Author Archives: Follow the Beer

Kompaan Hangout #001

Geplaatst op door

Bier in plastic glazen en beercocktails

De Kompaan Beer Bar zit alweer sinds augustus 2015 zo'n beetje in onze eigen achtertuin. Daar kwam aan begin van dit jaar hun eigen brouwinstallatie bij, die inmiddels op volle stoom en toeren draait. Tel daar nog eens bij op de gouden medaille voor de Bloedbroeder op de Barcelona Beer Challenge en de 5 medailles die ze bij elkaar sprokkelden op de Dutch Beer Challenge en je hebt de ingrediënten voor een feestje: de Kompaan Hangout #001 op 15 april jongstleden. Follow the Beer hing er eens een bloemetje buiten.

Kompaan Hangout

Het concept van de hangout is simpel. De entree is gratis en muntjes kosten € 2,50 per stuk. Met deze muntjes betaal je je consumpties. Er is Kompaan bier, er zijn live DJ sets, er is BBQ 'Till you drop en er is iemand die beer cocktails maakt.

Speciaal voor deze hangende happening had Kompaan zijn 20 taps danig opgeschoond. Alle bieren van bevriende brouwerijen waren er af gehaald. Alle aandacht ging uit naar de eigen (prijswinnende) bieren, zoals Vrijbuiter, Bondgenoot, Bloedbroeder, Kameraad, Handlanger, Badgast en Huppale (speciaal gebrouwen voor café Huppel The Pub), Terecht, op je eigen feestje schenk je je eigen bier als brouwerij. Chapeau natuurlijk. Hier betaalde je een prijs variërend van 1, 1,5 of 2 muntjes voor per biertje in een glas van 25cl.

Beer cocktails

Een nieuwe trend die eigenlijk niets nieuws brengen. Biercocktails zijn al zo oud als de weg naar Kralingen (en die is oud). In 1861 was er bijvoorbeeld al een Black Velvet (Guinness met champagne) ter ere vanhet overlijden van de Britse prins Albert, de man van Queen Victoria. In België en Frankrijk was in de 19e eeuw al de Picon Bière (bier met Picon Amer) populair. En zo zijn er vele voorbeelden.

De biercocktail raakte echter in het verdomhoekje. Pas de laatste jaren is er weer een opleving. Dat ligt enerzijds aan de craft beer revolutie, die eigenlijk meer een bierrenaissance is, maar ook aan de cocktailrenaissance. Zoals wel met meer dingen: een biercocktail is geen sinecure, het is een zoektocht naar een goede balans, het bier mag niet overheersen, maaar ook niet ondersneeuwen. 

Wij dronken er een Cai-Beer-Inha, een variatie op de Caipirinha, met onder meer cachaca, limoen, suiker, peper en everything nice. Het bier dat was gebruikt was de Handlanger (Double IPA, 8,2%). Een lekker drankje, maar het bier viel wat weg.

Bier in plastic glazen

Dan nog een laatste punt: het bier kwam in plastic glazen. Dat is en zal altijd een gruwel blijven. Dat kan gewoon echt niet. Goed bier hoort niet in plastic. Punt uit. Geen discussie mogelijk!

Win een brouwcursus

Geplaatst op door

Een leuk initiatief van grootgrutter Albert Heijn: je kunt nu een brouwcursus winnen en zien hoe een echte brouwerij er van binnen uitziet en leren hoe bier wordt gemaakt. Je moet er wel snel bij zijn, want er kunnen maar 12 cursisten per brouwerij meedoen. Dat is toch altijd gezellig!

De volgende brouwerijen doen hier aan mee: Jopen (Haarlem), De Prael (Amsterdam), De Molen (Bodegraven), Gulpener (Gulpen), Oedipus (Amsterdam), Twentse (Hengelo), Maximus (Utrecht), Seef (Antwerpen, België) en 't IJ (Amsterdam).

Het betreft een 2-daagse cursus die bestaat uit een rondleiding waarbij je alle verhalen over de boruwerij hoort en leert over de smaken, kleuren en geuren van bier. Zelf proeven en zelf brouwen hoort er natuurlijk ook bij. Dus sla je slag en pak je kans. Opgeven kan hier. Wees gerust, wij van Follow the Beer doen niet mee, dus onze plekken blijven beschikbaar. 

Onder de loep #008: Gose

Geplaatst op door

Een IPA drink je het best zo vers mogelijk in Engeland of de Verenigde Staten. Een rauchbier drink je natuurlijk in Bamberg, een Kölsch in Keulen, een Alt in Düsseldorf en een Kriek Lambiek in Brussel en omgeving. Dat geldt ook het onbekendere Gose bier. Follow the Beer toog naar de bron en bestelde er eentje aan de toog.

Daarvoor togen we helemaal naar Leipzig (Duitsland), een stad in de voormalige DDR en een stad die in de reisboekjes werd aangekondigd als het 'Nieuwe Berlijn'. Die status maakt Leipzig bij lange na niet waar, maar het is er wel goed toeven. En je kunt er natuurlijk een Gose drinken, vers uit de bron. Onze trip bleek vrij snel een historische misser van jewelste te zijn. Voor de bron, daar waar het Gose-bier is geboren, moet je helemaal niet in Leipzig zijn, maar in het 150 kilometer verderop gelegen Goslar. Maar daar namen we pas ter plekke kennis van en dat namen we dus ook maar ter kennisgeving aan.

