Onder de loep #050: Nachtclub van In de Nacht

Brouwerij In de Nacht

Brouwerij In de Nacht werd in 2016 opgericht als brouwerijhuurder en is gevestigd in Weert (Limburg). De eigenaren hadden hiervoor een restaurant, volgden de StiBON bieropleiding en de Academie voor Gastronomie en brengen nu met veel passie bier op de markt. Als brouwerijhuurder kwamen ze onder andere terecht bij de Sallandse Landbier Brouwerij in Raalte en later bij de Weerter Stadsbrouwerij. En zoals bijna iedere brouwerijhuurder hebben ze ook plannen om hun eigen ketels aan te schaffen.

Nachtclub

De Nachtclub wordt aangeprezen als een bier voor mannen en vrouwen met ballen. En met ballen worden niet de testis van de man of de voorgevel van de vrouw bedoeld. Het gaat hier om spierballen. Een stoer bier voor stoere mannen en stoere vrouwen. Hoe zit dat? De Nachtclub wordt omschreven als een sterk (of zwaar) blond van maar liefst 11,5%. Ook de moutstorting is stoer. Er werden maar liefst 6 moutsoorten gebruikt bij het brouwen: pale ale, tarwe, haver, rogge, Vienna, Munich en Melanoidin. Vooral de laatste trekt de aandacht. Dit is een mout van zomergerst van hoge kwaliteit die een  intense moutigheid en tonen van honing en biscuit brengt. De hopstorting is wat minder stoer, maar toch komt de brouwer tot 3 hopsoorten: Brewers Gold, Cascade en Citra. Als toevoeging is een combinatie gebruikt van koriander, kardamom, limoenblad en sinaasappelschil. De brouwer geeft de volgende smaakomschrijving mee: veel smaak, zoet, bitter(tje), mout, honing in de geur en smaak, een bier om van te genieten en toch ook een bepaalde frisheid aan het eind.

Onze mening: 11,5% is natuurlijk stoer. Alleen een echte vent of moordwijf kan bieren van dit hoge alcoholvolume goed verwerken en toch nog rechtovereind blijven staan. Het is een bier dat de bokken van de schapen scheidt. Niet in de zin van de goeden en de kwaden, niet in de zin van de jongens en de meisjes, niet in de zin van de mannen en de vrouwen, maar in de zin van stoere mannen en vrouwen en iets minder stoere mannen en vrouwen. Er is overigens niets mis mee met iets minder stoer. Spierballen blinken nu eenmaal vaak niet uit door hun intelligentie. Wie niet sterk, moet slim zijn. Verder over het bier: de combinatie blond en zo hoog in de alcohol kom je niet vaak tegen, de brouwer is er in geslaagd om een zekere frisheid te behouden, zonder dat de plakkerige alcoholische moutigheid overheerst.

 

 

Onder de loep #018: Tom Yum Gose

The Wild Beer Co

The Wild Beer Co werd opgericht in 2012 op het hoogtepunt van de craft beer revolution door een Californische brouwer en een Engelsman en is gevestigd op een boerderij in het landelijke Somerset (Verenigd Koninkrijk).  Daar doen ze bijzondere dingen met hun Wild Beer; zo hebben ze hun eigen wilde huisgist 'gevangen' in de naburige ciderboomgaard en maken ze vaak gebruik van seizoensgebonden, wilde ingrediënten uit de omgeving.De rijping van de bieren van de bieren vindt plaats op houten vasten (barrel-aging).

De basisbieren van The Wild Beer Co worden gebrouwen onder de naam Westcombe Brewery, die op dezelfde boerderij is gevestigd, maar het echte werk vindt plaats door de wilde vergisting en de rijping op houten vaten.

Tom Yum Gose

Tom Yum Gose is een Gose, een bierstijl uit het Duitse Leipzig en Goslar, waar naast gerst en tarwe, om ook zout en koriander worden toegevoegd. De moderne Gose wordt niet meer spontaan vergist, maar het zuur wordt verkregen door melkzuurgisting. De zure smaak wordt vervolgens enigszins verlicht en verfijnd door de toevoeging van kruiden als koriander. Ook wordt zout toegevoegd om het vroegere mineraalrijke en ietwat zoute water van Goslar te benaderen.

