu op dat de productie van Purity en Brew by Numbers is verplaatst naar Black Sheep. Dit ging natuurlijk ook niet zonder verlies van arbeidsplaatsen. Maar zo gaat het altijd. Kijk maar eens aar wat Heineken deed met Brand en met het Texels bier.

 

Grolsch versus Heineken – deel 1

Onze vrienden, ook wel de Wijzen uit het Oosten genoemd, maken vaak de volgende grap:

Vraag: Wat is het verschil tussen Heineken en beffen?

Antwoord: Bij beffen is de pissmaak na drie likjes weg.

Het is natuurlijk een slechte, ordinaire en vrouwonvriendelijk grap die woke-figuren uit hun graven zal doen opstaan. Maar er zit ook veel meer achter. Het is het oosten (voor het gemak even de rest van Nederland) tegenover het westen (de vermaledijde Randstad). Het is het ene grote biermerk (lees: Grolsch) tegenover het andere, nog veel grotere biermerk (lees: Heineken). Het is BBB, NSC en wellicht een vleugje PVV tegenover de gevestigde orde (VVD, CDA, PvdA/Groen Links). Het is ongehoord tegenover te veel gehoord.

Maar het is ook een uitdaging en die uitdaging gingen wij van Follow the Beer (uit de Randstad, linkslullend, maar vooral niet woke) van harte aan. We deden een eigen blinde proeverij met de volgende bieren:

  • Heineken en Heineken 0.0 (als vertegenwoordigers van de Randstad);
  • Grolsch en Grolsch 0.0 (als vertegenwoordigers van het oosten van het land);
  • Hertog Jan en Hertog Jan o.0 (als vertegenwoordigers van het zuiden van het land).

De uitslag:

  • Beide deelnemers haalden de 0.0 bieren er uit (Pfieuwwwww! Opluchting!);
  • Grolsch 0.0 scoorde hierbij veruit het slechts bij allebei (putlucht, plat, zoet);
  • Eén van de deelnemers herkende zelfs het 'eigen' Heineken (niet omdat hij/zij/hen dat veel drinkt, eigenlijk bijna nooit);
  • Gemiddeld kwam Hertog Jan het beste uit de test (daarna Heineken en daarna Grolsch), maar dat kwam omdat één van de deelnemers hier de voorkeur aan gaf, terwijl de ander alledrie de pilseners even goed scoorde (niet heel representatief dus);
  • Bij geen van de 6 bieren werd een urinegeur of -smaak aangetroffen.

De conclusie: onze vrienden lullen uit hun nek als ze zich zo afzetten tegen het grote Heineken. Calimerogedrag van de hoogste orde en tijd om 'put things to the test'.

Stellenbrau permanent gesloten

In februari bezochten we de Stellenbrau Brewery & Stellenbosch Taproom & Restaurant in Stellenbrau. We deden er een proeverij en kochten een t-shirt in de naastgelegen shop. Een maand later lezen we het bericht dat de Taproom & Restaurant permanent is gesloten. Op de website is te lezen dat wegens economische omstandigheden de Taproom & Restaurant vanaf 28 maart 2024 permanent is gesloten.

Dat roept natuurlijk vragen op. Wat is er gebeurd? Betreft dit alleen de Taproom & Restaurant? Of is de brouwerij ook gesloten? En is de productie stilgelegd? Vragen, vragen, vragen.

Om een antwoord te vinden op deze vragen moeten we terug naar maart 2017 toen ons eigen Heineken Stellenbrau overnam. Dat was geen verrassing. Via Heineken werden immers al sinds 2015 twee flagship-bieren (de Craven Craft Lager en de Jonkers Weiss) van Stellenbrau gebrouwen bij Namibia Breweries (eerst via een joint venture, maar sinds 2023 volleidg in bezit van Heineken). Bovendien had Heineken een lokaal merk nodig om een voet tussen de deur te krijgen op de Zuid-Afrikaanse biermarkt. Heineken liet destijds weten dat Stellenbrau gewoon zou blijven doen wat het het beste deed: craft bier maken. Er waren geen plannen 'to corporartize' Stellenbrau, wat zoveel betekent als 'we stoppen de lokale productie in de kleine inefficiënte ketels en we schalen de productie en verkoop middels onze eigen grote ketels op'.

