Onder de loep #025: Bierverbond. Leven. Liefde. Lachen. Lager.

Brouwerij Bierverbond begint zijn verhaal als volgt:

Hoezeer ook wij kunnen genieten van een experimenteel gebrouwen bier afgeladen met hoppen, kruiden, fruit, houtsnippers en afgetopt met likeur… Na een glas of twee verlangen we echt weer naar een eerlijk, verfrissend Lager biertje.

De explosief groeiende Nederlandse Craft biermarkt blinkt uit in experimentele smaakbommen en saaie kopieën van Belgische bieren. Een goede Lager moet je echter met een vergrootglas zoeken. Daarom zijn we het Bierverbond gestart. Wij laten je ervaren hoe lekker Lager kan zijn.

Kijk, dat horen wij graag. Dat is nog eens tegen de stroom ingaan, de stroom van Nederlandse craft brouwers die de laatste jaren de biermarkt hebben overspoeld met hun craft creaties met veelal overdadige smaakexplosies ....

Nieuw Amsterdams Pils

Natuurlijk beginnen we met de pilsener, de bierstijl die van oorsprong uit Plzen (Tsjechië) komt en die tot een aantal jaren geleden de meest dominante biersoort was in ons land, maar al jaren en zeker sinds de craft beer revolutie op zijn retour is. Pils (ook pilsener of pilsner genoemd) is een bierstijl die voor het eerst door de Duitser  Josef Groll werd gebrouwen. Het is een ondergistend bier van 5,0% alcohol met een goudgele kleur enkomt het beste tot zijn recht bij een temperatuur van 4 graden Celsius.

Pils heeft vaak een vrij zwakke smaak. Zeker de grote merken, zoals Heineken, Grolsch en Bavaria, gebruiken een receptuur die een zo groot mogelijk publiek moet aanspreken en daardoor weinig karakteristiek is. Craft brouwers zoals het Bierverbond kunnen meer uitgesproken hoppige en/of ongefilterde pilseners maken die ook door bierkenners en -liefhebbers worden gewaardeerd. Zo ook het Nieuw Amsterdams Pils dat wordt gebrouwen met een moutstorting van pilsmout (89%) en Münchener mout (11%) en met de hopsoorten Mandarina Bavaria en Hallertau Mittelfruh.

Onze mening: Nieuw Amsterdams Pils is een pilsener met een hoppig aroma, een volle smaak en een aangename bitterheid. Helaas zijn de pilseners van kleine brouwerijen wel altijd wat te hoog aan de prijs.

 

1841 Märzen bier

Dan de Märzen, ook al zo'n klassieker onder de ondergistende bieren. Märzen is een Duitse amberkleurige biersoort met een alcoholpercentage tussen 4,8 en 5,6%. Het bier werd oorspronkelijk op het einde van het brouwseizoen (in de zomer was het te warm om te brouwen), dat liep van eind september tot eind april, in de maand maart gebrouwen, vandaar ook de benaming. Deze brouwsels waren bestemd om te bewaren gedurende de lange, vaak droge zomer, waarin wegens  brandgevaar niet kon worden gebrouwen, en om gedronken te worden tijdens de Oktoberfesten. Om de bewaartermijn van het bier  te verlengen kreeg het een hoger alcoholpercentage mee en werd er meer hop gebruikt.

Het Bierverbond maakte deze 1841 Märzen met vier soorten mout (Munich, Vienna, pilsmout en pale caramalt) en Tettnanger hop. Deze Duitse edele hop is een aromahop die vooral wordt geteeld in het zuiden van Duitsland en vooral wordt gebruikt bij Europese lagers en Engelse pale ales. De kleur is diep oranje, heeft een moutig, honingachtig aroma en smaakt als een volkorenbiscuitje. Aldus het Bierverbond zelf.

Onze mening: om dit bier te beoordelen moet je een kenner van de Märzen zijn en die zijn helaas slecht verkrijgbaar in Nederland. Aanvankelijk oordeelden wij de 1841 Märzen als iets te donker, maar we belandden snel in een discussie daarover. Kortom, geen oordeel, we moeten weer terug naar Duitsland om onze vakkennis bij te schaven.

