Het bier wordt duur betaald: een nieuwe accijnsverhoging

Het wetsvoorstel

Staatssecretaris Vijlstra heeft op 28 september jongstleden een wetsvoorstel in voorbereiding gepubliceerd voor wijziging van de Wet op de accijns en twee andere wetten vanwege drie Europese richtlijnen (de horizontale accijnsrichtlijn, de richtlijn alcoholaccijns en de richtlijn btw en accijns bij defensie-inspanningen). Het gaat onder meer om het heffen van accijns op bier op basis van alcoholpercentage in plaats van extractgehalte en om het afschaffen van de accijnsvrijstelling voor kleine brouwerijen.

Dit was voor CRAFT, de onafhankelijke vereniging van craft brouwerijen in Nederland, aanleiding om een online petitie te starten. De actie Strijd Mee, Zeg Nee! is gestart om duidelijk te maken richting politiek, brouwerijen, horeca en consument dat kleine brouwerijen het hier niet mee eens zijn. CRAFT denkt een substantieel aantal brouwerijen en indirect hun werknemers, toeleveranciers en klanten te vertegenwoordigen. Het zou hierbij gaan om duizenden arbeidsplaatsen die geraakt worden door deze ‘oplossing’ voor een niet bestaand probleem, aldus CRAFT. De actie is erop gericht de tegenargumenten helder voor het voetlicht te brengen.

CRAFT vertrouwt op het gezonde verstand in de Tweede Kamer om het voorstel af te keuren. Het wetsvoorstel moet nog worden behandeld in de Tweede Kamer, maar inmiddels lijkt er ook in de Tweede Kamer voldoende verzet te zijn tegen dit voorstel. Partijen als de SP, VVD, D66, PVV en CDA hebben hun bezwaren tegen het voorstel aangegeven. Ook Follow the Beer is natuurlijk tegen iedere verhoging en voor bescherming van kleine brouwerijen en was niet te beroerd om ook de petitie te willen ondertekenen. Maar voor we onze digitale krabbel zetten, hoe zit het nu werkelijk?

Accijnzen op bier nu

De huidige wetgeving maakt een onderscheid tussen het normale en het verlaagde accijnstarief op bier. De grens ligt hier bij een productie van 200.000 hectoliter. Hierboven geldt het normale tarief, eronder het verlaagde tarief. De meeste brouwerijen van de ruim 900 brouwerijen die Nederland rijk is, halen dit productieniveau bij lange na niet en vallen dus onder het verlaagde tarief.

Hoe verlaagd is dat verlaagde tarief dan? We nemen een bier van boven de 15 Plato, de schaal die het extractgehalte aangeeft dat de basis is voor de accijnsheffing.  Afhankelijk van een normale vergistingsgraad leidt dit tot een bier met een hoog alcoholpercentage van, laten we zeggen, boven de 7%, een alcoholpercentage waar de kleine brouwers vaak patent op hebben. Het normale tarief bedraagt hier € 47,48 per hectoliter, het verlaagde tarief € 43,92. Dat is per hectoliter (100 liter). Dat is dus respectievelijk € 0,12 en € 0,11 per glas bier van 0,25 centiliter, een te verwaarlozen verschil. Een voordeeltje van 7,5% voor de kleine brouwer. En zo is de huidige wetgeving ook bedoeld: het biedt een voordeeltje voor de kleine brouwer met als doel om onze Nederlandse biercultuur te beschermen.

Goed, fair enough, je moet hierbij ook nog rekening houden met het feit dat de accijns wordt berekend over de hoeveelheid tussenproduct (wort) en niet het eindproduct (bier). Rekening houdend met een verlies van 80% (een deel verdampt en de rest verdwijnt in het rioolputje), kom je dan uit op respectievelijk € 0,15 en € 0,14, nog steeds een te verwaarlozen verschil, zeker als je bedenkt dat je tegenwoordig al ruim € 5,00 betaalt voor een glas craft bier in de horeca.

De (financiële) problemen voor de kleine craft brouwers zitten hem dan ook niet zozeer in de geheven accijnzen op zijn bier (die soepeltjes in de kostprijs glijdt), maar veel meer in zaken als omzetbelasting, dure grondstoffen (mout, hop, gist), manuren, energie en de aanschaf van de brouwinstallatie. Dat is wat brouwen op kleine schaal zo duur maakt. En dat is waarom we € 5,00 voor een glaasje bier moeten betalen. Zittend aan de bar financieren we feitelijk de hobby van de kleine brouwer. Zo, dat is gezegd.

