Grolsch versus Heineken – deel 2

We herhalen de test (zie Grolsch versus Heineken deel 1), maar nu doen we het met drie proevers uit het Oosten, drie fervente Grolsch-drinkers en drie fervente Heineken-haters, maar ook drie toch wel wat nerveuze (en bij voorbaat excuus zoekende) Tukkers. Immers, Heineken staat symbool voor al het slechte uit het Westen. Weer proeven we zes bieren:

  • Heineken en Heineken 0.0 (als vertegenwoordigers van de Randstad);
  • Grolsch en Grolsch 0.0 (als vertegenwoordigers van het oosten van het land);
  • Hertog Jan en Hertog Jan o.0 (als vertegenwoordigers van het zuiden van het land).

We moeten ze nageven: de proefomstandigheden zijn niet ideaal, de proeverij is buiten en de zon schijnt uitbundig. En er is ook wel sprake van onderlinge beïnvloeding. De stemming is immers al jolig en vrolijk. De uitslag van de proeverij verhoogt daarom alleen maar de stemming nog meer:

  • Het onderscheid tussen de gewone bieren en de 0.0% bieren wordt nagenoeg feilloos vastgesteld. Hoewel de 0.0% bieren wel zijn verbeterd in de afgelopen jaren, blijft het onderscheid dus makkelijk te maken. Alcohol is nu éénmaal de zesde smaak;
  • Grolsch 0.0% valt ook in het eigen Twente op als negatieve uitschieter. Grolsch heeft hier nog huiswerk te verrichten;
  • Maar dan en tot slot: Grolsch en Heineken worden door twee van proevers verwisseld (de ander is verstandig en waagt zich hier niet aan) en dus scoort het verfoeide Heineken beter dan het eigen Grolsch.

Grolsch versus Heineken – deel 1

Onze vrienden, ook wel de Wijzen uit het Oosten genoemd, maken vaak de volgende grap:

Vraag: Wat is het verschil tussen Heineken en beffen?

Antwoord: Bij beffen is de pissmaak na drie likjes weg.

Het is natuurlijk een slechte, ordinaire en vrouwonvriendelijk grap die woke-figuren uit hun graven zal doen opstaan. Maar er zit ook veel meer achter. Het is het oosten (voor het gemak even de rest van Nederland) tegenover het westen (de vermaledijde Randstad). Het is het ene grote biermerk (lees: Grolsch) tegenover het andere, nog veel grotere biermerk (lees: Heineken). Het is BBB, NSC en wellicht een vleugje PVV tegenover de gevestigde orde (VVD, CDA, PvdA/Groen Links). Het is ongehoord tegenover te veel gehoord.

Maar het is ook een uitdaging en die uitdaging gingen wij van Follow the Beer (uit de Randstad, linkslullend, maar vooral niet woke) van harte aan. We deden een eigen blinde proeverij met de volgende bieren:

  • Heineken en Heineken 0.0 (als vertegenwoordigers van de Randstad);
  • Grolsch en Grolsch 0.0 (als vertegenwoordigers van het oosten van het land);
  • Hertog Jan en Hertog Jan o.0 (als vertegenwoordigers van het zuiden van het land).

De uitslag:

  • Beide deelnemers haalden de 0.0 bieren er uit (Pfieuwwwww! Opluchting!);
  • Grolsch 0.0 scoorde hierbij veruit het slechts bij allebei (putlucht, plat, zoet);
  • Eén van de deelnemers herkende zelfs het 'eigen' Heineken (niet omdat hij/zij/hen dat veel drinkt, eigenlijk bijna nooit);
  • Gemiddeld kwam Hertog Jan het beste uit de test (daarna Heineken en daarna Grolsch), maar dat kwam omdat één van de deelnemers hier de voorkeur aan gaf, terwijl de ander alledrie de pilseners even goed scoorde (niet heel representatief dus);
  • Bij geen van de 6 bieren werd een urinegeur of -smaak aangetroffen.

De conclusie: onze vrienden lullen uit hun nek als ze zich zo afzetten tegen het grote Heineken. Calimerogedrag van de hoogste orde en tijd om 'put things to the test'.

