Onder de loep #047: Eiber Bieren

Eiber Bier

Een paar weken geleden bezochten we Jasper op zijn nieuwe locatie aan de Televisiestraat (Den Haag) om zijn prachtige nieuwe brouw- en lagertanks te bewonderen. De ketels en tanks zijn in januari naar boven gehezen, naar de zesde verdieping, en hij is pas recentelijk begonnen met proefbrouwen. Natuurlijk moesten we ook zijn bieren proeven. Deze zijn nog niet gebrouwen op de nieuwe locatie, maar komen van elders. Niet getreurd, want daar komt juist een mooie uitdaging uit. We bestelden een doosje, proefden alle vier de Eiber bieren, maar hielden er ook een paar achter. Dan kunnen we straks als de bieren uit de eigen ketels vergelijken met deze versies.

En ze zullen anders smaken, verzekerde Jasper ons. Hij heeft gelijk, hetzelfde bier brouwen in verschillende ketels levert nooit hetzelfde bier op. Misschien lukt dat Heineken op de één of andere manier, maar dat is een ander niveau. Zelfs het Hoegaarden wit smaakte anders toen het elders werd gebrouwen. Het werd nooit meer hetzelfde. Net als de Zatte of het IJwit van brouwerij 't IJ. Sinds die uit België komen is het een stuk minder. Maar wie zijn wij? Wij zijn Follow the Beer: oud, maar niet dood!

Achter de Duinen

De Achter de Duinen wordt door brouwer Jasper omschreven als een American Wheat Ale van 4,5% die in tegenstelling tot traditionele witbieren steviger en hoppiger van smaak is. De verschillende Amerikaanse hoppen in het bier zorgen voor een lichte bitterheid en aroma's van citrus en tropisch fruit.

Jasper zet dit bier tegenover traditionele witbieren en niet tegenover Weizen-bieren. Is dat wel terecht? We zetten beide bierstijlen even tegenover elkaar:

  • Witbier komt van oorsprong uit België, terwijl Weizen een Duitse bierstijl is
  • Bij witbier wordt circa 30-40% tarwemout gebruikt, terwijl dit bij Weizen minimaal 50% is en wel kan oplopen tot 60-70%
  • Bij witbier worden Belgische gisten gebruikt die vaak een friszuur aroma meebrengen, terwijl een Weizen wordt vergist met speciale Weizen-gisten die vaak doen denken aan banaantjes
  • Aan witbier wordt (vaak) koriander, Curacao of sinaasappelschil toegevoegd, terwijl Weizen wordt gebrouwen volgens het Reinheitsgebot waar geen toevoegingen zijn toegestaan.

Onze mening: aan de Achter de Duinen zijn geen kruiden toegevoegd en dat maakt het dus geen witbier, maar meer een Weizen. Aan de andere kant is het bier niet vergist met een Belgische gist of een speciale Weizen-gist, maar met een andere gist. En onbekend blijft hoe het met de moutstorting zit. Maakt dat allemaal uit? Nee, Achter de Duinen is gewoon een lekker doordrinkbaar bier met een uitgesproken Amerikaans hoparoma en -smaak. Welke hoppen dat zijn, daar komen we nog wel een keer achter.

Hof Blond

De Hof Blond (6,4%) was het eerste Eiber bier en is een goede doordrinker! Het is een blond bier van hoge gisting met een fruitig aroma, een licht bittere aanzet en een aangename zoete afdronk. Het is gebrouwen met drie verschillende soorten hop: Saaz, Hercules en Cascade. De naam van het bier verwijst uiteraard naar de mooie hofstad Den Haag.

Onze mening: de Hof Blond is ons favoriete Eiber bier. Jasper heeft helemaal gelijk als hij het heeft over een fruitig aroma en de afwisseling van bitter en zoet in de smaak. Dit bier zou weleens zijn topper kunnen worden op zijn terras en maakt het brouwen van een pilsener-achtig bier overbodig. Alleen het relatief hoge alcoholpercentage van 6,4% kan daarbij weleens een obstakel worden. Wellicht moet dat nog iets omlaag, zonder de balans van fruit, bitter en zoet te verliezen. Alcohol is immers wel één van de basissmaken.