Van extractgehalte naar alcoholpercentage

In artikel 7 van het nieuwe wetsvoorstel staat het volgende vermeld:

De accijns bedraagt voor bier per hectoliter bij een temperatuur van 20°C per volumeprocent alcohol € 7,49, met dien verstande dat het minimumbedrag aan accijns in totaal ten minste € 8,83 bedraagt, waarbij een gedeelte van een hectoliter rekenkundig wordt afgerond op twee decimalen en van een volumeprocent alcohol naar beneden wordt afgerond op één decimaal.

Uitgaande van een glas bier van 8,0% (denk aan een tripel), dan zou dat in het wetsvoorstel uitkomen op € 0,15 per glas. Dat is net zoveel als de grote brouwer nu dus ook betaalt aan accijnzen voor ditzelfde glas bier. Het verschil wordt groter als het alcoholvolume in het bier hoger wordt. Bij 10% kom je uit op € 0,19 (€ 0,04 verschil) en bij 12% op € 0,22 (€ 0,07 verschil).

Budgetneutraal noemt Vijlstra zijn wetsvoorstel. Dat is een ander woord voor list en bedrog. En dat is nu juist waar de mannen en iets mindere mate de vrouwen van Rutte een patent op hebben, met de Grote Leider zelf voorop. Budgetneutraal betekent hier dat er wel degelijk iets verandert. Bieren met een hoog alcoholvolume worden zwaarder belast met als hoofddoel de volksgezondheid en met als collateral damage de kleine brouwers. We komen hiermee weer een stapje in de buurt van de Scandinavische landen en het Verenigd Koninkrijk waar ons geliefde bier extreem zwaar wordt belast en waar de overheid een perverse hap neemt uit de portemonnee van de bierconsument.

Geen voordeel meer voor kleine brouwerijen

Het verschil tussen het normale en verlaagde tarief bedraagt 7,5%, aldus CRAFT. Een korting voor de kleine brouwers wordt dat genoemd. Waarom deden we dat ook alweer? Het antwoord: om de kleine brouwers te beschermen. Want daar hadden we er niet meer zoveel van voor de craft bier revolutie. Maar dat is veranderd. Nu hebben we er meer dan 900 (en eigenlijk te veel, maar dat mag je niet hardop zeggen) en is het marktaandeel van de kleine brouwers groter geworden (en dus interessant voor het Ministerie van Financiën). Niet voor niets nemen de grote brouwers tegenwoordig kleine brouwers over om hun marktaandeel te behouden. Voorbeelden: brouwerij 't IJ door Duvel, brouwerij De Molen door Bavaria en de Texelse Bierbrouwerij en Oedipus door Heineken. En er zullen de komende jaren nog veel meer volgen.

Is het een goed idee om het voordeel voor kleine brouwers af te schaffen? Je zou zeggen van niet, maar eigenlijk maakt het niet heel veel uit. Het zit hem veel meer in de manier van rekenen. De brouwer neemt de betaalde accijnzen op in zijn kostprijs en rekent dus een marge van 30 tot 40% hierover door aan de horecaondernemer en de horecaondernemer laat over zijn inkoopprijs een factor van 3 tot 4 los. Een verschil van een paar slordige belastingcenten wordt dan al gauw een paar duppies voor de consument.

Zo, dat hebben we ook weer gezegd. Proost!

 

 

Onder de loep #017: La Différence

De brouwerij

Brouwerij De Dochter van de Korenaar is een brouwerij in de Belgische enclave Baarle-Hertog. Formeel is het dus een Belgische brouwerij en onderdeel van de veelgeroemde Belgische biercultuur, maar dat deze brouwerij ook behoorlijk wat Nederlandse tintjes, is ook een feit. De brouwerij werd opgericht in 2007 door een Nederlands echtpaar die nog immer er de scepter zwaaien. Zij bouwden achter hun woning eigenhandig een brouwinstallatie met onder meer zes lagertanks van 1000 liter. Met deze installatie kunnen ze 150 hl per maand brouwen.

De naam "Dochter van de Korenaar" verwijst naar het woord bier. In oude Mechelse kronieken vond men dat Keizer Karel V rond 1550 liever het "sap van de dochter van de korenaar" (bier) dronk dan het "bloed van de druiventros" (wijn). Natuurlijk had Karel gelijk. Wie laaft zich nou liever niet aan het sap van een dochter dan aan het bloed van de druif?