Oh Vienna

Vienna is een ondergistende bierstijl die van oorsprong uit de Oostenrijkse hoofdstad komt. Het werd voor het eerst gebrouwen bij de Schwechatbrouwerij. De Oostenrijker Anton Dreher (bekend van het biermerk Dreher) en de Duitser Gabriel Sedlmayr experimenteerden met ondergist en donkere Vienna-mout. Dat leverde uiteindelijk deze zeer zachte en vriendelijke bierstijl op, die echter in de vergetelheid raakte en tegenwoordig alleen nog op grotere schaal terug te vinden is in Mexico waar Oostenrijkse migranten hun brouwtraditie tot vandaag de dag voortzetten.  Bekende voorbeelden van de Vienna zijn de Staropramen Granat van Staropramen (Tsjechië) en La Virgen Campo van Cervezas La Virgen (Mexico). Ook in Nederland zijn voorbeelden van het Vienna bier te vinden. Bijvoorbeeld Maallust Vienna De Vagebond en Prael Vienna Smash en nu dus de Oh Vienna van Bierverbond. De Vienna Lager is een ondergistend bierstijl met een moutige zoetheid met licht geroosterde tonen en een lage tot medium bitterheid.

Het Bierverbond maakte bij het brouwen van de Oh Vienna (vernoemd naar het gelijknamige liedje van de jaren 80 band Ultravox) gebruik van de volgende moutsoorten: Vienna (49%) en Munich dark (49%) en voegde daar nog een beetje zuurmout (2%) aan toe,. Voor de hop werd de edele hopsoort Saaz gebruikt dat uit Tsjechië komt en is genoemd naar de stad Saaz (het huidige Žatec). Saaz is een aromahop en staat bekend om zijn fijne hoppige en licht geparfumeerde smaak.

Onze mening: De Oh Vienna is zeer geslaagd en is naar onze bescheiden mening een mooie toevoeging aan het palet aan bierstijlen en smaken/aroma's in het Nederlandse bierlandschap. Oh, maakten maar meer Nederlandse brouwers deze bierstijl!

American Thirst

American Thirst is een Amerikaanse Tarwe Lager van 5,0% en is een samensmelting van twee bierculturen: een Duitse Weizen met Amerikaanse hoppen. Deze bierstijl is een product van de craft beer revolutie en werd voor het eerst in Beieren gemaakt. Het Bierverbond voegt hier nog wat eigen dna aan toe, want hun American Thirsty is ondergistend, waar de Weizen normaliter bovengistend is. Voor de moutstorting werd 50% tarwemout en 50% gerstemout gebruikt en de wort werd rijk besprenkeld met de expressieve Amerikaanse Cascade hop. Dit is een aromahop en is een kruising tussen de Engelse hopsoort Fuggle en een mannelijke hopplant (waarschijnlijk een kruising tussen Fuggle en de Russische hopsoort Serebrianka). Het stamt uit een Amerikaans teeltprogramma dat in de jaren vijftig begon met het verzamelen van zaden en waarbij geelt op resistentie tegen valse meeldauw. Vanaf 1971 werd Cascade gecommercialiseerd en tegenwoordig is het één van de meest gebruikte hopsoorten door Amerikaanse craft brewers. De naam verwijst naar de Cascade Range, een bergketen die onder andere door de staat Oregon loopt.

Onze mening: de American Thirst is een prima doordrinkbaar bier. Wij werden er echter niet heel warm of koud van. Cascade kennen we nu wel, dat gooiden een paar jaar geleden bijna alle craft brouwers in hun bieren. Kortom, dit bier had iets spannender gemogen. Iets meer fantasie, iets meer originaliteit, please. Snel door naar het volgende bier.

Bombay

De Bombay is een India Pale Lager van 5,5%. Over de IPL en zijn bekendere broertje IPA wordt verteld dat deze bieren naar de Engelse koloniën werden verscheept en daarom lang houdbaar moesten zijn. Daarom werden deze bieren met een flinke dosis hop gebrouwen. Eeuwen later is er een revival van deze bierstijlen en wordt er weer flink gehopt, maar dan niet meer vanwege de houdbaarheid, maar vanwege de smaak en worden er veelal nieuwe hopsoorten gebruikt met hun eigen aroma en smaak.

