Een nieuw jaar, nieuwe bierkansen

Een nieuw jaar. Met nieuwe bierkansen. Wij wensen iedereen een dorstig nieuwjaar. Laat het bier stromen. Maak de kelen nat. Dankzij de brouwer hebben nooit meer dorst. Veel bierplezier in 2018. Dit is ons wensenlijstje voor 2018. Oftwel, onze goede, of minder goede voornemens. En zoals het is met voornemens, wie weet worden ze ook nog bewaarheid...

1. Lombardije en Piemonte

Dit jaar keren we weer terug naar Italië. We starten in de beer scene van Milaan, hoofdstad van Lombarije met namen als  Baladin Milano, Bere Buona Birra, Birrificio Lambrate, BQ Lossana , Hop, La Belle Alliance en LambicZoon. Daarna trekken we verder naar Piemonte, naar de streek van de Barolo en Barbaresco wijnen en vooral ook van de truffels. Ook daar is genoeg te beleven op het biergebied. Beer meets wine, maar later dit jaar meer daarover.     

2. Bermondsey Beer Mile in Londen

Nog net voordat rampspoed het eiland zal treffen (lees: Brexit) op nummer twee: de Londense Bermondsey Beer Mile. De trein en hotel zijn al geboekt, dus een zekerheidje. De Mile is sinds 2009 uitgegroeid tot een waar biermekka met brouwerijen als Southwark, Anspach&Hobday en Brew by Numbers. Weliswaar is de Mile niet werkelijk een mijl, maar ach dat nemen we ze niet kwalijk. Rare jongens die Engelsen, zullen we maar zeggen. 

3. Het zuur van Alvinne

De tap takeover van Alvinne bij Kaapse Brouwers afgelopen zomer smaakte en smaakt nog steeds naar meer. Goed voornemen voor dit jaar: Alvinne bezoeken en meer Alvinne drinken. Dat wordt nog een hele uitdaging. Het ACBF-festival in maart is al uitverkocht, een rondleiding door de brouwerij kan alleen met > 10 personen en ook  de Proefloft is maar beperkt open (1 keer per maand).  Maar goed, daar laten we ons niet door tegenhouden. We hebben wel voor hetere (zuurdere) vuren gestaan.

4. Oersoep

Genoeg buitenland. Ook in Nederland is er nog veel werk aan de winkel. Het wordt tijd om een lang staande belofte in te lossen met een bezoek aan Brouwerij Oersoep uit Nijmegen. Naast een lijn met cleane bieren, brouwt Oersoep ook wilde bieren met brettanomyces gisten. En nu we het daar toch over hebben. Ook voor de Carnivale Brettanomyces in Amsterdam wordt het dit jaar wel weer eens tijd. Maar dat geldt wel voor dingen. Zucht, tijd is altijd een beperkende factor...

5. Meer Follow the Beer

Dit wordt het jaar van Meer Follow the Beer. Meer bewegen en meer gezond leven met bierplezier. Meer wandelingen met aan het einde een mooie bierspot. Meer bierculturen ontdekken. Meer nieuwe bieren spotten. Meer bieren onder de loep nemen. Meer nieuwe trends ontdekken, volgen, maar vooral ook maken. Meer zef bieren brouwen. Meer workshops geven. Meer proeverijen doen. Meer Follow the Beer. Meer. Meer. Meer. En zeker niet minder, minder, minder.

Onder de loep #011: Fuller’s Vintage Ale

Dit keer onder de loep: Fuller's Vintage Ale. Fuller's is een onafhankelijke familiebrouwerij die is gevestigd in Chiswick, West-Londen. Fuller's kent een rijke geschiedenis die teruggaat tot 1845 toen de brouwerij in zijn huidige vorm ontstond, en misschien nog wel verder terug tot 1816 toen de Griffin Brewery werd opgericht. Op hun website vind je meer informatie over de brouwerij

Tegenwoordig is Fuller's een middelgrote brouwerij met een afzet van ruim 300.000 UK barrels (1 barrel = 164 liter) en een omzet van bijna GBP 400. Fuller's bezit en exploiteert meer dan 380 pubs, herbergen en hotels in het zuiden van Engeland. Wij kennen Fuller's vooral van de London Pride, de Fuller's ESB en de Honey Dew Organic Golden Ale, maar sinds 1997 brengt Fuller's ieder jaar ook een Vintage Ale uit. Iedere jaargang is gebaseerd op een nieuw recept en dus uniek. DAt geldt ook voor iedere fles die worden voorzien van uniek nummer. Zo openden wij nummer 043549 van het jaar 2014. Deze ale van 8,5% is gebrouwen met drie hopsoorten: Goldings uit het Verenigd Koninkrijk voor de bitterheid en twee Amerikaanse aromahoppen Liberty (kruidig, limoen, citroen) en Cascade (citrus, pompelmoes). De brouwer vermeldt dat voor de aromahoppen dryhopping is toegepast waardoor er een pittig grapefruit aroma is ontstaan.  