Baarle-Hertog (België) en Baarle-Nassau (Nederland) zijn curiositeiten. Beiden hebben enclaves op elkaars grondgebied, Baarle Hertog heeft er 22, zoals Niemandsland en Negenhuizen, en Baarle Nassau 8. Een enclave is een gebied dat geheel wordt omsloten door grondgebied van één andere partij. Sommige enclaves zijn onafhankelijk (San Marino, Vaticaanstad, Lesotho) en andere behoren tot een andere staat en zijn daardoor tevens exclaves, zoals Baarle-Hertog en Baarle-Nassau dus, stukken land die politiek gezien wel, maar geografisch niet met het moederland zijn verbonden.  Enclaves en exclaves komen vaker voor, maar niet in de versnipperde vorm zoals bij Baarle-Hertog en Baarle-Nassau, die een relikwie zijn uit de 12e eeuw als gevolg van een conflict tussen Hertog Hendrik van Brabant (het Hertogdeel) en Graaf Dirk VII van Holland (het Nassaudeel).

La Différence

Ook het bier is anders, het maakt letterlijk een verschil. De brouwerij presenteert deze speciale editie als een uitzonderlijk ‘slow’-bier van 8,0% dat is gemaakt van Chevallier mout, een bijzondere moutsoort uit vervlogen tijden. Het bier is gerijpt op virgin houten vaten en houdt het midden tussen een hoppige Saison en een Strong Belgian Blond (38 EBC en 45 IBU). De lichte nootachtige smaak van de mout combineert goed met de eik en citrussmaak van de Mandarina-hop. Naast de Mandarina-hop zijn nog de volgende hopsoorten gebruikt: Opal, Challenger Nelson Sauvin, Pacific Gem, Amarillo en El Dorado.

De Chevallier-gerst kwam halverwege 19e eeuw op en had in die tijd de voorkeur voor het maken van bier. De Chevallier-gerst wordt gekenmerkt door een warme cracker- en koekjesachtig aroma met een volle smaak. In vergelijking met moderne gerst zijn het aroma en de smaak vrij uitgesproken.

De Mandarina Bavaria hop is een Duitse aromahop die is ontstaan uit een kruising tussen Cascade en een mannelijke wilde variant die resistent is tegen de verwelkingsziekte. Het geeft fruitig, zoetig aroma met toetsen van mandarijn af. De andere gebruikte hopsoorten hebben de volgende kenmerken:

  • Opal: aromahop, kruidig en toetsen van citrus (Duits)
  • Challenger: dubbeldoelhop, volmondige afgeronde bitterheid, frisse fruitigheid en toetsen van stro na rijping (Engels)
  • Nelson Sauvin: dubbeldoelhop, heel fruitig, smaken van kiwi en witte wijn (Nieuw-Zeeland)
  • Pacific Gem; bitterhop, prettig en fruitig (bessen) aroma, hoog alfazuurgehalte (Nieuw-Zeeland)
  • Amarillo: aromahop, citrusachtige smaak, gaande naar een sinaasappelsmaak en –aroma, redelijke bitterheid (Amerikaans)
  • El Dorado: dubbeldoelhop, hoge alfa- en aromahop, toetsen van fruit, smaak van tropisch fruit, peer, kers en watermeloen (Amerikaans)

 

 

 

 

Bier is uit, Seltzer is in

Een opmerkelijk bericht in de media: jongeren in de Verenigde Staten keren massaal de rug naar het bier en hebben zich gestort op een drankje met de naam hard seltzer, een koolzuurhoudende drankje met 5% alcohol en een fruitsmaakje. De hype van de craft beer revolutie lijkt nu echt achter de rug. Gelukkig maar, het heeft veel goeds gebracht, maar ook veel slechts.

Zoals bij iedere trendy drankje moet je goed opletten wat grote producenten je nu weer door de strot proberen te duwen. Het is lang niet altijd zo gezond als producenten ons willen doen geloven, want in veel gevallen voegen zij er gewoon zoetstoffen aan toe. Follow the Beer dook in de wereld van het bruisend water en concludeerde dat Seltzer niets anders is dan bier met een smaakje zonder graantjes.

Wat is Seltzer?

Seltzer is een drankje dat bestaat uit water waaraan kunstmatig CO2 is toegevoegd. Dat is de basis, maar seltzer komt in vele variaties voor, met al dan niet toegevoegde zoetstoffen of smaakjes, evenals verschillende hoeveelheden natrium . Het komt van oorsprong uit Duitsland uit het stadje Selters waar natuurlijk koolzuurhoudend water werd gedronken.

Daarmee lijkt seltzer wel een beetje op sodawater, gazeuse, bruiswater of spuitwater, wat ook gewoon leidingwater is waarin koolzuurgas (kooldioxide) onder druk is opgelost. Dit wordt ook wel carboniseren genoemd. Er zijn echter subtiele verschillen. Sodawater bevat in het algemeen wat meer mineralen, zoals natrium carbonaat of kaliumsulfaat. Maar het is vooral de producent die bepaalt hoe zijn product genoemd wordt.