Stellenbrau permanent gesloten

In februari bezochten we de Stellenbrau Brewery & Stellenbosch Taproom & Restaurant in Stellenbrau. We deden er een proeverij en kochten een t-shirt in de naastgelegen shop. Een maand later lezen we het bericht dat de Taproom & Restaurant permanent is gesloten. Op de website is te lezen dat wegens economische omstandigheden de Taproom & Restaurant vanaf 28 maart 2024 permanent is gesloten.

Dat roept natuurlijk vragen op. Wat is er gebeurd? Betreft dit alleen de Taproom & Restaurant? Of is de brouwerij ook gesloten? En is de productie stilgelegd? Vragen, vragen, vragen.

Om een antwoord te vinden op deze vragen moeten we terug naar maart 2017 toen ons eigen Heineken Stellenbrau overnam. Dat was geen verrassing. Via Heineken werden immers al sinds 2015 twee flagship-bieren (de Craven Craft Lager en de Jonkers Weiss) van Stellenbrau gebrouwen bij Namibia Breweries (eerst via een joint venture, maar sinds 2023 volleidg in bezit van Heineken). Bovendien had Heineken een lokaal merk nodig om een voet tussen de deur te krijgen op de Zuid-Afrikaanse biermarkt. Heineken liet destijds weten dat Stellenbrau gewoon zou blijven doen wat het het beste deed: craft bier maken. Er waren geen plannen 'to corporartize' Stellenbrau, wat zoveel betekent als 'we stoppen de lokale productie in de kleine inefficiënte ketels en we schalen de productie en verkoop middels onze eigen grote ketels op'.

In 2024 was het moment kennelijk om de Taproom & Restaurant te sluiten. Het zou kunnen dat dit gewoon een faillissement was van een zelfstandig bedrijf (niet overgenomen door Heineken), maar het zou kunnen dat Heineken er vanaf wilde en is gestopt met geld er in stoppen. Of dat ook geldt voor de lokale brouwerij weten we niet. De website vermeldt alleen dat de Stellenbrau bieren wel verkrijgbaar blijven. De Craven Craft Lager en Jonkers Weiss blijven in ieder geval nog op de markt verkrijgbaar, zoveel is veel zeker. Maar of dat ook geldt voor de andere Stellenbrau bieren (zoals de Governor's Red Lager, de Alumni Ale, de Kraithuis India Pale Ale, enzovoort) uit de eigen lokale ketels weten we niet. Dat blijft ongewis. Vooralsnog.

 

Onze top 5 wish list voor 2019

Nog een nietszeggend lijstje. Vooruitkijken naar een nieuw jaar. Alsof er iets verandert op 1 januari. Alsof goede voornemens werkelijkheid zullen worden. Alsof plannen ten uitvoer zullen komen. Maar je moet blijven dromen, voor altijd blijven dromen!

1. Sours proppen in Nederland

Sours zijn een verzamelnaam voor zure bieren. Hieronder vallen Belgische stijlen als geuze, lambiek, kriek en Vlaams Oud Bruin, maar ook Duitse stijlen als Gose en Berliner Weisse. De aandacht hiervoor leefde op tijdens de craft beer revolution. Ook in Nederland. Denk maar eens aan Tommie Sjef, Oersoep en Nevel Artisan Ales. In de horeca blijft het echter behelpen met het aanbod van zure bieren. Wij hebben een passie voor zuur bier en wij gaan er voor in 2019!

2. Il Festival Birra e Sound 2018 in Leverano (Puglia)

Het festival Birra e Sound in Leverano (Puglia, Italië) brengt alles samen waar Follow the Beer voor staat. Om er te komen moet je namelijk een pad volgen van meer dan 2.000 kilometer, maar dat brengt je wel naar één van de mooiste streken van Italië: de hak van de laars, waar Italië nog echt is. Met meer dan 50 brouwerijen, met illustere namen heeft ook hier de craft beer revolutie zijn verwoestende werking gedaan. Onze zomerpijlen zijn gericht op Puglia. Wij hebben er zin in!