The Wild Beer Co heeft haar Gose opgepept met invloeden uit de Thaise keuken: 4 soorten gedroogde pepers, koriander (zat al in de Gose) en citroengras. We hebben niet kunnen achterhalen of The Wild Beer Co hier wilde/spontane vergisting (brettanomyces) heeft toegepast in plaats van melkzuurvergisting hebben we niet kunnen achterhalen, maar daar gaan we maar even vanuit. En dat is mooi en zelfs nog beter in de historische context van de Gose.

Misleidend is echter de naam Tom Yum. Tom Yum is een pikante heldere en zure soep uit Thailand, die ook in de buurlanden Laos, Maleisië, Singapore en Indonesië wordt geserveerd. "Tom" betekent "koken" en "yam" refereert aan een pittige en zure Thaise salade die ook in het hele land wordt geserveerd. De Thaise keuken staat bekend om het combineren van verschillende smaken binnen een maaltijd. in dit geval pittig en zuur. De verse ingrediënten in de  Tom Yum soep bereid zijn knoflook, citroengras, limoenblaadjes, champignons, limoensap, groene chilipeper, koriander en Thaise basilicum. De Tom Yum Gose benadert dus wel de Tom Yum en is zeker pittig en zuur, maar mist ook een heel aantal ingrediënten die de Tom Yum wel heeft, zoals knoflook, limoenblaadjes, limoensap en Thaise basilicum en champignons, maar die laatste gaat natuurlijk wel erg ver voor een bier.

 

Kabeljauw met Title Role Salty Mole

Sogliola al forno con salsa verde

  • een paar stukken kabeljauwfilet
  • zout en witte peper
  • salsa verde van verse basilicum, peterselie, citroensap, knoflook

Verwarm de oven op 200 graden Celsius. Maak ondertussen de salsa verde in een keukenmachine. Maak deze verse en koop hem nooit in een supermarkt. Bak de kabeljauw aan in een klein beetje olijfolie en kruid deze vervolgens met zout en peper. Dan in een overschaal met genoeg water zodat de vis half onder staat. In de oven voor 35 minuten. Halverwege keer je de vis om. Serveer op een groot bord met de salsa verde en een paar sneetjes ciabatta brood.

Insalata di zucchine e noci

  • 1 courgette, 1 zakje rucola en een handvol walnoten (andere noten zijn ook mogelijk)
  • dressing van olijfolie en balsamico, knoflook en zout en verse zwarte peper

Snij de courgette zo dun mogelijk. Een kaasschaaf voldoet hier prima. Presenteer de salade (courgette, rucola en noten) op een grote schaal met wat sneetje ciabatta brood. De dressing komt apart op tafel zodat je kunt kiezen hoeveel dressing je wilt. Superlekker, supergemakkelijk!

De pairing

Wij pairden de kabeljauw met de Title Role Salty Mole, een fruity gose (4,5%) van Brokreacja uit Krakau (Polen). Deze huurbrouwer maakt zijn bieren in de stijl van 'pleasant sex, cheeky as Facebook ads and polished as Japanese cars'. Ja, dan weet je waar je aan toe bent. De Title Role Salty Mole is een 'craft revolution gose', dus het lijkt in helemaal niets op het echte Gose uit Duitsland zoals wij dat kennen. Hieraan is het sap van Alphonso mango's toegevoegd (zie ook onze eigen Mango Gose). Geheel in de Duitse stijl wordt wel tarwe, koriander en zout gebruikt bij het brouwen van dit bier.

Leven in de brouwerij: Mango Gose

Ooit streed Brewdog als craft brewertje tegen The Man (slang voor de overheid en grote bedrijven, en in dit geval de grote machtige brouwerijen). Maar die tijden zijn allang vervlogen. Brewdog is inmiddels zelf The Man geworden en is uitgegroeid tot een groot concern met twee brouwerijen (eentje in Schotland en eentje in de VS) en meer dan 30 cafés (bars zoals ze dat zelf noemen) in Groot-Brittannië en bijna 20 cafés in de rest van de wereld (vooral Europa). Dat aantal groeit nog steeds.

