Onder de loep #025: Bierverbond. Leven. Liefde. Lachen. Lager.

Brouwerij Bierverbond begint zijn verhaal als volgt:

Hoezeer ook wij kunnen genieten van een experimenteel gebrouwen bier afgeladen met hoppen, kruiden, fruit, houtsnippers en afgetopt met likeur… Na een glas of twee verlangen we echt weer naar een eerlijk, verfrissend Lager biertje.

De explosief groeiende Nederlandse Craft biermarkt blinkt uit in experimentele smaakbommen en saaie kopieën van Belgische bieren. Een goede Lager moet je echter met een vergrootglas zoeken. Daarom zijn we het Bierverbond gestart. Wij laten je ervaren hoe lekker Lager kan zijn.

Kijk, dat horen wij graag. Dat is nog eens tegen de stroom ingaan, de stroom van Nederlandse craft brouwers die de laatste jaren de biermarkt hebben overspoeld met hun craft creaties met veelal overdadige smaakexplosies ....

Nieuw Amsterdams Pils

Natuurlijk beginnen we met de pilsener, de bierstijl die van oorsprong uit Plzen (Tsjechië) komt en die tot een aantal jaren geleden de meest dominante biersoort was in ons land, maar al jaren en zeker sinds de craft beer revolutie op zijn retour is. Pils (ook pilsener of pilsner genoemd) is een bierstijl die voor het eerst door de Duitser  Josef Groll werd gebrouwen. Het is een ondergistend bier van 5,0% alcohol met een goudgele kleur enkomt het beste tot zijn recht bij een temperatuur van 4 graden Celsius.

Pils heeft vaak een vrij zwakke smaak. Zeker de grote merken, zoals Heineken, Grolsch en Bavaria, gebruiken een receptuur die een zo groot mogelijk publiek moet aanspreken en daardoor weinig karakteristiek is. Craft brouwers zoals het Bierverbond kunnen meer uitgesproken hoppige en/of ongefilterde pilseners maken die ook door bierkenners en -liefhebbers worden gewaardeerd. Zo ook het Nieuw Amsterdams Pils dat wordt gebrouwen met een moutstorting van pilsmout (89%) en Münchener mout (11%) en met de hopsoorten Mandarina Bavaria en Hallertau Mittelfruh.

Onze mening: Nieuw Amsterdams Pils is een pilsener met een hoppig aroma, een volle smaak en een aangename bitterheid. Helaas zijn de pilseners van kleine brouwerijen wel altijd wat te hoog aan de prijs.

 

1841 Märzen bier

Dan de Märzen, ook al zo'n klassieker onder de ondergistende bieren. Märzen is een Duitse amberkleurige biersoort met een alcoholpercentage tussen 4,8 en 5,6%. Het bier werd oorspronkelijk op het einde van het brouwseizoen (in de zomer was het te warm om te brouwen), dat liep van eind september tot eind april, in de maand maart gebrouwen, vandaar ook de benaming. Deze brouwsels waren bestemd om te bewaren gedurende de lange, vaak droge zomer, waarin wegens  brandgevaar niet kon worden gebrouwen, en om gedronken te worden tijdens de Oktoberfesten. Om de bewaartermijn van het bier  te verlengen kreeg het een hoger alcoholpercentage mee en werd er meer hop gebruikt.

Het Bierverbond maakte deze 1841 Märzen met vier soorten mout (Munich, Vienna, pilsmout en pale caramalt) en Tettnanger hop. Deze Duitse edele hop is een aromahop die vooral wordt geteeld in het zuiden van Duitsland en vooral wordt gebruikt bij Europese lagers en Engelse pale ales. De kleur is diep oranje, heeft een moutig, honingachtig aroma en smaakt als een volkorenbiscuitje. Aldus het Bierverbond zelf.

Onze mening: om dit bier te beoordelen moet je een kenner van de Märzen zijn en die zijn helaas slecht verkrijgbaar in Nederland. Aanvankelijk oordeelden wij de 1841 Märzen als iets te donker, maar we belandden snel in een discussie daarover. Kortom, geen oordeel, we moeten weer terug naar Duitsland om onze vakkennis bij te schaven.