3. Wine meets beer

Wijn en bier zijn twee werelden die zelden samenkomen, dus is het tijd om deze samen te brengen. Follow the Beer meets Follow the Wine. Dat gaan we doen door het organiseren van wine & beer & food tastings, door het blenden van wijn en bier, maar vooral door het brouwen van onze eigen IGA (Italian Grape Ale). Hoe we dat gaan doen, daar moeten we nog even over nadenken: druiven, druivensap of most? Wel of niet vergisten? Toevoegen voor of na de gisting van het bier?

4. Guinness klappen in Dublin

Guinness wordt ook wel het Heineken onder de stouts genoemd en sommige bierkenners krijgen het niet eens door hun keel. Daar heeft Follow the Beer geen last van. Het idee ontstond tijdens een avondje Japanse film (Tampopo) met aansluitend ramen noedels in Schiedam: 'Laten we ergens heen gaan! Waar? Naar Dublin! Okay!'.  Waarom? Omdat je een echte stout natuurlijk in Dublin drinkt, de bakermat van het stout bier, maar er is nog veel meer te beleven.

4. Meer food pairen

Volgend jaar zal in het teken staan van meer food pairing en dat gaan we doen in de stijl van Follow the Beer: volgen, bewegen, eten en drinken. Daarbij staat gezondheid voorop. Daar ontbreekt het nog weleens aan in recepten in bierboeken: een gezonde levensstijl. Wij gaan voor minder calorieën, minder koolhydraten, meer groenten en meer gezondheid. En dat alles om ruimte te maken voor een goed glas gezond, maar vooral lekker bier. Wordt vervolgd!

Onze top 5 van 2018

In het kader van de onzinnige en stompzinnige lijstjes hierbij het lijstje met onze top 5 van 2018:

1. La Trappe Dubbel uit 1998

Met stip op 1 natuurlijk de La Trappe Dubbel uit 1998. Het gebeurt niet vaak dat je de kans krijgt om een bier van 20 jaar oud te drinken. Op de kop getikt op een markt voor het luttele bedrag van twee euro.  Geen koolzuur, gemadriseerd, maar met een heerlijke port-achtige smaak. Het was het biermoment van 2018. Wat deed jij in 2018? Wij dronken een La Trappe Dubbel uit 1998!

2. Bierencafé De Heks, Deventer

Soms kom je op een bierspot waar gewoon alles klopt: het bierassortiment, de prijzen van het bier, het interieur, het personeel. Bierencafé De Heks is zo'n plek en niet voor niets riepen wij De Heks uit tot het beste biercafé van Nederland allertijden. Niet dat dat enige waarde heeft. Er zijn immers al veel te veel zinloze lijstjes en verkiezingen. Wij checkten er onze 1000 bier in op de autistenapp Untappd, een Heineken in borrelglaasjes, of zoals ze dat bij De Heks noemen, Hxxnxkxn.

Vrouwen in de bierwereld, het is en blijft een zeldzaam fenomeen. Daar waar vroeger de bierwereld bevolkt werd door dikbuikige lone wolves met stoffen tasjes, is het tegenwoordig het domein van hipsters en mannen met te lange baarden en zwarte t-shirts. Vrouwen zijn zeldzaam in de bierwereld en vrouwelijke biersommeliers een bedreigde biersoort. Niet verwonderlijk dat ze bij elkaar kruipen om zichzelf tegen al dat testosteronen-bier-geweld te beschermen. Op 3: onze biersommelier wordt een bierbitch.

4. Oud Beersel, België

Plek 4 is ingeruimd voor Oud Beersel. Met een beetje zuur gezicht zou je kunnen zeggen dat ze bij hier niet anders doen dan het bier van iemand anders bij elkaar gooien en opleuken met een smaakje. Zelf brouwen doen ze hier namelijk niet. Maar ze verstaan hier wel de kunst van het steken van Lambiek bieren en van het gebruik van fruit daarbij. Een kunst die we in Nederland nog nauwelijks machtig zijn. Oud Beersel staat hiermee weliswaar niet eenzaam, maar wel op grote hoogte. Een terechte plek 4 voor hen!

De laatste plek is voor ons zelf. Follow the Beer schreef zich in oktober in bij de Kamer van Koophandel. En dat was een heuglijk moment. We bestaan, we hebben een naam en we gaan door in 2019. Met mooie en mooie plannen. Onafhankelijk en eigenzinnig. Soms mierzoet, soms een beetje zuur (ja graag), een weinig bitter, maar nooit zouteloos. Follow the Beer staat op 5.