Niet vreemd dat wij de bieren van Brewdog steeds vaker links laten liggen. Het is teveel een brand geworden en te weinig craft. Toch kan Brewdog ons ook nog weleens verrassen. Zo was daar vorig jaar de DYI Dog 2017, een brochure met recepten van alle 262 bieren die Brewdog tot dan toe had gemaakt. Als thuisbrouwer trekt dat natuurlijk wel de aandacht, want dat is ook relatief uniek in de brouwwereld. De meeste professionele brouwers doen nogal geheimzinnig over de receptuur van hun bier.

Follow the Beer pakte de handschoen en waagde zich aan het brouwen van één van deze bieren: de Mango Gose.Deze zullen wij niet inzenden bij de Brand Bierbrouwwedstrijd. Het is puur toeval dat onze Gose en de Brand Bierbrouwwedstrijd samenvallen. Onze Gose was al langer in onze brouwplanning opgenomen. En wij zijn ook niet overtuigd dat onze Gose een echte Gose mag worden genoemd. Niet alleen omdat wij geen melkzuurgisting hebben toegepast, maar ook omdat wij - in navolging van Brewdog - er echte mango's in hebben verwerkt, hetgeen niet is toegestaan in de wedstrijd.

Een Gose kun je niet brouwen zonder dat je weet hoe een echte Gose wordt gemaakt en hoe die smaakt.  En dan doe je het liefst zo dicht mogelijk bij de bron, in Gose-land waar de Gose vandaan komt (te weten Goslar en Leipzig). Want dit is een Gose: een bier van gerste- en tarwemout, dat een melkzuurgisting heeft ondergaan en waaraan zout en koriander is toegevoegd. Door de laatste toevoegingen vormt de Gose een van de weinige toegestane uitzonderingen op de Voorlopige Bierwet (de huidige naam van het oeroude Reinheitsgebot).

Dat Brewdog wel erg losjes met zijn eigen 'Gose' is omgegaan, begint al bij de verhouding gerste- en tarwemout. Wij schrapten de dark crystal en gebruikten iets minder cara crystal daarvoor in de plaats. Tevens pasten wij een verhouding van 75%-25% in gerste- versus tarwemout toe (in de wedstrijd gaat men uit van 40% tarwe). Ook de moutstorting van Brewdog is hoger dan die van hun Duitse broeders, die hun Gose op een enkele uitzondering na, niet boven de 5% alcoholvolume laten komen. Brewdog lapt dit aan zijn laars en mikt op een alcoholvolume van 6,4%. Hier volgden wij Brewdog.

Het werd pas echt gek bij de gebruikte hopsoorten. Brewdog gebruikt zowel Sorachi als Amarillo voor de aroma- als de bitterhop. Wij kozen daarentegen voor edele hopsoorten (Saaz en Brewers Gold) in de hoop daarmee dichter in de buurt van de originele Gose te blijven. En omdat wij geen beschikking hebben over apparatuur om melkzuurgisting (malolactische gisting) tot stand te brengen, moesten wij als thuisbrouwertjes hier een beetje valsspelen en kozen we noodgedwongen om bij de moutstorting - net als bij de wedstrijd - zuurmout te gebruiken, waardoor het maischen veel langer in beslag nam.

Bij de toevoegingen van zout en koriander werd het nog gekker. Nergens in de receptuur van Brewdog wordt vermeld, terwijl dit toch een kenmerkend en onderscheidend is voor deze biersoort. Zonder zout en koriander geen Gose, zou je zeggen. Zou Brewdog echt geen zout en koriander hebben gebruikt? Dat kun je je bijna niet voorstellen. We hebben het niet nagevraagd en er voor gekozen om dit alsnog wel toe te voegen.