Oh Vienna

Vienna is een ondergistende bierstijl die van oorsprong uit de Oostenrijkse hoofdstad komt. Het werd voor het eerst gebrouwen bij de Schwechatbrouwerij. De Oostenrijker Anton Dreher (bekend van het biermerk Dreher) en de Duitser Gabriel Sedlmayr experimenteerden met ondergist en donkere Vienna-mout. Dat leverde uiteindelijk deze zeer zachte en vriendelijke bierstijl op, die echter in de vergetelheid raakte en tegenwoordig alleen nog op grotere schaal terug te vinden is in Mexico waar Oostenrijkse migranten hun brouwtraditie tot vandaag de dag voortzetten.  Bekende voorbeelden van de Vienna zijn de Staropramen Granat van Staropramen (Tsjechië) en La Virgen Campo van Cervezas La Virgen (Mexico). Ook in Nederland zijn voorbeelden van het Vienna bier te vinden. Bijvoorbeeld Maallust Vienna De Vagebond en Prael Vienna Smash en nu dus de Oh Vienna van Bierverbond. De Vienna Lager is een ondergistend bierstijl met een moutige zoetheid met licht geroosterde tonen en een lage tot medium bitterheid.

Het Bierverbond maakte bij het brouwen van de Oh Vienna (vernoemd naar het gelijknamige liedje van de jaren 80 band Ultravox) gebruik van de volgende moutsoorten: Vienna (49%) en Munich dark (49%) en voegde daar nog een beetje zuurmout (2%) aan toe,. Voor de hop werd de edele hopsoort Saaz gebruikt dat uit Tsjechië komt en is genoemd naar de stad Saaz (het huidige Žatec). Saaz is een aromahop en staat bekend om zijn fijne hoppige en licht geparfumeerde smaak.

Onze mening: De Oh Vienna is zeer geslaagd en is naar onze bescheiden mening een mooie toevoeging aan het palet aan bierstijlen en smaken/aroma's in het Nederlandse bierlandschap. Oh, maakten maar meer Nederlandse brouwers deze bierstijl!

American Thirst

American Thirst is een Amerikaanse Tarwe Lager van 5,0% en is een samensmelting van twee bierculturen: een Duitse Weizen met Amerikaanse hoppen. Deze bierstijl is een product van de craft beer revolutie en werd voor het eerst in Beieren gemaakt. Het Bierverbond voegt hier nog wat eigen dna aan toe, want hun American Thirsty is ondergistend, waar de Weizen normaliter bovengistend is. Voor de moutstorting werd 50% tarwemout en 50% gerstemout gebruikt en de wort werd rijk besprenkeld met de expressieve Amerikaanse Cascade hop. Dit is een aromahop en is een kruising tussen de Engelse hopsoort Fuggle en een mannelijke hopplant (waarschijnlijk een kruising tussen Fuggle en de Russische hopsoort Serebrianka). Het stamt uit een Amerikaans teeltprogramma dat in de jaren vijftig begon met het verzamelen van zaden en waarbij geelt op resistentie tegen valse meeldauw. Vanaf 1971 werd Cascade gecommercialiseerd en tegenwoordig is het één van de meest gebruikte hopsoorten door Amerikaanse craft brewers. De naam verwijst naar de Cascade Range, een bergketen die onder andere door de staat Oregon loopt.

Onze mening: de American Thirst is een prima doordrinkbaar bier. Wij werden er echter niet heel warm of koud van. Cascade kennen we nu wel, dat gooiden een paar jaar geleden bijna alle craft brouwers in hun bieren. Kortom, dit bier had iets spannender gemogen. Iets meer fantasie, iets meer originaliteit, please. Snel door naar het volgende bier.

Bombay

De Bombay is een India Pale Lager van 5,5%. Over de IPL en zijn bekendere broertje IPA wordt verteld dat deze bieren naar de Engelse koloniën werden verscheept en daarom lang houdbaar moesten zijn. Daarom werden deze bieren met een flinke dosis hop gebrouwen. Eeuwen later is er een revival van deze bierstijlen en wordt er weer flink gehopt, maar dan niet meer vanwege de houdbaarheid, maar vanwege de smaak en worden er veelal nieuwe hopsoorten gebruikt met hun eigen aroma en smaak.