De geschiedenis van het Gose-bier

Gose is vernoemd naar het riviertje Gose dat door het centrum van Goslar, een stad in het noorden van de Harz in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Hier ontstond in de middeleeuwen een bierstijl die we tegenwoordig kennen als Gose. Deze bierstijl was nauw verwand aan de geuzebieren uit Brussel en omgeving omdat het vroeger ook met spontane gisting tot stand kwam. Het resultaat was een betrekkelijk zuur bier dat op smaak werd gebracht met koriander en zout.

De bierstijl sloeg ook over naar Leipzig, 150 kilometer verderop gelegen en verdrong hier in de 18e en 19e eeuw alle andere bierstijlen. Ook in het nabijgelegen Halle sloeg het Gose-bier aan. Iedereen dronk in die tijd het Gose-bier. Dat veranderde in de 20e eeuw. Eén na één verdwenen de Gose-brouwerijen. In de 20e eeuw was de Gose zelfs helemaal verdwenen. De laatste Gose-brouwerij in Döllnitz werd in 1945 door de Russen verwoest. Na de oorlog volgde nog een korte opleving, maar in 1966 verdween de Gose alsnog. Twintig jaar later werd de eerste Gose weer gebrouwen.

Het moderne Gose-bier

Het moderne Gose-bier wordt allang niet meer spontaan vergist. Het wordt gebrouwen met een mengeling van gerste- en tarwemout en de brouwers gebruiken hun eigen gekweekte gist. De zure smaak wordt verkregen door het toepassen van melkzuurgisting, waarna het zure bier vervolgens wordt gezouten en gekruid, vaak met koriander. Met deze toevoegingen zijn de Gose-brouwers feitelijk in overtreding met de Voorlopige Bierwet uit 1993, waarin de restanten van het Duitse Reinheitsgebot zijn opgenomen. Voor de Gose-bieren en andere regionale stijlen is een uitzondering gemaakt in de wetgeving. Zij hoeven de strikte regels van het van origine Beierse Reinheitsgebot (water, graan, hop en gist) niet na te leven.

Er zijn tegenwoordig vier brouwerijen die Gose-bieren brouwen, waarvan twee uit Leipzig en twee uit Goslar. Achtereenvolgens zijn dit: Ritterguts Gose GmbH (een huurbrouwer uit Leipzig die zijn Gose-bieren bij brouwerij Reichenbrand in Chemnitz laat brouwen), de Bayerischer Bahnhof (gevestigd in het oudste kopstation ter wereld), brouwhuis Goslar en brouwerij Junge (beiden uit Goslar).

Gose-bier is ook niet zomaar één specialiteit; het bestaat in verschillende varianten. Zo maakt Ritterguts Gose een Original (4,7%, toevoegingen: keukenzout en koriander), een Bärentöter Sour Gose-Bock (6,6%, extra: sinaasappelschillen en kaneel), een Urgose Märzen en een Alt-Leipziger Gosen-Kümmel (een mix van Gose met Kummellikeur). In de Bayerischer Bahnhof  vind je de Leipziger Gose (4,5%) die in verschillende varianten wordt gemaakt. Goslar brouwt twee varianten, een Helle Gose en een Dunkles Gose (beiden 4,8%). Ook Junge maakt twee verschillende Gose-bieren, eentje voor café Butterhanne en eentje voor restaurant Worthmühle.

Ook de craft beer revolutie kon het Gose-bier niet ongemoeid laten. Na het bitter kwam het zuur en in hun zoektocht naar nieuwe varianten, kwamen de craft brewertjes bij de Gose uit. Zo brouwen nu verschillende Amerikaanse craft brewers nu een Gose-bier. De Gose-bieren die wij in New York leken echter maar bitter weinig op het Gose-bier uit Leipzig. Nog een beetje doorleren, is ons advies. Of misschien eens bij de bron kijken.

Op de foto drinken wij een Original van Ritterguts Gose GmbH, die door de brouwer vol trots wordt aangekondigd als het oudste en beste Gose-bier van de wereld. Gose-bier wordt vanwege het gebruik van tarwemout en koriander weleens vergeleken met het Belgische witbier, maar die vergelijking slaat kant noch wal. Gose-bier lijkt in de verste verte niet op witbier. Het zuur en het zout treden in dit bier op de voorgrond en zijn in balans met het zoet. Een verfrissend bier ook. Zum Wohl. Goseanna!

 

 

 

 

 

 

Onder de loep #007: Amerikaans trappistenbier

Geplaatst op door

In de schappen van de Albert Heijn staan sinds kort ook twee bieren van de Spencer Brewery uit het gelijknamige dorpje Spencer in Massachussets in de Verenigde Staten. Deze brouwerij die eigendom is van de Saint Joseph's Abbey en mag sinds 2013 het trappistenlogo voeren. Voor de slordige som van bijna € 4,00 per flesje wisselden de supermarkt en Follow the Beer van eigenaar en konden we deze bieren eens onder de loep leggen.