Zeer Hoppig Bier

Dit bier draagt de letters ZHB, wat verwijst naar Zeer Hoppig Bier. Brouwer Jasper omschrijft dit als een IPA van 6,5% met de kenmerkende hoparoma's van citrus en zwarte bes en een flinke bitterheid. Een bier met vijf bijzondere soorten hop: El Dorado, Willamette, Green Bullet, Aurora & Galena. Over de vijf gebruikte hopsoorten:

El Dorado is een dubbeldoelhop, bij het bierbrouwen gebruikt zowel voor zijn aromatische als zijn bittereigenschappen met toetsen van fruit, zoals peer, kers en watermeloen.

Willamette is een aromahop die voornamelijk wordt gebruikt vanwege zijn aromatische eigenschappen. Deze Amerikaanse soort werd op de markt gebracht in 1976 en werd de meest geteelde aromahop in de VS. Eigenschappen: esters en aroma van zwarte bessen en kruiden. Hij groeit momenteel weer in onze achtertuin.

Green Bullit is een dubbeldoelhop uit Nieuw-Zeeland met de volgende kenmerken: dennen, zwarte peper en rozijn. Wordt ook wel vergeleken met een Styrian hop vanwege de harsige en citroen-frisheid. In Nederland bekend vooral bekend door de Green Bullit IPA van Oedipus (Heineken).

Aurora is een aromahop uit Slovenië en is een kruising tussen de hopvariëteit Northern Brewer en een onbekende hop. Kenmerken:  intensief en aangenaam aroma.

Galena is een bitterhop, bij het bierbrouwen voornamelijk gebruikt voor zijn bittereigenschappen. Deze Amerikaanse hop is ontstaan door een open bestuiving van de Brewer's Gold-variëteit, ontwikkeld in Idaho in de jaren zeventig en op de markt gebracht in 1978. Kenmerken: zwarte bessen en citrusaroma, aromatische kenmerken vergelijkbaar met de oude Bullion.\

De letters ZHB kunnen tevens een verwijzing zijn naar de vroegere Zuid-Hollandse Bierbrouwerij in Den Haag die van 1881-1974 één van de grootste brouwerijen van Nederland was. Over deze brouwerij:

ZHB was de verzamelmerknaam voor verschillende biersoorten van de Haagse Zuid-Hollandse Bierbrouwerij die vooral bekend om zijn pilsener en ooit behoorde tot de zes grootste brouwerijen van Nederland. ZHB was gevestigd in de binnenstad van Den Haag en bestond van 1881 tot 1974. In 2018 werd het ZHB bier weer op de markt gebracht. Brouwerijhuurder De Arn uit Rijswijk heeft hier van de merknaameigenaar United Dutch Breweries toestemming voor gekregen. Voorlopig lijkt dat een eenmalige opleving te zijn geweest, want op de website van De Arn wordt hier niets meer over vermeld.

Onze mening: ZHB is een lekkere strakke IPA waar veel gebeurt, vooral in het aroma en iets minder in de smaak. De vijf hopsoorten die zijn gebruikt zijn hier debet aan. We kunnen dit bier ook niet vergelijken met de versie die binnenkort uit de eigen ketels gaat stromen. Want een IPA moet je zo vers mogelijk drinken, hop verliest zijn veren met de tijd.

De Baron

De Baron (6,8%) is een ode aan baron Hendrik Hop, de grondlegger van het Haagsche Hopje. Dit bier is geïnspireerd op de ingrediënten van dit snoepje. De Baron is een donker bier gebrouwen met in Den Haag gebrande koffie van Roast Factory. Het bier heeft een lichtzoete smaak van karamel en een volle afdronk. Maar let op, verwacht geen vloeibaar snoepgoed, het blijft smaken naar bier!