De 6e smaak: alcohol

Over de gehele wereld is men het er wel over eens dat onze smaakpapillen 4 basissmaken onderscheiden: zout, zoet, zuur en bitter. Ook over de 5e basissmaak bestaat inmiddels ook wijdverbreide consensus. Die noemen we umami en komt van oorsprong uit Japan, waar het 'heerlijkheid' of 'hartig' betekent. Follow the Beer voegt daar vandaag voor ons geliefde bier een 6e basissmaak aan toe: alcohol, een toevoeging met mogelijk verregaande gevolgen.

Een basissmaak voeg je niet zomaar toe. Een basissmaak moet namelijk aan een aantal eisen voldoen. Zo moet een basissmaak een unieke chemische samenstelling hebben en specifieke sensoren op de smaakpapillen in onze mond beroeren. Tenslotte moeten mensen deze smaak ook echt herkennen. En dat laatste is vaak een lastige. Zout is zout, zoet is zoet, zuur is zuur, bitter is bitter en ook umami weten de meeste mensen tegenwoordig wel te herkennen, maar de zoektocht naar de 6e basissmaak blijft nog volop gaande.

Smaak of basissmaak

Smaak heeft te maken met de totale impressie van een voedingsproduct. Dit vindt niet uitsluitend in de mond plaats, zoals veel mensen denken. Ook de neus speelt hierbij een voorname rol. Proeven is een subtiel samenspel tussen mond en neus. De waarneming die in onze mond plaatsvindt op onze smaakpapillen noemen we de basissmaken, ook wel gustatie genoemd.

De herkenning van smaken met onze neus noemen we daarentegen het aroma. Aroma kun je niet alleen waarnemen met de neus, maar ook door te proeven achter in de keel. Doorslikken dus. Het Engelse woord 'flavour' is de naam voor basissmaak en aroma samen. Soms worden ook nog andere ervaringen toegevoegd, zoals pijn, temperatuur en mondgevoel.

Vet is geen smaak, spicy ook niet

Sommige onderzoekers beweren dat oleogustus, oftewel vet, de 6e smaak zou moeten zijn, terwijl anderen dit juist alleen maar een ietwat plakkerig, weeïg mondgevoel vinden. Het is de discussie tussen wat proef je (vetzuren) en wat ervaar je in je mond, een discussie waar vooralsnog geen einde aan komt. Vet blijft hiermee voor altijd en eeuwig omstreden als 6e basissmaak.

In Vietnam halen daar de schouders bij op. Crazy trangs (=blanken), hoor en zie je ze daar denken als je hun eeuwig lachende gezichten ziet. Voor de Vietnamees is het duidelijk: 'spicy' is de 6e smaak. Dat heet ook wel 'pungent', oftewel heet of scherp. Niet vreemd in een land waar chilipepers en scherpe kruiden en specerijen zo overdadig aanwezig zijn. Overigens nemen ze in Vietnam het Japanse umami ook niet al te serieus als basissmaak. Als nummer 5 nemen ze daar liever 'astringent', dat losjes kan worden vertaald als samentrekkend. Het gaat hierbij om groenten, fruit en kruiden die absorberen en verkoelen.

De Vietnamezen gooien alles op één hoop en maken dus geen verschil tussen 'taste', de smaak die in de mond wordt waargenomen, en 'flavour', de smaak die anders en/of elders wordt waargenomen, zoals geur (aroma), maar ook pijn (chili pepers), temperatuur (mentol) en mondgevoel/textuur (vet). Maar dit verschil is bij een basissmaak juist wel belangrijk, het gaat om de waarneming door onze smaakpapillen in onze mond. Ook spicy valt daarmee af als basissmaak. Sorry, lieve Vietnameze mensen.

Wat is alcohol?

We laten de Vietnamezen voor wat ze zijn en gaan terug naar de alcohol, onze eigen 6e basissmaak. Alcohol, ook wel alkanol en vroeger carbinol genaamd, kennen we vanuit de scheikunde als een organische verbinding van een hydroxylgroep (groep bestaande uit een zuurstof- en een waterstofatoom, oftwel een -OH-groep) met een organische koolstofketen (aaneenschakeling van koolstofatomen, oftwel C). Opmerkelijk genoeg is het woord alcohol afkomstig uit het Arabisch, dat wordt gesproken door een bevolkingsgroep die over het algemeen weinig op heeft met alcohol.