Seltzer komt ook voor in een variant met alcohol. Dat wordt hard seltzer of spiked seltzer genoemd. De aantrekkingskracht van deze koolzuurhoudende drank met alcohol is dat ze minder calorieën bevatten dan sommige andere alcoholische dranken (lees: bier).  Ze worden meestal gefermenteerd met suiker in plaats van gemoute gerst, wat een suikerarme drank oplevert. Harde seltzer kan thuis worden gemaakt door een suikerbrouwsel te fermenteren of een verwaterde heldere spirit zoals wodka te carboniseren.

De trend

Seltzer, inclusief hard en spiked seltzer, is een trend in de Verenigde Staten en zoals we weten, slaan trends in Amerika nog wel eens over naar Europa. Kijk maar eens naar de craft beer revolutie die ook als een olievlek kwam aanwaaien vanaf de andere kant van de Atlantische Oceaan. Het zal nog wel een paar jaar duren, want zo snel zijn we niet in Europa en in Nederland, maar het bruiswater borrelt vast en zeker ook onze kant op. Zeker als ze er ook nog alcohol aan toevoegen.

De Nederlandse craft bierbrouwers hoeven niet bang te zijn. Zij hebben ervaring genoeg met het toevoegen van smaakjes aan hun bier. Ze hoeven alleen de graantjes achterwege te laten en dan hebben ze hun antwoord: craft seltzer. Want dat is wat Seltzer uiteindelijk is: bier met een smaakje zonder de graantjes, al dan niet in een alcoholhoudende vorm!

 

 

Onder de loep #007: Amerikaans trappistenbier

In de schappen van de Albert Heijn staan sinds kort ook twee bieren van de Spencer Brewery uit het gelijknamige dorpje Spencer in Massachussets in de Verenigde Staten. Deze brouwerij die eigendom is van de Saint Joseph's Abbey en mag sinds 2013 het trappistenlogo voeren. Voor de slordige som van bijna € 4,00 per flesje wisselden de supermarkt en Follow the Beer van eigenaar en konden we deze bieren eens onder de loep leggen.

Trappistenbier

We hebben het al vaker gezegd: het trappistenlogo is geen kwaliteitskeurmerk. Het betekent slechts dat het bier in of in de buurt van een abdij wordt gemaakt. Tevens wordt het bier door, maar meestal onder toezicht van, een kloostergemeenschap gebrouwen. De opbrengsten vloeien terug naar de kloostergemeenschap ten behoeve van het levensonderhoud van de monniken en het onderhoud aan het klooster. En als er dan nog wat overblijft, moet dat aan sociale werken worden besteed. Niet voor niets noemden we de trappistenbieren weleens cynisch de moderne aflaten.

Amerikaans bier

De craft beer revolutie die momenteel door ons land raast, is komen aanwaaien uit de Verenigde Staten. Kleine brouwerijen, nieuwe bierstijlen, maar vooral meer oog voor smaak, dat is waar deze revolutie voor staat. Kenmerkend hiervoor is de IPA op Amerikaanse leest geschoeid. Een bierstijl die extra wordt gehopt met Amerikaanse hoppen zoals we die voordien niet kenden. De laatste tijd zien we ook steeds meer uit de Verenigde Staten geïmporteerde bieren op de Nederlandse markt verschijnen.

Wie wel eens in de Verenigde Staten is geweest en daar een IPA heeft geproefd en vervolgens in Nederland hetzelfde bier in Nederland proefde, weet dat er een smaakverschil is. Hop heeft namelijk nogal de neiging om van smaak te veranderen - sommigen zeggen hier: af te nemen - naarmate het langer bewaard wordt. Een relatief jongere en dus versere IPA smaakt frisser dan zijn oudere evenknie die de neiging heeft wat muf te ruiken en te smaken. Met die gedachte in het achterhoofd kun je je afvragen waarom er überhaupt Amerikaanse gehopt bier wordt geïmporteerd. Je zit immers per definitie oud bier te drinken. Dit ondanks het feit dat Amerikaanse brouwers er alles aan doen om hun bier gekoeld te vervoeren en te bewaren (cold storing). Ze hadden ze zich misschien beter de reis over de grote plas kunnen besparen. Anderen beweren dat oudere hopbieren ook de moeite waard zijn vanwege de mooie, subtiele smaaknuances. Een discussie waar je niet uitkomt.