Het Bierverbond gebruikte de volgende moutsoorten voor de Bombay: pilsmout (85%), Munich Dark (6%) en CaraPils (9%). Als aroma- en bitterhop werden Cascade (zie hierboven bij de American Thirst) en Galaxy (Australische dubbeldoelhop met een hoge alfahop met citrus- en passievruchtaroma en -smaak), Centennial (Amerikaanse dubbeldoelhop, bloemig met fijne citrustoetsen) en Mosaic (Amerikaanse dubbeldoelhop met de volgende kenmerken: citrus, aarde, floraal, fruitig, gras, den, kruidig) gebruikt.

Onze mening: lekker. Snel door naar het volgende bier!

Sterk

Dortmunder kan worden omschreven als een ondergistende bierstijl dat goudgeel is gekleurd, moutig van smaak, maar minder gehopt als een pilsener en daardoor ook minder bitter. Het specifieke water uit Dortmund bevat een hoog gehalte aan sulfaationen en in de smaak van het bier is dat te herkennen.

Het Bierverbond omschrijft de Sterk (Dortmunder) als volgt:

Dortmund was het centrum van de Duitse staalindustrie. De mannen hadden er handen als kolenschoppen en daar past natuurlijk een sterk bier bij. De mooie mouten geven dit bier een uitermate moutig karakter dat wordt versterkt door het mineraalrijke water. De hoppen zorgen voor een lichte fruitigheid.

De basis voor de bierstijl Dortmunder werd in 1843 gelegd door Heinrich Wenker en zijn vader in de Krone am Markt in Dortmund (Duitsland). Tot die tijd werd in Dortmund een bovengistend bier gebrouwen dat veel op altbier leek dat we nu kennen van de stad Düsseldorf. Wenker had tijdens zijn opleiding als brouwer in München en Wenen ervaring opgedaan met de Beierse ondergistende brouwmethode en bracht die als eerste naar Dortmund. De verdere ontwikkeling van dit bier leidde rond 1870 tot het bier dat we nu als Dortmunder kennen. Dortmunder was lange tijd het bier van de arbeiders uit het Ruhrgebied, maar verloor in de jaren zeventig aan populariteit. Toch heeft het nog een aanzienlijk marktaandeel in Duitsland (< 10%). In Nederland kennen we vooral de Gulpener Dort die lange tijd door Gulpener op de markt werd gebracht, maar een aantal jaar geleden uit de productie werd gehaald en tegenwoordig alleen nog af en toe uit de kleine proefketels van het Gulpener Brouwlokaal komt.

Onze mening: het Bierverbond brengt met de Sterk (7,5%) een sterke oranjeblondkleurige Dortmunder op de markt die zijn moutige smaak krijgt van een combinatie van pilsmout, Munich Dark en Pale Caramalt en is gehopt met Perle en Spalter Select. Wij waren een groot fan van de Gulpener Dort en die missen we nog altijd. Daarom zijn we blij dat er weer Nederlandse dort bij gekomen is. Van onze kant dus geen op- of aanmerkingen. Vooral doorgaan (en hou hem vooral in je assortiment, mannen).

Vladimir

Het Bierverbond omschrijft de Vladimir als volgt:

Onze Vladimir is een fraaie Baltic Porter met zachte koffie- en chocolade-smaken van gebrande moten. Het 18e eeuwse Russische hof was dol op donkere Porters met veel alcohol. De Baltic Porter is een Lager-versie van deze Porter. Omdat wij graag meer dan één biertje drinken, maken we hem niet al te sterk. Procentje of 7 dus.

Vladimir is een donkerbruine Baltic Porter van 7,5% met een dikke schuimlaag en subtiele koffie- en chocolade-smaken van donkere mouten die zoetheid geven, maar ook herinneren aan zoethout en laurier. Deze smaken zijn tot stand gekomen door de volgende moutstorting: pilsmout (56%), Munich Dark (31%), Chocolate Malt (3%), Roasted Barley (3%), CaraAmber (4%) en zelfs wat havervlokken (4%).

Onze mening: hoewel de moutige zoetheid aanwezig en er ook hinten van koffie en chocolade mist deze Baltic Porter diepte. Dat komt doordat het alcoholpercentage met 7,0-7,5% wat aan de lage kant blijft voor een Baltic Porter. Dat had best wat hoger gemogen naar bijvoorbeeld 10-11%, hoewel onze vrienden van het Bierverbond dan waarschijnlijk in de knel zouden komen met hun ondergistend concept. Om die hoge alcoholvolumes te bereiken is namelijk een bovengist noodzakelijk.