De eenvoudigste alcohol die we kennen is methanol (CH3OH), maar dat is eigenlijk een giftig bijproduct en niet geschikt voor menselijke consumptie. Er zijn nog veel meer alcoholen, zoals propanol, butanol en glycerine. Wij gaan het echter hebben over de bekendste alcohol van allemaal, te weten ethanol (C2H5OH). Dit is de alcohol die in alcoholische dranken zoals bier, wijn en sterke drank zit, dat is de alcohol die geschikt is voor menselijke consumptie, de alcohol die we zo liefhebben en die tegenwoordig zo wordt verfoeid door de Blauwe Knoop.

De smaak van alcohol

Alcohol (lees: ethanol) is weliswaar geur- en reukloos, maar in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd niet smaakloos. Ethanol heeft wel degelijk een smaak. Deze is echter niet voor iedereen hetzelfde. Door sommigen wordt ethanol als bitter ervaren, door anderen juist weer als licht zoetig. Ook kent iedereen wel het 'branderige' gevoel in de keel (voorbij de mond) dat wordt ervaren bij een hoog alcoholpercentage.

Dat alcohol een smaak heeft, komen we ook tegen bij alcoholvrije en alcoholloze bieren die tegenwoordig een trend zijn. Deze zijn weliswaar de afgelopen jaren (sterk) verbeterd, maar missen iets wat alcoholhoudende bieren wel hebben: body. Een Heineken 0.0% is een prima alcoholvrij bier, maar het lijkt qua smaak in niets op de 'gewone' Heineken met 5,0% alcoholvolume. En dat geldt voor alle alcoholvrije bieren: prima drankjes, maar ze missen de smaak van alcohol.

Alcohol als basissmaak van bier

Alcohol voldoet aan de drie eisen die worden gesteld aan een basissmaak. Het heeft een unieke chemische samenstelling, in casu C2H5OH voor ethanol. Het wordt ook waargenomen op de smaakpapillen in onze mond, soms als een andere basissmaak (zoet, bitter), maar de smaak van alcohol kan het beste worden omschreven als alcohol. Mensen herkennen ook echt of een bier wel of geen alcohol bevat. Daar hoef je getrainde proever voor te zijn.

Je kunt wel in verwarring raken doordat alcohol ook andere effecten heeft: branderig gevoel in de keel (voorbij de smaakpapillen) en een effect in de hersenen. Wij stellen echter dat alcohol wel degelijk wordt waargenomen door onze smaakpapillen en daarmee kwalificeert als basissmaak.

 

Proeverij: voetbal en bier bij Gamebasics

Werken bij Gamebasics in Zoetermeer is de ultieme jongensdroom. Of meisjesdroom natuurlijk, want ook meisjes voetballen tegenwoordig en vaak beter dan de jongens. Voor jongens én meisjes brengt Gamebasics gaming en voetbal in één spel bij elkaar: OMS, oftewel Online Management Soccer. Dit is een online voetbalmanagementspel waarin je de kans krijgt om je favoriete voetbalclub te managen. Koop en verkoop spelers, stel je team samen, maak je opstelling, bepaal je tactiek, versla je tegenstander en nog veel en veel meer.

Breng voetbal en bier samen, dat was de uitdaging die het team van Gamebasics bij ons neerlegde. Maar vooral: breng ons plezier. Dit was een uitdaging die Follow the Beer met beide handen aangreep. Want voetbal en bier zijn met elkaar verbonden, of je nu wilt of niet. En of je nu op een voetbalveld staat te blauwbekken en verlangend naar de kantine kijkt voor de derde helft, of dat je in een stadion zit en je je kapot ergert aan het slechte spel van je cluppie of dat je thuis onderuit op de bank hangt en naar een doodsaaie Champion's League wedstrijd kijkt, altijd is er bier in de buurt. Waar voetbal is, is nu eenmaal bier. En andersom.