Het Bierverbond gebruikte de volgende moutsoorten voor de Bombay: pilsmout (85%), Munich Dark (6%) en CaraPils (9%). Als aroma- en bitterhop werden Cascade (zie hierboven bij de American Thirst) en Galaxy (Australische dubbeldoelhop met een hoge alfahop met citrus- en passievruchtaroma en -smaak), Centennial (Amerikaanse dubbeldoelhop, bloemig met fijne citrustoetsen) en Mosaic (Amerikaanse dubbeldoelhop met de volgende kenmerken: citrus, aarde, floraal, fruitig, gras, den, kruidig) gebruikt.

Onze mening: lekker. Snel door naar het volgende bier!

Sterk

Dortmunder kan worden omschreven als een ondergistende bierstijl dat goudgeel is gekleurd, moutig van smaak, maar minder gehopt als een pilsener en daardoor ook minder bitter. Het specifieke water uit Dortmund bevat een hoog gehalte aan sulfaationen en in de smaak van het bier is dat te herkennen.

Het Bierverbond omschrijft de Sterk (Dortmunder) als volgt:

Dortmund was het centrum van de Duitse staalindustrie. De mannen hadden er handen als kolenschoppen en daar past natuurlijk een sterk bier bij. De mooie mouten geven dit bier een uitermate moutig karakter dat wordt versterkt door het mineraalrijke water. De hoppen zorgen voor een lichte fruitigheid.

De basis voor de bierstijl Dortmunder werd in 1843 gelegd door Heinrich Wenker en zijn vader in de Krone am Markt in Dortmund (Duitsland). Tot die tijd werd in Dortmund een bovengistend bier gebrouwen dat veel op altbier leek dat we nu kennen van de stad Düsseldorf. Wenker had tijdens zijn opleiding als brouwer in München en Wenen ervaring opgedaan met de Beierse ondergistende brouwmethode en bracht die als eerste naar Dortmund. De verdere ontwikkeling van dit bier leidde rond 1870 tot het bier dat we nu als Dortmunder kennen. Dortmunder was lange tijd het bier van de arbeiders uit het Ruhrgebied, maar verloor in de jaren zeventig aan populariteit. Toch heeft het nog een aanzienlijk marktaandeel in Duitsland (< 10%). In Nederland kennen we vooral de Gulpener Dort die lange tijd door Gulpener op de markt werd gebracht, maar een aantal jaar geleden uit de productie werd gehaald en tegenwoordig alleen nog af en toe uit de kleine proefketels van het Gulpener Brouwlokaal komt.

Onze mening: het Bierverbond brengt met de Sterk (7,5%) een sterke oranjeblondkleurige Dortmunder op de markt die zijn moutige smaak krijgt van een combinatie van pilsmout, Munich Dark en Pale Caramalt en is gehopt met Perle en Spalter Select. Wij waren een groot fan van de Gulpener Dort en die missen we nog altijd. Daarom zijn we blij dat er weer Nederlandse dort bij gekomen is. Van onze kant dus geen op- of aanmerkingen. Vooral doorgaan (en hou hem vooral in je assortiment, mannen).

Vladimir

Het Bierverbond omschrijft de Vladimir als volgt:

Onze Vladimir is een fraaie Baltic Porter met zachte koffie- en chocolade-smaken van gebrande moten. Het 18e eeuwse Russische hof was dol op donkere Porters met veel alcohol. De Baltic Porter is een Lager-versie van deze Porter. Omdat wij graag meer dan één biertje drinken, maken we hem niet al te sterk. Procentje of 7 dus.

Vladimir is een donkerbruine Baltic Porter van 7,5% met een dikke schuimlaag en subtiele koffie- en chocolade-smaken van donkere mouten die zoetheid geven, maar ook herinneren aan zoethout en laurier. Deze smaken zijn tot stand gekomen door de volgende moutstorting: pilsmout (56%), Munich Dark (31%), Chocolate Malt (3%), Roasted Barley (3%), CaraAmber (4%) en zelfs wat havervlokken (4%).