Omdat iedere jaargang anders is en de oudere flessen nog maar beperkt verkrijgbaar zijn, stijgt de prijs met de ouderdom. De Vintage Ale is dus niet alleen een bewaarbier, maar ook een goede belegging. De nieuwe jaargang van 2017 kost je op dit moment een slordige 6 pond, terwijl de versie van 2014 die wij opdronken op dit moment al 40 pond opbrengt. Dat loopt op naarmate je een oudere jaargang treft, tot wel boven 500 pond voor een zeer zeldzame fles uit 1997. Kortom, nu kopen en over 20 jaar weer verkopen. Dan ben je spekkoper in bierland.

Onder de loep #007: Amerikaans trappistenbier

In de schappen van de Albert Heijn staan sinds kort ook twee bieren van de Spencer Brewery uit het gelijknamige dorpje Spencer in Massachussets in de Verenigde Staten. Deze brouwerij die eigendom is van de Saint Joseph's Abbey en mag sinds 2013 het trappistenlogo voeren. Voor de slordige som van bijna € 4,00 per flesje wisselden de supermarkt en Follow the Beer van eigenaar en konden we deze bieren eens onder de loep leggen.

Trappistenbier

We hebben het al vaker gezegd: het trappistenlogo is geen kwaliteitskeurmerk. Het betekent slechts dat het bier in of in de buurt van een abdij wordt gemaakt. Tevens wordt het bier door, maar meestal onder toezicht van, een kloostergemeenschap gebrouwen. De opbrengsten vloeien terug naar de kloostergemeenschap ten behoeve van het levensonderhoud van de monniken en het onderhoud aan het klooster. En als er dan nog wat overblijft, moet dat aan sociale werken worden besteed. Niet voor niets noemden we de trappistenbieren weleens cynisch de moderne aflaten.

Amerikaans bier

De craft beer revolutie die momenteel door ons land raast, is komen aanwaaien uit de Verenigde Staten. Kleine brouwerijen, nieuwe bierstijlen, maar vooral meer oog voor smaak, dat is waar deze revolutie voor staat. Kenmerkend hiervoor is de IPA op Amerikaanse leest geschoeid. Een bierstijl die extra wordt gehopt met Amerikaanse hoppen zoals we die voordien niet kenden. De laatste tijd zien we ook steeds meer uit de Verenigde Staten geïmporteerde bieren op de Nederlandse markt verschijnen.

Wie wel eens in de Verenigde Staten is geweest en daar een IPA heeft geproefd en vervolgens in Nederland hetzelfde bier in Nederland proefde, weet dat er een smaakverschil is. Hop heeft namelijk nogal de neiging om van smaak te veranderen - sommigen zeggen hier: af te nemen - naarmate het langer bewaard wordt. Een relatief jongere en dus versere IPA smaakt frisser dan zijn oudere evenknie die de neiging heeft wat muf te ruiken en te smaken. Met die gedachte in het achterhoofd kun je je afvragen waarom er überhaupt Amerikaanse gehopt bier wordt geïmporteerd. Je zit immers per definitie oud bier te drinken. Dit ondanks het feit dat Amerikaanse brouwers er alles aan doen om hun bier gekoeld te vervoeren en te bewaren (cold storing). Ze hadden ze zich misschien beter de reis over de grote plas kunnen besparen. Anderen beweren dat oudere hopbieren ook de moeite waard zijn vanwege de mooie, subtiele smaaknuances. Een discussie waar je niet uitkomt.

Spencer Trappist Ale

De Spencer Trappist Ale was het eerste bier van deze brouwerij. De brouwer noemt dit zelf een klassiek Belgisch blond patersbier van 6,5% dat wordt gebrouwen met 6 moutsoorten (waaronder Cara-Munich), een mix van hopsoorten uit de Yakima Valley in Washington, waaronder Willamette en Nugget en hun eigen gist.

Ons oordeel: een mooi blond bier waar nu eens niet de Amerikaanse hoppen de boventoon voeren, maar een goede balans hebben met de gist die voor een fruitige, banaanachtige toon zorg. De gist is hier de handtekening van de brouwer. En zo hoort het ook!

Spencer IPA

De Spencer IPA is een IPA van 7,2% waarbij drie hopsoorten zijn gebruikt: Perle (Duitsland) en Apollo en Cascade. De brouwer heeft geprobeerd om een gebalanceerde IPA te maken waarbij de hop niet overheerst, maar juist entertaint.

Ons oordeel: een wat muf ruikend bier met een duidelijk mango/lychee-aroma die in de smaak echter snel verdwijnen zodat alleen de bittere en vooral droge afdronk van de Perle overblijft. Dat doet je verlangen naar nog een slok. En nog een slok.