Dan de Mango's, weer een moderne twist van Brewdog en natuurlijk onbespreekbaar in een echte Gose in het puriteinse Duitsland. Wij kochten zeven mango's voor 1 euro op de Haagse Markt. Ook hier weer volop keuzes: koude toevoeging, eerst koken, eerst invriezen, stukjes of pureren. Wij kozen voor de koude toevoegingen in stukjes. Het werden slechts 5 mango's, want 2 waren overrijp. Zo gaat als thuisbrouwer: je hebt niet alles in de hand en dat is maar goed ook. De nagisting in de lagertanks kwam snel weer op gang omdat door de suikers van de mango weer extra alcohol en koolzuur wordt gevormd.

Nog een paar weken wachten en dan is het zover: onze Mango Gose zal dan klaar zijn. Is het nog een echte Gose? Waarschijnlijk niet, want het toevoegen van mango's is natuurlijk uit den boze bij onze oosterburen. Wat wel zeker is, is dat onze Gose meer een Gose is dan die van Brewdog. Je kunt je afvragen wat ze bij Brewdog hebben gedacht toen zij hun Gose maakten. Iets van: 'Ach kom, laten we weer eens een bierstijl een twist geven. Wat kan ons het bommen?'

Donder op met je hop

In het voorjaar van 2016 werd bekend dat de hopoogsten in de VS en Duitsland tegen waren gevallen waardoor een nijpend tekort op de hopmarkt dreigde. Reden om de prijs van bier maar weer eens te verhogen. Maar ook paniek in de tent! Zou ons bier nog wel hetzelfde smaken als sommige hoppen op zouden raken? Zou ons bier überhaupt nog wel gebrouwen kunnen worden. Nu bijna een jaar later is de conclusie dat het allemaal wel meeviel.

Of er werkelijk iets is veranderd aan 'ons' bier, weten we eigenlijk niet. Wij niet. Alleen de brouwers weten dat. Dat is ook het voordeel van zo'n craft beer revolutie. Kleine brouwerijen zijn nu eenmaal niet constant in hun kwaliteit en in de smaken die zij maken, dus een verandering valt ook niet zo snel op. Alles verandert en dat is wel zo prettig. We wilden meer variatie en dat kregen we ook. 

Maar toch bleven we als Follow the Beer met een aantal vragen in onze magen zitten. Wat doen we zonder hop? Kunnen we zonder hop? Zijn we zonder hop in de aap gelogeerd? Waarom gooien we eigenlijk hop, dat eigenaardige kruid dat eigenlijk a-typisch is voor bier, eigenlijk  in ons bier?

Wat is hop?

Hop (humulus lupulus) is een plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae) die in Nederland en België in het wild voorkomt en hier vroeger ook veel geteeld werd.  Het is een vaste plant die overwintert op wortelstokken die van nature voorkomt in de gematigde en koude zone van het noordelijke halfrond ten noorden van de 32e breedtegraad, maar het wordt tegenwoordig ook geteeld in andere gebieden, zoals Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië en Tasmanië. Tot zover de uitleg van wikipedia.

Hop wordt wel een drug genoemd die vrolijk maakt, zorgen verdrijft en mensen meegaand en nederig maakt. Ook wordt aan hop vaak een rustgevende en slaapverwekkende werking toegeschreven. Daarom wordt er soms ook thee van getrokken. Ook beschouwt men het als maagversterkend. Eén van de in hop voorkomende stoffen is lupuline dat een fyto-oestrogene werking heeft die zorgt voor de natuurlijke balans van oestrogeen in het vrouwenlichaam. De meest pikante bijwerking van hop is dat het libidoverlagend voor mannen werkt, terwijl het juist het libido van vrouwen verhoogt.

Hop en bier

De lupulinekorreltjes uit de vruchtkegels van de vrouwelijke plant, de zogenaamde hopbellen, worden vanwege de alfazuren en de etherische olieën (aroma's) gebruikt als grondstof voor bier. Aanvankelijk werd hop aan bier toegevoegd als conserveringsmiddel, maar tegenwoordig wordt het uitsluitend toegevoegd om de bittere smaak en het aroma, aldus wikipedia.