Spencer Trappist Ale

De Spencer Trappist Ale was het eerste bier van deze brouwerij. De brouwer noemt dit zelf een klassiek Belgisch blond patersbier van 6,5% dat wordt gebrouwen met 6 moutsoorten (waaronder Cara-Munich), een mix van hopsoorten uit de Yakima Valley in Washington, waaronder Willamette en Nugget en hun eigen gist.

Ons oordeel: een mooi blond bier waar nu eens niet de Amerikaanse hoppen de boventoon voeren, maar een goede balans hebben met de gist die voor een fruitige, banaanachtige toon zorg. De gist is hier de handtekening van de brouwer. En zo hoort het ook!

Spencer IPA

De Spencer IPA is een IPA van 7,2% waarbij drie hopsoorten zijn gebruikt: Perle (Duitsland) en Apollo en Cascade. De brouwer heeft geprobeerd om een gebalanceerde IPA te maken waarbij de hop niet overheerst, maar juist entertaint.

Ons oordeel: een wat muf ruikend bier met een duidelijk mango/lychee-aroma die in de smaak echter snel verdwijnen zodat alleen de bittere en vooral droge afdronk van de Perle overblijft. Dat doet je verlangen naar nog een slok. En nog een slok.

Follow the trend: bier drinken in je blootje

In Nederland kennen wij de Naeckte Brouwers, maar die geven zich niet bloot. Niet letterlijk althans. En misschien is dat maar beter ook. Want wie zit er nou te wachten op een naakte behaarde Bebaarde Brouwer? Wie wil er nou een oude, dikbuikige bierkabouter in zijn blootje zien? Of wie zit er nou te wachten op een beer geek in zijn nakie of een kekke hipster met zo'n ridicule baard zonder kleren? Mij niet gezien, zullen de meeste mensen geneigd zijn om te denken. Maar wij ontdekten een nieuwe trend: bier drinken in je blootje.

In Nederland zijn ongeveer 2 miljoen mensen die aan enigerlei vorm van naaktrecreatie doen. Dat kan thuis zijn of in de vrije natuur, maar ook op een naaktstrand of op een naaktcamping en in binnenland of buitenland. Opvallend is dat deze blootlopers gemiddeld een hogere opleiding hebben dan hun geklede evenknieën. Er is kennelijk niet alleen moed nodig om jezelf bloot te geven, maar ook verstand. Belangrijk is ook het verschil tussen naturisten en nudisten. Waar naturisten één willen zijn met de natuur en vooral rust zoeken, gaan nudisten vooral voor de naaktrecreatie en de lol. Sommige extreme naturisten gaan nog een stapje verder. Zij streven een gezond leefpatroon na en hebben alcohol, tabak en vlees in de ban gedaan, maar de meeste naturisten en nudisten drinken gewoon een glaasje. 

Ondanks het taboe dat er nog altijd op rust, zijn blootlopers zijn eigenlijk blootnormale mensen waarvan er velen ook van een goed biertje houden. Helaas zijn er in Nederland nauwelijks plekken waar je dit kunt combineren. Denk maar eens aan al die strandpaviljoens langs de Nederlandse kust en dan hebben we het niet eens alleen over de tenten bij onze talrijke naaktstranden. Hier is het bijna altijd treurig gesteld met de bierkaart. Wij kennen ze in ieder geval niet. Wij kennen alleen strandtent Het Puntje helemaal aan het einde van het Noorderstrand van Scheveningen waar ze een reeks bieren van Kompaan op de kaart hebben staan.

Amerika zou Amerika niet zijn als ze daar al lang iets op hadden gevonden. Hier wordt eind juni het jaarlijkse Bare Beach Beer Bash festival georganiseerd bij het Pocono's Sunny Rest "clothes free" resort in Palmerton (Pensylviania). Jaarlijks trekt dit festival zo'n 600 bezoekers en dit aantal groeit nog steeds. Voor $20 mag je hier naar binnen en kun je de rest van de middag craft beers proeven. De enige voorwaarde is dat je je kleren uittrekt. Dat is alles. Je bent ook welkom om 's avonds de pool party bij te wonen met live muziek en - vanzelfsprekend - naakte bierdrinkers. Je kunt er ook je tentje opzetten of een kamer boeken. Alles naakt natuurlijk. Maar dat is logisch. Proost!

Zou deze trend deze zomer ook overslaan naar Nederland? Wie pakt de handschoen op en laat zijn kleren vallen? Wij dromen in ieder geval van een zinderende zomer en een massa naakte ravende mensen met een goed glas craft beer in hun hand.