Trappistenbier

We hebben het al vaker gezegd: het trappistenlogo is geen kwaliteitskeurmerk. Het betekent slechts dat het bier in of in de buurt van een abdij wordt gemaakt. Tevens wordt het bier door, maar meestal onder toezicht van, een kloostergemeenschap gebrouwen. De opbrengsten vloeien terug naar de kloostergemeenschap ten behoeve van het levensonderhoud van de monniken en het onderhoud aan het klooster. En als er dan nog wat overblijft, moet dat aan sociale werken worden besteed. Niet voor niets noemden we de trappistenbieren weleens cynisch de moderne aflaten.

Amerikaans bier

De craft beer revolutie die momenteel door ons land raast, is komen aanwaaien uit de Verenigde Staten. Kleine brouwerijen, nieuwe bierstijlen, maar vooral meer oog voor smaak, dat is waar deze revolutie voor staat. Kenmerkend hiervoor is de IPA op Amerikaanse leest geschoeid. Een bierstijl die extra wordt gehopt met Amerikaanse hoppen zoals we die voordien niet kenden. De laatste tijd zien we ook steeds meer uit de Verenigde Staten geïmporteerde bieren op de Nederlandse markt verschijnen.

Wie wel eens in de Verenigde Staten is geweest en daar een IPA heeft geproefd en vervolgens in Nederland hetzelfde bier in Nederland proefde, weet dat er een smaakverschil is. Hop heeft namelijk nogal de neiging om van smaak te veranderen - sommigen zeggen hier: af te nemen - naarmate het langer bewaard wordt. Een relatief jongere en dus versere IPA smaakt frisser dan zijn oudere evenknie die de neiging heeft wat muf te ruiken en te smaken. Met die gedachte in het achterhoofd kun je je afvragen waarom er überhaupt Amerikaanse gehopt bier wordt geïmporteerd. Je zit immers per definitie oud bier te drinken. Dit ondanks het feit dat Amerikaanse brouwers er alles aan doen om hun bier gekoeld te vervoeren en te bewaren (cold storing). Ze hadden ze zich misschien beter de reis over de grote plas kunnen besparen. Anderen beweren dat oudere hopbieren ook de moeite waard zijn vanwege de mooie, subtiele smaaknuances. Een discussie waar je niet uitkomt.

Spencer Trappist Ale

De Spencer Trappist Ale was het eerste bier van deze brouwerij. De brouwer noemt dit zelf een klassiek Belgisch blond patersbier van 6,5% dat wordt gebrouwen met 6 moutsoorten (waaronder Cara-Munich), een mix van hopsoorten uit de Yakima Valley in Washington, waaronder Willamette en Nugget en hun eigen gist.

Ons oordeel: een mooi blond bier waar nu eens niet de Amerikaanse hoppen de boventoon voeren, maar een goede balans hebben met de gist die voor een fruitige, banaanachtige toon zorg. De gist is hier de handtekening van de brouwer. En zo hoort het ook!

Spencer IPA

De Spencer IPA is een IPA van 7,2% waarbij drie hopsoorten zijn gebruikt: Perle (Duitsland) en Apollo en Cascade. De brouwer heeft geprobeerd om een gebalanceerde IPA te maken waarbij de hop niet overheerst, maar juist entertaint.

Ons oordeel: een wat muf ruikend bier met een duidelijk mango/lychee-aroma die in de smaak echter snel verdwijnen zodat alleen de bittere en vooral droge afdronk van de Perle overblijft. Dat doet je verlangen naar nog een slok. En nog een slok.

Onder de loep #006: Hout

Geplaatst op door

Als rechtgeaarde craft brewer tel je tegenwoordig niet mee als je niet 'iets met hout' doet. Dat gaat van houtsnippers, tot  whiskymout tot het lageren op houten vaten. Als gevolg hiervan smaken dus veel bieren tegenwoordig naar één of andere houtsoort of naar whisky, bourbon, sherry, rum, balsamico of zelfs wijn. Alles kan, alles mag. Soms komen daar mooie resultaten uit, soms is het gewoon zonde van het bier. Wij legden een paar van die houtbieren onder de loep.

Hout en bier, dat is een vak op zich. Maar eigenlijk is er niets nieuws onder de zon. Het lageren van bier op houten vaten is - bijna letterlijk - al zo oud als de weg naar Rome. Vroeger - oh dat heerlijke vroeger - zat al het bier in houten vaten of tonnen. De kunst van het lageren is ook nooit echt weggeweest. Denk maar eens aan een brouwerij als Rodenbach in België, die haar bieren laat rijpen op foeders (eikenhouten vaten) met de gewenste infectie van de melkzuurbacterie. Of denk aan ons geliefde Cantillon die zijn basisbier, de lambik, laat rijpen op houten vaten waarna menging en maceratie met bijvoorbeeld kersen of frambozen plaatsvindt. En zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen.