Het Haagsche hopje:

Het Haagsche hopje is een snoepje dat is vernoemd naar baron Hendrik Hop (1723-1808), gezant der Staten van Holland. Toen de Fransen in 1792 Brussel innamen, werd Hop naar Den Haag teruggeroepen, waar hij tot 1801 boven het confiseurhuis van de firma Van Haaren & Nieuwerkerk op het Lange Voorhout 92 woonde. De legende wil dat de koffieverslaafde baron op een avond zijn kop koffie met suiker en room op de kachel liet staan en de volgende ochtend een karamel-achtige brokken aantrof. De baron vond die brokken zo lekker dat hij, toen hij korte tijd later van zijn dokter geen koffie meer mocht drinken, zijn onderbuurman vroeg die 'brokken koffie' te maken. Ze werden al gauw 'de brokken van baron Hop' genoemd en kregen in 1880 de naam Haagsche Hopjes.

Rond 1900 waren er ongeveer 60 bedrijven in Nederland die hopjes maakten, en ook in het buitenland waren er een groot aantal producenten actief. Toen de Leaf-fabrieken in Sneek in Zweedse handen vielen, besloot moederconcern Cloetta in 2012 dat de productie van hopjes naar de Italiaanse stad Cremona moest verhuizen. Daarmee kwam een voorlopig einde aan ruim twee eeuwen productie van de Haagsche Hopjes in Nederland. Sinds 2013 worden echter in een nieuwe Haagsche Hopjesfabriek aan de Bezuidenhoutseweg weer hopjes gemaakt.

We zochten een recept van het Haagsche Hopje op: Je hebt de volgende ingrediënten nodig: koffie, suiker (als basis voor de caramel), stroop, slagroom en boter. Breng de koffie aan de kook, voeg alle ingrediënten toe en laat op laag vuur zachtjes inkoken (onder regelmatig roeren). Giet de massa op een ingevette bakplaat (of op bakpapier), snijd in blokjes en laat hard worden.

Onze mening: de Baron smaakt echt naar Haagsche Hopjes. Tenminste, naar het snoepje uit onze herinnering, want het is lang geleden dat wij het snoepje proefden.

Haags Hop Feest 2019

September is oogstmaand

Hop is, over het algemeen, september is de maand voor de hopoogsten en voor de hopfeesten. Zo ook dit jaar in Den Haag bij Follow the Beer. Dat oogsten moet je overigens serieus nemen. Voordat je de hopbellen oogst, moet je er goed naar kijken, is het advies. Onrijpe bellen laat je nog even hangen, die oogst je later. En heel belangrijk en heel zweverig, maak contact met de hopbellen tijdens de groei: kijk, voel en ruik aan de hopbellen. Het spreekt voor zich dat Follow the Beer zich daar keurig netjes aan heeft gehouden.

Het drogen van de hop

Met de vers geplukte hopbellen zijn er twee opties: direct de brouwketel aanzetten en ermee brouwen of het drogen en te bewaren voor een later moment. Het proces van het drogen is vrij simpel. Je kunt een droogrekje gebruiken (2-3 dagen op een zonnige plek), maar de makkelijkste manier is de oven. Je plaatst de hop in de oven en laat de hop een 'bepaalde' tijd (een paar uur) drogen op max. 60 graden C. Door de hopbellen regelmatig te keren, zullen deze gelijkmatig drogen. De hop is droog als de steeltjes eenvoudig te breken zijn. Een kind kan de was doen!

Willamette

Willamette is een Amerikaanse aromahop en wordt omschreven als esterig met een aroma van zwarte bessen en kruiden. Het werd in 1976 op de markt gebracht en is momenteel de meest geteelde aromahop in de VS. Willamette heeft in het algemeen een vrij lage alfazuur van rond de 3-6% en een dito laag betazuur van rond de 3-4%. Des te hoger, des te bitterder het bier en des te lager, des te aromatischer. Dat geldt in eerste instantie alleen voor de alfazuren, omdat betazuren nauwelijks oplossen als de hopbellen nog nieuw zijn.