De voorbereiding

Met een internationaal erkend biersommelier in het team is het niet moeilijk om uitleg over bier te geven. Met veel passie en geestdrift geeft Thera als een echte voetbalcoach uitleg over wat bier is, welke grondstoffen bij het brouwproces worden gebruikt, wat de trends zijn op biergebied, welke smaken je kunt tegenkomen in bier, hoe je bier moet proeven en hoe en vooral waarom bier zo goed samengaat met eten.

De proeverij

Een bierproeverij zonder bier is natuurlijk niets. Het team van Gamebasics kreeg 6 bieren voorgeschoteld met als thema Eredivisieclubs met een bier uit die stad. Dit was de opstelling:

  1. Amsterdam (Ajax) - Zij Gelooft In Mijbok (meibok, brouwerij De Prael)
  2. Utrecht (FC Utrecht) - Saison 5 (saison, brouwerij Maximus)
  3. Rotterdam (Feyenoord of Excelsior, helaas geen Sparta meer) - Neipa (New England IPA, brouwerij Noordt)
  4. Eindhoven (PSV) - Langharig Tuig (hoppy weizen, brouwerij Van Moll)
  5. Groningen (FC Groningen) - Koud Vuur (rook porter, BAX bier)
  6. Den Haag (ADO Den Haag) - Bloedbroeder (imperial stout, brouwerij Kompaan)

Zoals bij een echte voetbalwedstrijd moest er ook hier een winnaar komen. De Bloedbroeder van Kompaan werd na ingrijpen van de VAR uitgeroepen tot winnaar van de avond met als goede tweede en derde respectievelijk Langharig Tuig van Van Moll en Koud Vuur van BAX.

De quiz

Natuurlijk deden we ook dit keer weer een quiz, dit keer met alleen vragen over voetbal en bier. Welke supporters drinken het meeste bier in het eigen stadion? Wel biermerk is sponsor van de FIFA tijdens het WK 2022 in Qatar? Welk bier drinken de voetballers van Bayern München min of meer verplicht tijdens de Oktoberfesten? Welke voetballer schoot in de jaren negentig een dopje van een flesje Bavaria Malt? Voor welk Nederlands biermerk maakte Diego Armando Maradona reclame? Is bier goed voor de zaadproductie volgens het programma Voetbal Inside? Drinkt onze eigen Lieke Martens eigenlijk wel bier? Wat moet je doen met Shampoo Beer?

Branding van Brand: Zwaar Blond wordt Blond

In de schappen van de supermarkt is recentelijk een nieuw bier verschenen, Brand Blond: een blond bier van 8,5%. Verwarring alom. Had Brand niet al een blond bier van 8.5% in haar assortiment? Heette dat bier niet Brand Zwaar Blond? Kwam dat bier niet uit die hobbybrouwwedstrijd? Waar is dat bier gebleven? Follow the Beer dook dieper in het mysterie van Brand Zwaar Blond en Brand Blond.  

Wat is Brand Blond?

Geen paniek, aldus brouwerij Brand uit het Limburgse Wijlre (eigendom van Heineken). Dit is gewoon de Brand Zwaar Blond die een nieuwe naam heeft gekregen. Deze naam vond Brand beter bij de uitstraling van het bier passen. ‘Zwaar’ heeft nu eenmaal een negatieve lading. Door het woord ‘zwaar’ weg te laten, hoopt Brand beter te kunnen concurreren met andere Blond-bieren. Er is niets veranderd aan de receptuur, vervolgt de brouwer. Het is absoluut hetzelfde bier.

We namen de proef op de som en kochten zowel een flesje Zwaar Blond als Blond. Conclusie? Het is inderdaad hetzelfde bier. Er zijn geen smaakverschillen waar te nemen. Brand Blond is dus echt Brand Zwaar Blond. Of andersom. Het is maar hoe je er naar kijkt.

Is dat niet verwarrend?

Is dat niet verwarrend voor de consument (lees: niet de bierconsument, niet de bierliefhebber) dat Brand een Blond-bier op de markt zet van 8,5%, terwijl andere Blond-bieren meestal een lager alcoholpercentage van 6,0-6,5% hebben? Hoewel de vraag enigszins werd ontweken, kunnen we concluderen dat Brand dat kennelijk niet verwarrend vindt. We vroegen het ook aan concurrerende brouwerijen die een Blond bier op de markt brengen. Denk hierbij aan merken als La Trappe Blond, Grimbergen Blond, Leffe Blond en Brugse Zot Blond. Het bleef akelig stil aan de andere kant van de elektronische snelweg.