Die Krüge hoch – Hopfenweizen

Onder de kerstboom onthuld: onze Hopfenweizen (6-7%). Voor dit bier gebruikten we een moutstorting van 50% tarwemout (3 EBC), 40% pilsmout (3-5 EBC) en 10% aromamout (80-100 EBC). Bij de hopstorting werkten we met de Amerikaanse Cascade hop, zowel voor de aroma- als voor de bitterhop. We vergaten de dryphop in de eerste week van de lagering. Het bier is vooralsnog iets te donker en iets te zoet, maar de schuimkraag is dik in orde. Nog een beetje doorontwikkelen en dan is ie op smaak.

Jetzt geht es los, los, los
Die Krüge hoch, hoch, hoch
Ich trinke erstmal einen Wein
Dann lad ich meine Nachbarn ein
Aus einer Stunde werden 3
Und ich bin immer noch dabei
Wir bestellen uns ein Bier
Und plötzlich sind es dann schon vier
Wir sind jetzt alle schon pertout
Komm' setz Dich bitte auch dazu-u-u
Jetzt geht es los, los, los!
Die Krüge hoch, hoch, hoch!

Proeven voor StiBON 2, deel 6

Het proeven gaat door, zeker nu de longlist bekend is gemaakt. Vandaag staan de 4 tarwebieren op het programma. Het gaat om de volgende bieren: Aventinus van Schneider Weisse, IJwit van brouwerij 't IJ, Hopfenweisse  van - wederom - Schneider Weisse en Hefeweissbier Dunkel van Weihenstephaner.

We beginnen met de Aventinus, voluit Tap 6 Mein Aventinus, van brouwerij Schneider Weisse dat zijn zetel heeft München (Duitsland), maar dat gebrouwen wordt in het nabijgelegen Kelheim. Dit is een bier van 8,2% dat wordt gemaakt van gerste- en tarwemout en - zoals in de beste Duitse traditie - zonder toevoegingen. Als hop worden de Hallentauer en Herkules gebruikt. Het wordt door de brouwer zelf getypeerd als een Doppelbock, maar door StiBON ingedeeld als een weizenbock. Het is een troebel bier, amberkleurig met d onmiskenbare 'tarwe schuimkraag'. De geur is zurig van lichte karamel verraadt een bokbier, de smaak is licht zoet, niet zo bitter (EBU 16).

Het tweede bier, IJwit (6,5%) komt van brouwerij 't IJ uit Amsterdam, of eigenlijk België. Vanwege het succes van de brouwerij wordt dit bier momenteel - tijdelijk - niet meer in Amsterdam, maar in België gebrouwen. En dat is te merken. Het IJwit lijkt de zo kenmerkende handtekening van de brouwer te missen en heeft nu veel weg van een regulier Belgisch witbier. IJwit wordt nu gebrouwen met tarwemout, koriander en een vleugje citroen (!!!!).  Het is troebel met veel koolzuur en de geur geeft het direct aan: citrus!! In de smaak komt het koolzuur minder terug, het citroenachtige van witbier des te meer. Laten we hopen dat het bier snel weer in Amsterdam wordt gebrouwen en weer 7% zal bevatten en dat het citroen achterwege zal worden gelaten. Dat is toch wel een doodzonde.

De Hopfenweisse van Schneider Weisse is het derde bier op het programma. Dit bier van 8,2% wordt gebrouwen met gerste- en tarwemout en krijgt een extra hoptoevoeging (ook dryphopping). Hiervoor worden twee typen Hallentauer gebruikt, de traditionele Hallentauer en de Hallentauer Saphyr. Het bier heeft een fruitig, bloemig aroma en zoet en bitter (EBU 40) wisselen elkaar af. Maar ook de zurige tarwesmaak is overduidelijke aanwezig.

Het laatste bier is het Hefeweissbier Dunkel (5,3%) van Weihenstephaner uit Freiling (Beieren, Duitsland). Dit is een donker weizenbier dat wordt verkregen door het gebruik van donkere moutsoorten (gerst en tarwe).  Dit lijkt nog een lastig bier te worden in combinatie met de weizenbock. De geur is echter weeïger; zoet, rijpe banaan. Ook dit bier smaakt weinig bitter (EBU 14) en heeft meer zoet in de smaak dan de weizenbock. Flink oefenen dus!!!!