Onder de loep #007: Amerikaans trappistenbier

In de schappen van de Albert Heijn staan sinds kort ook twee bieren van de Spencer Brewery uit het gelijknamige dorpje Spencer in Massachussets in de Verenigde Staten. Deze brouwerij die eigendom is van de Saint Joseph's Abbey en mag sinds 2013 het trappistenlogo voeren. Voor de slordige som van bijna € 4,00 per flesje wisselden de supermarkt en Follow the Beer van eigenaar en konden we deze bieren eens onder de loep leggen.

Trappistenbier

We hebben het al vaker gezegd: het trappistenlogo is geen kwaliteitskeurmerk. Het betekent slechts dat het bier in of in de buurt van een abdij wordt gemaakt. Tevens wordt het bier door, maar meestal onder toezicht van, een kloostergemeenschap gebrouwen. De opbrengsten vloeien terug naar de kloostergemeenschap ten behoeve van het levensonderhoud van de monniken en het onderhoud aan het klooster. En als er dan nog wat overblijft, moet dat aan sociale werken worden besteed. Niet voor niets noemden we de trappistenbieren weleens cynisch de moderne aflaten.

Amerikaans bier

De craft beer revolutie die momenteel door ons land raast, is komen aanwaaien uit de Verenigde Staten. Kleine brouwerijen, nieuwe bierstijlen, maar vooral meer oog voor smaak, dat is waar deze revolutie voor staat. Kenmerkend hiervoor is de IPA op Amerikaanse leest geschoeid. Een bierstijl die extra wordt gehopt met Amerikaanse hoppen zoals we die voordien niet kenden. De laatste tijd zien we ook steeds meer uit de Verenigde Staten geïmporteerde bieren op de Nederlandse markt verschijnen.

Wie wel eens in de Verenigde Staten is geweest en daar een IPA heeft geproefd en vervolgens in Nederland hetzelfde bier in Nederland proefde, weet dat er een smaakverschil is. Hop heeft namelijk nogal de neiging om van smaak te veranderen - sommigen zeggen hier: af te nemen - naarmate het langer bewaard wordt. Een relatief jongere en dus versere IPA smaakt frisser dan zijn oudere evenknie die de neiging heeft wat muf te ruiken en te smaken. Met die gedachte in het achterhoofd kun je je afvragen waarom er überhaupt Amerikaanse gehopt bier wordt geïmporteerd. Je zit immers per definitie oud bier te drinken. Dit ondanks het feit dat Amerikaanse brouwers er alles aan doen om hun bier gekoeld te vervoeren en te bewaren (cold storing). Ze hadden ze zich misschien beter de reis over de grote plas kunnen besparen. Anderen beweren dat oudere hopbieren ook de moeite waard zijn vanwege de mooie, subtiele smaaknuances. Een discussie waar je niet uitkomt.

Spencer Trappist Ale

De Spencer Trappist Ale was het eerste bier van deze brouwerij. De brouwer noemt dit zelf een klassiek Belgisch blond patersbier van 6,5% dat wordt gebrouwen met 6 moutsoorten (waaronder Cara-Munich), een mix van hopsoorten uit de Yakima Valley in Washington, waaronder Willamette en Nugget en hun eigen gist.

Ons oordeel: een mooi blond bier waar nu eens niet de Amerikaanse hoppen de boventoon voeren, maar een goede balans hebben met de gist die voor een fruitige, banaanachtige toon zorg. De gist is hier de handtekening van de brouwer. En zo hoort het ook!

Spencer IPA

De Spencer IPA is een IPA van 7,2% waarbij drie hopsoorten zijn gebruikt: Perle (Duitsland) en Apollo en Cascade. De brouwer heeft geprobeerd om een gebalanceerde IPA te maken waarbij de hop niet overheerst, maar juist entertaint.

Ons oordeel: een wat muf ruikend bier met een duidelijk mango/lychee-aroma die in de smaak echter snel verdwijnen zodat alleen de bittere en vooral droge afdronk van de Perle overblijft. Dat doet je verlangen naar nog een slok. En nog een slok.