Hout en bier kan ook een dure hobby zijn. Vooral het lageren op houten vaten stuwt de prijs van bier snel naar astronomische hoogten. De verklaring hiervoor is dat houten vaten, en dan vooral de goede vaten, schaars en dus duur zijn. Ze kunnen ook maar één of twee keer worden gebruikt voor het lageren van bier.

Muifel Beerskey

Martin Ostendorf, de man achter de Muifel bieren, kennen wij nog van de schoolbanken in Alkmaar. Als huurbrouwer loopt hij alweer geruime tijd mee in de bierwereld en in 2017 zal zijn droom in vervulling gaan: een eigen brouwerij in het Brabantse Oss.

De Beerskey brengt het beste van twee werelden samen: bier en whisky, aldus de brouwer zelf. Dit bier van 11% is gebrouwen met geturfde rookmout waardoor het een smaak krijgt die doet denken aan de single malt whisky's uit het westen van Schotland, waar bij het eesten - het drogen van de groenmout - turf  is gebruikt om te stoken.

Door de turfmout krijgt de whisky, en in dit geval het bier, een zilte jodium-achtige geur en smaak. Daar moet je van houden. Sommigen smullen hiervan, terwijl anderen er juist van gruwelen. Wij konden dit bier goed waarderen. Dat is ook niet vreemd omdat wij wel houden van een goede Islay-whisky. 

Tot slot nog een opmerking over de naam. Beerskey is een samentrekking van 'beer' en 'whisky', waarbij whisky door de brouwer met een 'e' wordt geschreven. Whisky's met een 'e' zijn whisky's uit Ierland en de Verenigde Staten, terwijl de 'whisky's' zonder 'e' uit Canada en Schotland komen (waar de beroemde turfwhisky's vandaan komen). Het is maar detail.

Breugem Krachthout

Ook Patrick Breugem kwamen we al eerder tegen in de bierwereld. Eerst bij De Prael, daarna bij zijn eigen Breugems Brouwerij in het centrum van Zaandam en later als doorgestarte huurbrouwer onder de naam Breugem Brouwerij, is hij nu neergestreken bij de nieuwe Brouwerij Hoop in Zaandijk waar hij één van de drie brouwmeesters is en naast zijn eigen Breugembieren ook de Hoopbieren brouwt.

De Breugem Krachthout is een quadrupel van 11% met een tinctuur - een alcoholische oplossing van kruiden of harsen - van Palo Santo Hout. Deze houtsoort uit Zuid-Amerika bevat etherische oliën die veel smaak kunnen toevoegen zoals tonen van kokos, vanille, munt en sabayon, aldus de brouwer. Dat klopt ook. Vooral de kokos en vanille komen sterk naar boven, terwijl je naar de munt en sabayon moet zoeken.  

Tot slot

Brouwen met hout komt in vele gedaanten. En het is een kunst (lees: ambacht) om een mooie balans in smaken te vinden. Maar experimenteren is goed. Vooral doorgaan, zou Barry Stevens hebben gezegd. 

Donder op met je hop

Geplaatst op door

In het voorjaar van 2016 werd bekend dat de hopoogsten in de VS en Duitsland tegen waren gevallen waardoor een nijpend tekort op de hopmarkt dreigde. Reden om de prijs van bier maar weer eens te verhogen. Maar ook paniek in de tent! Zou ons bier nog wel hetzelfde smaken als sommige hoppen op zouden raken? Zou ons bier überhaupt nog wel gebrouwen kunnen worden. Nu bijna een jaar later is de conclusie dat het allemaal wel meeviel.

Of er werkelijk iets is veranderd aan 'ons' bier, weten we eigenlijk niet. Wij niet. Alleen de brouwers weten dat. Dat is ook het voordeel van zo'n craft beer revolutie. Kleine brouwerijen zijn nu eenmaal niet constant in hun kwaliteit en in de smaken die zij maken, dus een verandering valt ook niet zo snel op. Alles verandert en dat is wel zo prettig. We wilden meer variatie en dat kregen we ook. 

Maar toch bleven we als Follow the Beer met een aantal vragen in onze magen zitten. Wat doen we zonder hop? Kunnen we zonder hop? Zijn we zonder hop in de aap gelogeerd? Waarom gooien we eigenlijk hop, dat eigenaardige kruid dat eigenlijk a-typisch is voor bier, eigenlijk  in ons bier?

Wat is hop?

Hop (humulus lupulus) is een plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae) die in Nederland en België in het wild voorkomt en hier vroeger ook veel geteeld werd.  Het is een vaste plant die overwintert op wortelstokken die van nature voorkomt in de gematigde en koude zone van het noordelijke halfrond ten noorden van de 32e breedtegraad, maar het wordt tegenwoordig ook geteeld in andere gebieden, zoals Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië en Tasmanië. Tot zover de uitleg van wikipedia.

Hop wordt wel een drug genoemd die vrolijk maakt, zorgen verdrijft en mensen meegaand en nederig maakt. Ook wordt aan hop vaak een rustgevende en slaapverwekkende werking toegeschreven. Daarom wordt er soms ook thee van getrokken. Ook beschouwt men het als maagversterkend. Eén van de in hop voorkomende stoffen is lupuline dat een fyto-oestrogene werking heeft die zorgt voor de natuurlijke balans van oestrogeen in het vrouwenlichaam. De meest pikante bijwerking van hop is dat het libidoverlagend voor mannen werkt, terwijl het juist het libido van vrouwen verhoogt.