Daarom ons antwoord: ja, dat is verwarrend. Bij het biertype Blond, dat volgens sommige bierkenners helemaal niet bestaat, verwacht een consument een lager alcoholpercentage dan de 8,5% die Brand uit zijn ketels laat stromen.

Waarom doet Brand dit?

Om dit begrijpen moet je het historische perspectief kennen. De Brand Zwaar Blond was het resultaat van de tweede Brand Bierbrouwwedstrijd, een wedstrijd voor hobbybrouwers. Het bier van de winnaar werd voor het eerst op grote schaal gebrouwen en ook op de markt gebracht. Heineken, de eigenaar van Brand, mikte daarbij op een zwaar blond bier dat kon concurreren met andere blonde bier met hogere alcoholvolumes, zoals Duvel en La Chouffe, een bier dat dochter Brand nog niet in het assortiment had.

Even een zijpaadje. De eerste wedstrijd betrof de pilsener, een uitdaging voor de hobbybrouwer om een ondergistend pilsener te brouwen. Uit de tweede wedstrijd kwam dus de Zwaar Blond, die een relatief succes bleek te zijn en terecht ook een vaste waarde in het assortiment bleef. Daarna volgden met wisselende successen de IPA, de Saison, de Porter en de Session IPA. Zo lijken de IPA en de Saison niet echt op de oorspronkelijke bierstijlen. De Porter is goed gelukt, maar zal commercieel een lastig bier zijn. De Session IPA is nog maar net op de markt en moet zich nog bewijzen. Voor dit jaar staat de Gose, een Duitse biervariant die opvalt door zijn melkzuurgisting, door het toevoegen van zout en koriander en door het feit dat dit bier een uitzondering vormt op de Voorlopige Bierwet (het voormalige Reinheitsgebot). Ook dit bier zal commercieel een lastig bier zijn.

Dan terug naar de vraag waarom Brand dit doet met de Zwaar Blond/Blond. Het antwoord is simpel en overduidelijk: uit commerciële overwegingen. Er is simpelweg meer markt te winnen bij de Blond-bieren dan bij hun zware evenknieën, de Zware Blonden. Daar is niets mis mee, maar het is wel verwarrend voor de consument.

Onder de loep #004: Amstel Ongefilterd

In januari van 2017 presenteerde Heineken een nieuw bier: de Amstel Ongefilterd. Een natuurlijk, troebel pils met een volle zachte smaak, aldus de brouwer. Vanaf begin maart staat dit bier in diverse horeca op de tap en het ligt vanaf half maart ook in de schappen van de supermarkt. Daar blijft het niet bij. Heineken heeft recentelijk ook een ongefilterde versie van het Brand Pils op de markt gebracht, en de Heineken Ongefilterd zal wel niet lang op zich laten wachten. Follow the Beer nam de proef op de som en proefde de Amstels.

Opmerkelijk is allereerst dat de Amstel Ongefilterd iets meer alcohol heeft dan de gewone Amstel. Waarom dat is en hoe dat komt, is ons niet duidelijk. Ook de prijs trekt de aandacht. De prijs voor een flesje gewone Amstel ligt normaliter onder de € 0,60, terwijl een flesje Amstel Ongefilterd rond de € 0,70 kost. Een dubbeltje verschil voor hetzelfde bier met een simpeler (en dus goedkoper?) brouwproces. 

Eigenlijk is het helemaal geen nieuw bier, deze Amstel Ongefilterd. Eigenlijk is deze Amstel Ongefilterd niets anders dan het gewone Amstel waarbij er een stap in het brouwproces is overgeslagen: het filteren. Hierdoor blijft een gedeelte van de gist in het bier achter waardoor het bier troebel blijft, een troebelheid die we kennen van wit- en weizenbieren en ook van veel 'ambachtelijk' gebrouwen bieren. De gist in het bier zorgt niet alleen voor de troebelheid, maar het doet ook iets met de smaak. Het maakt het bier voller en zachter, zoals de brouwer het zelf noemt.