In 2024 was het moment kennelijk om de Taproom & Restaurant te sluiten. Het zou kunnen dat dit gewoon een faillissement was van een zelfstandig bedrijf (niet overgenomen door Heineken), maar het zou kunnen dat Heineken er vanaf wilde en is gestopt met geld er in stoppen. Of dat ook geldt voor de lokale brouwerij weten we niet. De website vermeldt alleen dat de Stellenbrau bieren wel verkrijgbaar blijven. De Craven Craft Lager en Jonkers Weiss blijven in ieder geval nog op de markt verkrijgbaar, zoveel is veel zeker. Maar of dat ook geldt voor de andere Stellenbrau bieren (zoals de Governor's Red Lager, de Alumni Ale, de Kraithuis India Pale Ale, enzovoort) uit de eigen lokale ketels weten we niet. Dat blijft ongewis. Vooralsnog.

 

Eiber Bierfestival

Op 29 en 30 maart 2024 organiseerde Eiber Bier in samenwerking met evenementenlocatie Haags Hoog een bierfestival op grote, maar niet eenzame hoogte. namelijk op op de zesde etage van het verzamelgebouw The New Farm, waar de ketels van Eiber Bier staan. Met de glazen kas van Haags Hoog een etage hoger, was deze locatie de logische plek voor het eerste officiële Eiber Bierfestival. Met een geweldig uitzicht op de stad Den Haag, live Haagse muziek en de deelname van voornamelijk kleinere en lokale brouwerijen, maakt dit festival een echt Haags bierfestival.

Hoewel we de laatste jaren niet veel bierfestivals meer bezoeken, konden we dit bierfestival natuurlijk niet links laten liggen. We kozen voor de zaterdagavond en bestelden de tickets online voor slechts € 7,50, inclusief proefglas en muntje. Naast de eigen Eiber bieren waren ook de volgende lokale brouwerijen aanwezig met hun bieren:

  • Maris Lager (Den Haag, opgericht 2022, brouwerijhuurder, vernoemd naar de zeemeermin die trots op de vuurtoren van Scheveningen staat);
  • De Scheveningse Brouwer (Den Haag, opgericht 2023, brouwerijhuurder, brouwt alleen white labels voor de horeca);
  • De Zoetermeerse Brouwerij (Zoetermeer, opgericht 20217, tot 2021 bekend onder de naam LVR Breweries, tot 2021 brouwerijhuurder, sinds 2021 een eigen kleine proefbrouwinstallatie);
  • EXLA (Zoetermeer, opgericht 2019, brouwerijhuurder).

Skavenhage speelde vanaf 21:00 uur Jamaicaanse ska, met een voorliefde voor opgewekte dansbare ska (zie foto). Later op de avond was er Nine Hours West, met een eigen funk- en rocksound in combinatie met bekende covers. Ook het eten was prima verzorgd. Follow the Beer was happy en kijkt uit de naar de 2e editie.

Back at Rock City

Follow the Beer was in de buurt en kon het natuurlijk niet laten om een glas bier te drinken bij Rock City Brewing in Amersfoort nadat we eerst hadden geshopt bij Vintage & Friends en VINT Amersfoort. Wat is er nieuw bij Rock City Brewing? In juni 2023 maakten ze een collab met het Engelse Magic Rock Brewing en in november kreeg de Koene Ridder (tripel) een plek op de Nederlands Favoriete Bierlijst. Terecht, want voor Nederlandse begrippen is de Koene Ridder een goede tripel. En in dezelfde maand namen ze met enkele andere craft brouwerijen het initiatief tot Kegs United om in kleine stapjes zoveel mogelijk plastic fusten te vervangen voor stalen fusten. Goede kwaliteit, te reinigen en jarenlang te hergebruiken en dus sustainability en duurzaamheid voorop, en natuurlijk ook de eigen portemonnee.

Ja, ze zijn nog steeds goed bezig bij Rock City Brewing. De brouwerij en brewpub zien er nog immer spotless en dus keigoed uit. En de bieren zijn dik in orde. Niet spectaculair, maar wel van hoge kwaliteit!