Hop en bier

De lupulinekorreltjes uit de vruchtkegels van de vrouwelijke plant, de zogenaamde hopbellen, worden vanwege de alfazuren en de etherische olieën (aroma's) gebruikt als grondstof voor bier. Aanvankelijk werd hop aan bier toegevoegd als conserveringsmiddel, maar tegenwoordig wordt het uitsluitend toegevoegd om de bittere smaak en het aroma, aldus wikipedia.

Hop heeft niet altijd in ons bier gezeten. Pas sinds de 14e eeuw is het gebruik van hop in ons bier in zwang gekomen. Daarvoor werden andere kruidenmengsels (gruit) gebruikt. Denk hierbij aan gagel, duizendblad, bijvoet, lavendel, rozemarijn, salie, hyssop, rozen, lelies, laurier, melisse, frambozen en nog veel andere smaakmakers om het ietwat zoete bier op smaak te brengen.

Het was nog een heel gedoe om dat nieuwe en moderne hop aan de man te krijgen. De mensen pruimden het namelijk eerst helemaal niet. Wat de boer niet kent, dat drinkt ie niet. Het bier smaakte ineens heel anders, een smaak die de mensen niet kenden. Bovendien waren financieel belangen bij het dan toe gebruikte gruit, de zogenaamde gruitbelasting. Hop kwam pas echt bovendrijven toen ook deze belastingen naar hop waren overgedragen en de portemonnee van de overheid veilig was gesteld.

Hop is verplicht

Op grond van artikel 7B van het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen is hop een verplicht bestanddeel van bier. Met andere woorden, je mag geen bier brouwen zonder dat er hop in zit. Of nog scherper, je mag wel een bier brouwen zonder hop, en zelfs ook verkopen, je mag het alleen geen bier noemen als er geen hop in zit.

Sommige brouwers proberen bieren na te brouwen op basis van middeleeuwse recepten die zij in archieven terugvonden. Vergis je niet; als je een bier tegenkomt waarop is vermeld dat er gruit of gagel in zit, dan zit er wel degelijk hop in, zelfs als dit niet is vermeld. Hop moet nu eenmaal van onze wetgever.

Waarom is dat zo? Volgens een van onze bronnen is dat omdat de consument verwacht dat er hop in bier zit. Consumentenbescherming dus. Andere bronnen vermelden dat dit een overblijfsel is van fiscale wetgeving (belasten van hop). Wat waar is, blijft in het midden. Maar dat is altijd zo met de waarheid. 

Donder op met je hop

Wij van Follow the Beer hebben maling aan dat Warenbesluit.  Wij vinden dat een sterk verouderd stukje wetgeving dat onze professionele brouwers onnodig beperkt. Het is helemaal niet nodig om hop bij de bereiding van bier te gebruiken, zeker niet met de hedendaagse brouwtechnieken. Donder op met je hop dus. Dat is is iets voor mastodonten met een hang naar vroeger en andere hopheads. Geef andere kruiden ook een kans. Stop de discriminatie. Wij willen bier zonder hop. Dat kunnen wij ook doen als thuisbrouwer. Het bier wordt niet verkocht. Aan niemand. Het zal zelfs het pand niet verlaten.

Wij pakten die handschoen op en gingen op zoek naar een bitter alternatief voor hop en kwamen na vele omzwervingen uit bij duizendblad en bijvoet. In plaats van hop, en niet als toevoeging op de hop. Na een uitgekiend brouwproces, een wispelturige gisting en een zorgvuldige lagering, is het bier Duizendbladbier en het Bijvoetbier nu gebotteld en bijna klaar voor consumptie. We houden jullie op de hoogte.

De vergisting

De lagering

Duizendblad

Duizendblad, oftewel Achillea Millefolium is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De naam verwijst naar het dubbel veerdelige blad waardoor het lijkt of het uit zeer veel kleine blaadjes bestaat. En Achilles nam duizendblad mee voor de behandeling van krijgswonden. De plant komt voor op voedselrijke, verstoorde grond en op braakliggende terreinen. De plant komt algemeen voor in Europa en Noord-Amerika en heeft een kenmerkende geur.

Duizendblad werd vroeger gebruikt bij het brouwen van bier. Ook was het in de zeventiende eeuw een populaire groente. De jonge bladeren werden als spinazie klaargemaakt of in soep gedaan. Vooral de bloemschermen en het blad bevatten geneeskrachtige stoffen. De plant werd vroeger gebruikt ook als opwekkend en versterkend middel. Tegenwoordig wordt duizendblad nog wel gebruikt tegen verkoudheid en griep.