Meer smaak, zou je ook kunnen zeggen. Of gewoon lekkerder. Ja, dat is het: Amstel Ongefilterd is domweg gewoon lekkerder dan de gewone heldere Amstel. Waarom stopt Heineken dan niet gewoon met het brouwen van dat heldere bier en gaat het niet geheel over naar de ongefilterde versie? Dat heeft iets te maken met de opkomst van pilsener aan het einde van de 19e eeuw. Het heldere en ondergistende bier stond garant voor een constante kwaliteit en dat was iets wat je niet van andere bieren kon zeggen. Helder als teken van kwaliteit, dat is wat zich in onze hoofden heeft genesteld en wat er eigenlijk nog altijd zit.

Ho, stop de perzen! Dat is allang niet meer zo. Meer dan 150 jaar later is de kwaliteit van de grondstoffen als water, mout en hop veel constanter en zijn ook brouwtechnieken sterk verbeterd. Dat heeft de craft beer revolutie van de laatste jaren wel aangetoond. Helder staat niet langer voor kwaliteit, maar voor minder smaak. Troebel is de norm. Geef ons meer smaak, brouwers. Geef ons ongefilterd bier!

Onder de loep #002: Heineken 0.0

Met veel bombarie presenteerde Heineken begin maart een nieuw product, de Heineken 0.0. Volgens Heineken hebben ze dit bier veelvuldig gebrouwen en geproefd om zo tot een goed smakend 0.0 bier te komen met als resultaat een alcoholvrij bier met een verfrissend en fruitige smaak en een zacht moutige body. Dat was ook nodig omdat de smaak van het bestaande aanbod aan alcoholvrije/0.0 bieren huilen met de pet op is, wat het des te vreemder maakt dat dit segment de laatste  jaren zo in de lift zit. 

We gaven de Heineken 0.0 het voordeel van de twijfel en lieten het door vier mensen proeven; twee mensen deden een blindproeverij waarin de nieuwe Heineken 0.0 tegenover de originele Heineken (5%) werd gezet, eentje kreeg de Heineken 0.0 voorgeschoteld zonder dat hij dat wist en eentje proefde hem, gewoon omdat dat mocht.

Rob, 45 jaar uit Alkmaar, kreeg een blinddoek om en hem werd de nieuwe Heineken 0.0 en de Heineken 5.0, de normale Heineken met 5% alcohol, voorgeschoteld. Als volleerd pilsdrinker haalde hij feilloos de Heineken 5.0 er uit. Over de Heineken 0.0: 'Best lekker, maar je mist wel de alcohol in dit bier. Een bier voor mijn vriendin die geen alcohol drinkt'.

Het volgende slachtoffer was Marco, 45 jaar uit Alkmaar. Ook hij deed de blinde 'Heineken 0.0-Heineken 5.0'-test. Net als Rob wees ook Marco onmiddelijk de Heineken 0.0 aan als het bier waar geen alcohol in zit.  Zijn commentaar op de Heineken 0.0: 'Prima 0,0% biertje. Smaakt echt naar bier'.

Richard, 43 jaar uit Krommenie en een fervent Heineken-drinker, kreeg onaangekondigd de 0.0 versie in zijn glas geserveerd. Zijn gezicht sprak boekdelen; dit was niet het bier dat hij gewend was. Het was anders, maar hij kon zijn vinger er niet op leggen. Zijn reactie: 'Lekker, maar geef mij maar de gewone Heineken'.  

Alexander, 15 jaar uit Alkmaar, mag van de Nederlandse overheid nog 3 jaar lang geen alcohol drinken, maar omdat de Heineken 0.0 geen alcohol bevat mag hij dit dus wel drinken. Voor hem is de Heineken 0.0 een mooi alternatief voor frisdrank. En een mooi opstapje naar het moment dat hij een echt bier mag drinken als hij 18 jaar wordt.

Ons oordeel over de Heineken 0.0: een sterke verbetering van het 0.0%-segment, een echt moutig bier met een licht bittertje, maar - en dat is een serieuze maar - dat je niet kunt vergelijken met het originele bier; het gemis aan alcohol doet ook bij dit bier afbreuk aan de smaak.