Onze mening: hoewel de moutige zoetheid aanwezig en er ook hinten van koffie en chocolade mist deze Baltic Porter diepte. Dat komt doordat het alcoholpercentage met 7,0-7,5% wat aan de lage kant blijft voor een Baltic Porter. Dat had best wat hoger gemogen naar bijvoorbeeld 10-11%, hoewel onze vrienden van het Bierverbond dan waarschijnlijk in de knel zouden komen met hun ondergistend concept. Om die hoge alcoholvolumes te bereiken is namelijk een bovengist noodzakelijk.

Onder de loep #003: Haagsche Broeder Prior

Echt kloosterbier, echte broeders

Een bier dat daadwerkelijk met broeders wordt gebrouwen. Zo presenteert Haagsche Broeder zichzelf. Dat is zeldzaam, zo niet uniek, vermelden ze er bij. Ze zouden zo maar eens gelijk kunnen hebben. Want geen trappistenbier wordt tegenwoordig nog door een trappist (monnik) gebrouwen en laten we over abdijbieren maar helemaal zwijgen.

De priorij

Middenin het centrum van Den Haag in de Oude Molstraat staat het klooster van de Broeders van Sint Jan. Dit klooster is gevestigd in het Willibrordhuis, waar eeuwenlang de schuilkerk van de Sint Jacobusparochie huisde. Daarna bood het 150 jaar onderdak aan de Zusters van Liefde die met hun ziel en zaligheid zorgdroegen voor kleuter- en basisscholen in Den Haag. Vanaf eind jaren tachtig tot 2012 was het een huis van gebed en evangelisatie onder de vleugels van de Willibrordgemeenschap.

Sinds 2012 hebben de Broeders van Sint Jan er hun priorij gevestigd en wordt er dus sinds een paar jaar bier gebrouwen. Hier leven nu vijf broeders van verschillende pluimage, een Nederlander, twee Fransen, een Oostenrijker en een Amerikaan.

De brouwerij

Sinds 2014 wordt er in dit klooster ook bier gebrouwen. Het initiatief hiervoor kwam van twee jonge Haagse mannen, Jelger Moggree en Kees Verbogt. Brouwers en broeders, met name pater Thomas en broeder Christian, sloegen de handen inéén en besloten een nanobrouwerij op te zetten, waarbij de focus lag op kwaliteit en niet op kwantiteit. Kwaliteit staat voor op, financieel gewin komt - eventueel - later, waarbij de winsten als ware het een echte trappist terugvloeien naar het klooster. Met 2 ketels van 100 liter is Haagsche Broeder met recht een nanobrouwerij. Per brouwsel komen niet meer dan 120 flessen van 75 centiliter beschikbaar.

Inmiddels worden naast de Prior (het allereerste bier), ook de Novice en de Johannes (1 keer per jaar) gebrouwen. Een vierde bier, de Postulant, is in ontwikkeling. Ook wordt er geëxperimenteerd met het lageren van het bier op houten vaten. Dit kun je in de winkel aanschouwen.

Prior

De Prior (8%) wordt gebrouwen met een combinatie van lichte en donkere mouten wat zorgt voor de bruine kleur van het bier en tonen van koffie, chocolade en caramel. Tevens worden gerstevlokken gebruikt bij het brouwen. Dit bier heeft een balans tussen gebrand en fris, en tussen bitterzoet en zuur, aldus de brouwers en de broeders zelf. Verder geven ze nog weg dat er bij het brouwen gerstevlokken en kristalsuiker worden gebruikt. Tot slot is er een speciale gist gebruikt en is het bier gehopt met 'fruitige' hoppen. Welke gist en welke hoppen, dat blijft het geheim van de brouwer.

Ons oordeel: Prior is een complex bier dat zoet, zuur, bitter en soms zelfs zout in zich heeft. Het is een bier waar je even voor gaat zitten, ook al omdat het in een grote fles van 75 cl komt. We gaan niet zo ver om dit bier het nieuwe Westvleteren, want welk bier wil er nu met dit gehypte bier vergeleken worden? Uniek misschien, en zeldzaam zeker,  maar vooral een bier dat brouwers en broeders bijeen bracht en brengt wat zij willen: een kwalitatief en eigengereid bier voor bezinning en ontmoeting.