Bijvoet

Bijvoet, oftewel Artemisia vulgaris, is een alsemachtige plant, wederom uit de composietenfamilie. Het is een zwak aromatische plant met bladeren die aan de onderzijde witviltig behaard zijn. Bijvoet komt in België en Nederland algemeen voor, bijvoorbeeld op braakliggend terrein en langs wegen. De plant prefereert een zandhoudende grond. Ook

Bijvoet werd vroeger in bier gebruikt, voordat de hop in zwang kwam. Het wordt ook wel gebruikt tegen vermoeide en pijnlijke voeten, of als antimuggenmiddel. In Korea wordt het gebruikt om soepen en salades op smaak te brengen en ook in de Oosterse geneeskunde komen we deze plant tegen. Naast de geneeskrachtige werking zou de plant volgens bijgeloof ook het vermogen hebben de duivel te weren. Dat is alvast meegenomen.

Onder de loep #005: Insell-Brauerei, de beste brouwerij

Geplaatst op door

Als je 8 keer goud wint op de World Beer Awards 2016, je groot op je etiket zet dat je de beste Duitse brouwerij bent en je bier ligt ook nog eens in de schappen van de supermarkt, dan trek je direct onze aandacht wel. We trokken onze portemonnee wijd open - want deze biertjes zijn niet bepaald goedkoop - en trokken onze eigen conclusie.

World Beer Awards

De World Beer Awards is een jaarlijkse internationale competitie waarbij prijzen worden gegeven aan de beste bieren. Hierbij wordt gejureerd in categorieën die weer zijn onderverdeeld in stijlen. De jurering vindt plaats in regio's (Azië, Europa en Amerika) waarna een finale plaatsvindt met de beste bieren.

Dat klinkt allemaal heel mooi, maar je moet dit soort wedstrijden wel met een korreltje zout nemen. Zo doen bijvoorbeeld lang niet alle brouwerijen mee. Om deel te nemen moet je je inschrijven en die inschrijving kost geld en bovendien een hoop administratieve rompslomp. Veel brouwerijen haken dus bij voorbaat al af. Denk maar eens aan een WK Voetbal zonder Duitsland en Brazilië. Onvoorstelbaar, maar bij de World Beer Awards kan dat zomaar gebeuren. En dan wordt er ook nog eens gejureerd in 8 categorieën met in totaal meer dan 70 bierstijlen. Het is een waar prijzenfestijn, waarmee het winnen van een Golden Award eigenlijk ook meteen gedevalueerd is.

De Insel-Brauerei deed in 2016 mee en pakte 8 gouden plakken met achtereenvolgens Baltic Ale, Baltic Dubbel. Insel Herb, Insel Kap, Insel Saison, Insel Kreide, Meer Jungfrau en Überseehopfen IPA. Dat is alsof je Eric Heiden weer door de bocht ziet gaan in Lake Placid in 1980, of alsof je Michael Phelps weer in het water ziet plonzen in Peking in 2008.

Insel-Brauerei

De Insel-Brauerei is een relatief jonge brouwerij uit Rügen in het Noord-Oosten van Duitsland. Eigenaar Markus Berberich verwezenlijkte daar zijn drie dromen: een liefdevolle familie, wonen op zijn geliefde eiland en bier brouwen dat hij zelf het liefste zou drinken, hoewel hij zelf nog twijfelt of hij dat laatste al bereikt heeft. Alle bieren worden ongefilterd, met hoge en open gisting en met tenminste twee gistsoorten gebrouwen. Ook wordt speciale aandacht besteed aan de lagering en de rijping van de bieren. 

Hoewel hij niets tegen de Craft Beer beweging heeft, vermijdt Berberich deze term het liefst zoveel mogelijk en trekt hij zijn eigen plan. Zo heeft hij het over Genussbieren en niet over craft beer. Dat valt te prijzen en dat wekt natuurlijk meteen onze sympathie voor deze prijswinnende brouwerij. Craft beer is een Engelse term die ook in Nederland te pas en te onpas wordt gebruikt en waarvan je je zou kunnen afvragen of er geen betere Nederlandse term voor is, maar dat is weer een ander onderwerp. Op naar de prijswinnende bieren!

Übersee Hopfen IPA

De beste IPA van de wereld dus. Veel informatie geeft de brouwer niet, noch op de website, noch op het etiket. Dit is een bier gebrouwen met de Australische Galaxy, die het een citrus- en passievruchtachtige geur en smaak meegeeft. Kruidig, hoppig, droog en bitter zijn ook goede smaakomschrijvingen. Voor een IPA is het met 5,6% wel wat laag aan de alcohol en zou het meer als een APA kunnen worden gekenmerkt. Overigens lijkt niemand het eens te zijn over het alcoholpercentage. Zo vermeldt de MITRA 7,5% en hebben ze het op Ratebeer over 5,5%. Ons oordeel: een goede en lekkere IPA, maar we hebben betere IPA's geproefd. 

Baltic Dubbel

De Baltic Dubbel viel ook in de prijzen bij de World Beer Awards en is dus de beste dubbel van de wereld. De Belgische invloeden zijn niet vreemd als je bedenkt dat de brouwer samenwerkt met de Belgisch-Nederlandse familie De Groen. De Baltic Dubbel is een dubbel van 8,5% gebrouwen met gerst, tarwe en rogge met tonen van noten, rum, pruimen, biscuitjes en chocolade, aldus de brouwer zelf. Wij dronken hem met smaak. Een tweetal opmerkingen: wel wat hoog in de alcohol voor een dubbel, en tja, het is natuurlijk geen Westmalle Dubbel.