Hop heeft niet altijd in ons bier gezeten. Pas sinds de 14e eeuw is het gebruik van hop in ons bier in zwang gekomen. Daarvoor werden andere kruidenmengsels (gruit) gebruikt. Denk hierbij aan gagel, duizendblad, bijvoet, lavendel, rozemarijn, salie, hyssop, rozen, lelies, laurier, melisse, frambozen en nog veel andere smaakmakers om het ietwat zoete bier op smaak te brengen.

Het was nog een heel gedoe om dat nieuwe en moderne hop aan de man te krijgen. De mensen pruimden het namelijk eerst helemaal niet. Wat de boer niet kent, dat drinkt ie niet. Het bier smaakte ineens heel anders, een smaak die de mensen niet kenden. Bovendien waren financieel belangen bij het dan toe gebruikte gruit, de zogenaamde gruitbelasting. Hop kwam pas echt bovendrijven toen ook deze belastingen naar hop waren overgedragen en de portemonnee van de overheid veilig was gesteld.

Hop is verplicht

Op grond van artikel 7B van het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen is hop een verplicht bestanddeel van bier. Met andere woorden, je mag geen bier brouwen zonder dat er hop in zit. Of nog scherper, je mag wel een bier brouwen zonder hop, en zelfs ook verkopen, je mag het alleen geen bier noemen als er geen hop in zit.

Sommige brouwers proberen bieren na te brouwen op basis van middeleeuwse recepten die zij in archieven terugvonden. Vergis je niet; als je een bier tegenkomt waarop is vermeld dat er gruit of gagel in zit, dan zit er wel degelijk hop in, zelfs als dit niet is vermeld. Hop moet nu eenmaal van onze wetgever.

Waarom is dat zo? Volgens een van onze bronnen is dat omdat de consument verwacht dat er hop in bier zit. Consumentenbescherming dus. Andere bronnen vermelden dat dit een overblijfsel is van fiscale wetgeving (belasten van hop). Wat waar is, blijft in het midden. Maar dat is altijd zo met de waarheid. 

Donder op met je hop

Wij van Follow the Beer hebben maling aan dat Warenbesluit.  Wij vinden dat een sterk verouderd stukje wetgeving dat onze professionele brouwers onnodig beperkt. Het is helemaal niet nodig om hop bij de bereiding van bier te gebruiken, zeker niet met de hedendaagse brouwtechnieken. Donder op met je hop dus. Dat is is iets voor mastodonten met een hang naar vroeger en andere hopheads. Geef andere kruiden ook een kans. Stop de discriminatie. Wij willen bier zonder hop. Dat kunnen wij ook doen als thuisbrouwer. Het bier wordt niet verkocht. Aan niemand. Het zal zelfs het pand niet verlaten.

Wij pakten die handschoen op en gingen op zoek naar een bitter alternatief voor hop en kwamen na vele omzwervingen uit bij duizendblad en bijvoet. In plaats van hop, en niet als toevoeging op de hop. Na een uitgekiend brouwproces, een wispelturige gisting en een zorgvuldige lagering, is het bier Duizendbladbier en het Bijvoetbier nu gebotteld en bijna klaar voor consumptie. We houden jullie op de hoogte.

De vergisting

De lagering

Duizendblad

Duizendblad, oftewel Achillea Millefolium is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De naam verwijst naar het dubbel veerdelige blad waardoor het lijkt of het uit zeer veel kleine blaadjes bestaat. En Achilles nam duizendblad mee voor de behandeling van krijgswonden. De plant komt voor op voedselrijke, verstoorde grond en op braakliggende terreinen. De plant komt algemeen voor in Europa en Noord-Amerika en heeft een kenmerkende geur.

Duizendblad werd vroeger gebruikt bij het brouwen van bier. Ook was het in de zeventiende eeuw een populaire groente. De jonge bladeren werden als spinazie klaargemaakt of in soep gedaan. Vooral de bloemschermen en het blad bevatten geneeskrachtige stoffen. De plant werd vroeger gebruikt ook als opwekkend en versterkend middel. Tegenwoordig wordt duizendblad nog wel gebruikt tegen verkoudheid en griep.