Baltic Tripel

De Baltic Tripel viel niet in de prijzen bij de World Beer Awards. Gelukkig maar. Dat valt te prijzen. Dit is een mooie blonde en krachtige tripel van 9,5% met tonen van anijs en koriander. Laten we eens gek doen: de Baltic Tripel is de beste tripel van de wereld. Maar dat is logisch. En bovendien een grapje.

Onder de loep #004: Amstel Ongefilterd

Geplaatst op door

In januari van 2017 presenteerde Heineken een nieuw bier: de Amstel Ongefilterd. Een natuurlijk, troebel pils met een volle zachte smaak, aldus de brouwer. Vanaf begin maart staat dit bier in diverse horeca op de tap en het ligt vanaf half maart ook in de schappen van de supermarkt. Daar blijft het niet bij. Heineken heeft recentelijk ook een ongefilterde versie van het Brand Pils op de markt gebracht, en de Heineken Ongefilterd zal wel niet lang op zich laten wachten. Follow the Beer nam de proef op de som en proefde de Amstels.

Opmerkelijk is allereerst dat de Amstel Ongefilterd iets meer alcohol heeft dan de gewone Amstel. Waarom dat is en hoe dat komt, is ons niet duidelijk. Ook de prijs trekt de aandacht. De prijs voor een flesje gewone Amstel ligt normaliter onder de € 0,60, terwijl een flesje Amstel Ongefilterd rond de € 0,70 kost. Een dubbeltje verschil voor hetzelfde bier met een simpeler (en dus goedkoper?) brouwproces. 

Eigenlijk is het helemaal geen nieuw bier, deze Amstel Ongefilterd. Eigenlijk is deze Amstel Ongefilterd niets anders dan het gewone Amstel waarbij er een stap in het brouwproces is overgeslagen: het filteren. Hierdoor blijft een gedeelte van de gist in het bier achter waardoor het bier troebel blijft, een troebelheid die we kennen van wit- en weizenbieren en ook van veel 'ambachtelijk' gebrouwen bieren. De gist in het bier zorgt niet alleen voor de troebelheid, maar het doet ook iets met de smaak. Het maakt het bier voller en zachter, zoals de brouwer het zelf noemt.

Meer smaak, zou je ook kunnen zeggen. Of gewoon lekkerder. Ja, dat is het: Amstel Ongefilterd is domweg gewoon lekkerder dan de gewone heldere Amstel. Waarom stopt Heineken dan niet gewoon met het brouwen van dat heldere bier en gaat het niet geheel over naar de ongefilterde versie? Dat heeft iets te maken met de opkomst van pilsener aan het einde van de 19e eeuw. Het heldere en ondergistende bier stond garant voor een constante kwaliteit en dat was iets wat je niet van andere bieren kon zeggen. Helder als teken van kwaliteit, dat is wat zich in onze hoofden heeft genesteld en wat er eigenlijk nog altijd zit.

Ho, stop de perzen! Dat is allang niet meer zo. Meer dan 150 jaar later is de kwaliteit van de grondstoffen als water, mout en hop veel constanter en zijn ook brouwtechnieken sterk verbeterd. Dat heeft de craft beer revolutie van de laatste jaren wel aangetoond. Helder staat niet langer voor kwaliteit, maar voor minder smaak. Troebel is de norm. Geef ons meer smaak, brouwers. Geef ons ongefilterd bier!

Onder de loep #003: Haagsche Broeder Prior

Geplaatst op door

Echt kloosterbier, echte broeders

Een bier dat daadwerkelijk met broeders wordt gebrouwen. Zo presenteert Haagsche Broeder zichzelf. Dat is zeldzaam, zo niet uniek, vermelden ze er bij. Ze zouden zo maar eens gelijk kunnen hebben. Want geen trappistenbier wordt tegenwoordig nog door een trappist (monnik) gebrouwen en laten we over abdijbieren maar helemaal zwijgen.

De priorij

Middenin het centrum van Den Haag in de Oude Molstraat staat het klooster van de Broeders van Sint Jan. Dit klooster is gevestigd in het Willibrordhuis, waar eeuwenlang de schuilkerk van de Sint Jacobusparochie huisde. Daarna bood het 150 jaar onderdak aan de Zusters van Liefde die met hun ziel en zaligheid zorgdroegen voor kleuter- en basisscholen in Den Haag. Vanaf eind jaren tachtig tot 2012 was het een huis van gebed en evangelisatie onder de vleugels van de Willibrordgemeenschap.

Sinds 2012 hebben de Broeders van Sint Jan er hun priorij gevestigd en wordt er dus sinds een paar jaar bier gebrouwen. Hier leven nu vijf broeders van verschillende pluimage, een Nederlander, twee Fransen, een Oostenrijker en een Amerikaan.