Bijvoet

Bijvoet, oftewel Artemisia vulgaris, is een alsemachtige plant, wederom uit de composietenfamilie. Het is een zwak aromatische plant met bladeren die aan de onderzijde witviltig behaard zijn. Bijvoet komt in België en Nederland algemeen voor, bijvoorbeeld op braakliggend terrein en langs wegen. De plant prefereert een zandhoudende grond. Ook

Bijvoet werd vroeger in bier gebruikt, voordat de hop in zwang kwam. Het wordt ook wel gebruikt tegen vermoeide en pijnlijke voeten, of als antimuggenmiddel. In Korea wordt het gebruikt om soepen en salades op smaak te brengen en ook in de Oosterse geneeskunde komen we deze plant tegen. Naast de geneeskrachtige werking zou de plant volgens bijgeloof ook het vermogen hebben de duivel te weren. Dat is alvast meegenomen.

Proeven voor StiBON 2, deel 6

Het proeven gaat door, zeker nu de longlist bekend is gemaakt. Vandaag staan de 4 tarwebieren op het programma. Het gaat om de volgende bieren: Aventinus van Schneider Weisse, IJwit van brouwerij 't IJ, Hopfenweisse  van - wederom - Schneider Weisse en Hefeweissbier Dunkel van Weihenstephaner.

We beginnen met de Aventinus, voluit Tap 6 Mein Aventinus, van brouwerij Schneider Weisse dat zijn zetel heeft München (Duitsland), maar dat gebrouwen wordt in het nabijgelegen Kelheim. Dit is een bier van 8,2% dat wordt gemaakt van gerste- en tarwemout en - zoals in de beste Duitse traditie - zonder toevoegingen. Als hop worden de Hallentauer en Herkules gebruikt. Het wordt door de brouwer zelf getypeerd als een Doppelbock, maar door StiBON ingedeeld als een weizenbock. Het is een troebel bier, amberkleurig met d onmiskenbare 'tarwe schuimkraag'. De geur is zurig van lichte karamel verraadt een bokbier, de smaak is licht zoet, niet zo bitter (EBU 16).

Het tweede bier, IJwit (6,5%) komt van brouwerij 't IJ uit Amsterdam, of eigenlijk België. Vanwege het succes van de brouwerij wordt dit bier momenteel - tijdelijk - niet meer in Amsterdam, maar in België gebrouwen. En dat is te merken. Het IJwit lijkt de zo kenmerkende handtekening van de brouwer te missen en heeft nu veel weg van een regulier Belgisch witbier. IJwit wordt nu gebrouwen met tarwemout, koriander en een vleugje citroen (!!!!).  Het is troebel met veel koolzuur en de geur geeft het direct aan: citrus!! In de smaak komt het koolzuur minder terug, het citroenachtige van witbier des te meer. Laten we hopen dat het bier snel weer in Amsterdam wordt gebrouwen en weer 7% zal bevatten en dat het citroen achterwege zal worden gelaten. Dat is toch wel een doodzonde.

De Hopfenweisse van Schneider Weisse is het derde bier op het programma. Dit bier van 8,2% wordt gebrouwen met gerste- en tarwemout en krijgt een extra hoptoevoeging (ook dryphopping). Hiervoor worden twee typen Hallentauer gebruikt, de traditionele Hallentauer en de Hallentauer Saphyr. Het bier heeft een fruitig, bloemig aroma en zoet en bitter (EBU 40) wisselen elkaar af. Maar ook de zurige tarwesmaak is overduidelijke aanwezig.

Het laatste bier is het Hefeweissbier Dunkel (5,3%) van Weihenstephaner uit Freiling (Beieren, Duitsland). Dit is een donker weizenbier dat wordt verkregen door het gebruik van donkere moutsoorten (gerst en tarwe).  Dit lijkt nog een lastig bier te worden in combinatie met de weizenbock. De geur is echter weeïger; zoet, rijpe banaan. Ook dit bier smaakt weinig bitter (EBU 14) en heeft meer zoet in de smaak dan de weizenbock. Flink oefenen dus!!!!