De brouwerij

Sinds 2014 wordt er in dit klooster ook bier gebrouwen. Het initiatief hiervoor kwam van twee jonge Haagse mannen, Jelger Moggree en Kees Verbogt. Brouwers en broeders, met name pater Thomas en broeder Christian, sloegen de handen inéén en besloten een nanobrouwerij op te zetten, waarbij de focus lag op kwaliteit en niet op kwantiteit. Kwaliteit staat voor op, financieel gewin komt - eventueel - later, waarbij de winsten als ware het een echte trappist terugvloeien naar het klooster. Met 2 ketels van 100 liter is Haagsche Broeder met recht een nanobrouwerij. Per brouwsel komen niet meer dan 120 flessen van 75 centiliter beschikbaar.

Inmiddels worden naast de Prior (het allereerste bier), ook de Novice en de Johannes (1 keer per jaar) gebrouwen. Een vierde bier, de Postulant, is in ontwikkeling. Ook wordt er geëxperimenteerd met het lageren van het bier op houten vaten. Dit kun je in de winkel aanschouwen.

Prior

De Prior (8%) wordt gebrouwen met een combinatie van lichte en donkere mouten wat zorgt voor de bruine kleur van het bier en tonen van koffie, chocolade en caramel. Tevens worden gerstevlokken gebruikt bij het brouwen. Dit bier heeft een balans tussen gebrand en fris, en tussen bitterzoet en zuur, aldus de brouwers en de broeders zelf. Verder geven ze nog weg dat er bij het brouwen gerstevlokken en kristalsuiker worden gebruikt. Tot slot is er een speciale gist gebruikt en is het bier gehopt met 'fruitige' hoppen. Welke gist en welke hoppen, dat blijft het geheim van de brouwer.

Ons oordeel: Prior is een complex bier dat zoet, zuur, bitter en soms zelfs zout in zich heeft. Het is een bier waar je even voor gaat zitten, ook al omdat het in een grote fles van 75 cl komt. We gaan niet zo ver om dit bier het nieuwe Westvleteren, want welk bier wil er nu met dit gehypte bier vergeleken worden? Uniek misschien, en zeldzaam zeker,  maar vooral een bier dat brouwers en broeders bijeen bracht en brengt wat zij willen: een kwalitatief en eigengereid bier voor bezinning en ontmoeting.

 

 

Onder de loep #002: Heineken 0.0

Geplaatst op door

Met veel bombarie presenteerde Heineken begin maart een nieuw product, de Heineken 0.0. Volgens Heineken hebben ze dit bier veelvuldig gebrouwen en geproefd om zo tot een goed smakend 0.0 bier te komen met als resultaat een alcoholvrij bier met een verfrissend en fruitige smaak en een zacht moutige body. Dat was ook nodig omdat de smaak van het bestaande aanbod aan alcoholvrije/0.0 bieren huilen met de pet op is, wat het des te vreemder maakt dat dit segment de laatste  jaren zo in de lift zit. 

We gaven de Heineken 0.0 het voordeel van de twijfel en lieten het door vier mensen proeven; twee mensen deden een blindproeverij waarin de nieuwe Heineken 0.0 tegenover de originele Heineken (5%) werd gezet, eentje kreeg de Heineken 0.0 voorgeschoteld zonder dat hij dat wist en eentje proefde hem, gewoon omdat dat mocht.

Rob, 45 jaar uit Alkmaar, kreeg een blinddoek om en hem werd de nieuwe Heineken 0.0 en de Heineken 5.0, de normale Heineken met 5% alcohol, voorgeschoteld. Als volleerd pilsdrinker haalde hij feilloos de Heineken 5.0 er uit. Over de Heineken 0.0: 'Best lekker, maar je mist wel de alcohol in dit bier. Een bier voor mijn vriendin die geen alcohol drinkt'.

Het volgende slachtoffer was Marco, 45 jaar uit Alkmaar. Ook hij deed de blinde 'Heineken 0.0-Heineken 5.0'-test. Net als Rob wees ook Marco onmiddelijk de Heineken 0.0 aan als het bier waar geen alcohol in zit.  Zijn commentaar op de Heineken 0.0: 'Prima 0,0% biertje. Smaakt echt naar bier'.

Richard, 43 jaar uit Krommenie en een fervent Heineken-drinker, kreeg onaangekondigd de 0.0 versie in zijn glas geserveerd. Zijn gezicht sprak boekdelen; dit was niet het bier dat hij gewend was. Het was anders, maar hij kon zijn vinger er niet op leggen. Zijn reactie: 'Lekker, maar geef mij maar de gewone Heineken'.  

Alexander, 15 jaar uit Alkmaar, mag van de Nederlandse overheid nog 3 jaar lang geen alcohol drinken, maar omdat de Heineken 0.0 geen alcohol bevat mag hij dit dus wel drinken. Voor hem is de Heineken 0.0 een mooi alternatief voor frisdrank. En een mooi opstapje naar het moment dat hij een echt bier mag drinken als hij 18 jaar wordt.

Ons oordeel over de Heineken 0.0: een sterke verbetering van het 0.0%-segment, een echt moutig bier met een licht bittertje, maar - en dat is een serieuze maar - dat je niet kunt vergelijken met het originele bier; het gemis aan alcohol doet ook bij dit bier afbreuk aan de smaak.