Donder op met je hop

In het voorjaar van 2016 werd bekend dat de hopoogsten in de VS en Duitsland tegen waren gevallen waardoor een nijpend tekort op de hopmarkt dreigde. Reden om de prijs van bier maar weer eens te verhogen. Maar ook paniek in de tent! Zou ons bier nog wel hetzelfde smaken als sommige hoppen op zouden raken? Zou ons bier überhaupt nog wel gebrouwen kunnen worden. Nu bijna een jaar later is de conclusie dat het allemaal wel meeviel.

Of er werkelijk iets is veranderd aan 'ons' bier, weten we eigenlijk niet. Wij niet. Alleen de brouwers weten dat. Dat is ook het voordeel van zo'n craft beer revolutie. Kleine brouwerijen zijn nu eenmaal niet constant in hun kwaliteit en in de smaken die zij maken, dus een verandering valt ook niet zo snel op. Alles verandert en dat is wel zo prettig. We wilden meer variatie en dat kregen we ook. 

Maar toch bleven we als Follow the Beer met een aantal vragen in onze magen zitten. Wat doen we zonder hop? Kunnen we zonder hop? Zijn we zonder hop in de aap gelogeerd? Waarom gooien we eigenlijk hop, dat eigenaardige kruid dat eigenlijk a-typisch is voor bier, eigenlijk  in ons bier?

Wat is hop?

Hop (humulus lupulus) is een plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae) die in Nederland en België in het wild voorkomt en hier vroeger ook veel geteeld werd.  Het is een vaste plant die overwintert op wortelstokken die van nature voorkomt in de gematigde en koude zone van het noordelijke halfrond ten noorden van de 32e breedtegraad, maar het wordt tegenwoordig ook geteeld in andere gebieden, zoals Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië en Tasmanië. Tot zover de uitleg van wikipedia.

Hop wordt wel een drug genoemd die vrolijk maakt, zorgen verdrijft en mensen meegaand en nederig maakt. Ook wordt aan hop vaak een rustgevende en slaapverwekkende werking toegeschreven. Daarom wordt er soms ook thee van getrokken. Ook beschouwt men het als maagversterkend. Eén van de in hop voorkomende stoffen is lupuline dat een fyto-oestrogene werking heeft die zorgt voor de natuurlijke balans van oestrogeen in het vrouwenlichaam. De meest pikante bijwerking van hop is dat het libidoverlagend voor mannen werkt, terwijl het juist het libido van vrouwen verhoogt.

Hop en bier

De lupulinekorreltjes uit de vruchtkegels van de vrouwelijke plant, de zogenaamde hopbellen, worden vanwege de alfazuren en de etherische olieën (aroma's) gebruikt als grondstof voor bier. Aanvankelijk werd hop aan bier toegevoegd als conserveringsmiddel, maar tegenwoordig wordt het uitsluitend toegevoegd om de bittere smaak en het aroma, aldus wikipedia.

Hop heeft niet altijd in ons bier gezeten. Pas sinds de 14e eeuw is het gebruik van hop in ons bier in zwang gekomen. Daarvoor werden andere kruidenmengsels (gruit) gebruikt. Denk hierbij aan gagel, duizendblad, bijvoet, lavendel, rozemarijn, salie, hyssop, rozen, lelies, laurier, melisse, frambozen en nog veel andere smaakmakers om het ietwat zoete bier op smaak te brengen.

Het was nog een heel gedoe om dat nieuwe en moderne hop aan de man te krijgen. De mensen pruimden het namelijk eerst helemaal niet. Wat de boer niet kent, dat drinkt ie niet. Het bier smaakte ineens heel anders, een smaak die de mensen niet kenden. Bovendien waren financieel belangen bij het dan toe gebruikte gruit, de zogenaamde gruitbelasting. Hop kwam pas echt bovendrijven toen ook deze belastingen naar hop waren overgedragen en de portemonnee van de overheid veilig was gesteld.

Hop is verplicht

Op grond van artikel 7B van het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen is hop een verplicht bestanddeel van bier. Met andere woorden, je mag geen bier brouwen zonder dat er hop in zit. Of nog scherper, je mag wel een bier brouwen zonder hop, en zelfs ook verkopen, je mag het alleen geen bier noemen als er geen hop in zit.

Sommige brouwers proberen bieren na te brouwen op basis van middeleeuwse recepten die zij in archieven terugvonden. Vergis je niet; als je een bier tegenkomt waarop is vermeld dat er gruit of gagel in zit, dan zit er wel degelijk hop in, zelfs als dit niet is vermeld. Hop moet nu eenmaal van onze wetgever.

Waarom is dat zo? Volgens een van onze bronnen is dat omdat de consument verwacht dat er hop in bier zit. Consumentenbescherming dus. Andere bronnen vermelden dat dit een overblijfsel is van fiscale wetgeving (belasten van hop). Wat waar is, blijft in het midden. Maar dat is altijd zo met de waarheid. 

Donder op met je hop

Wij van Follow the Beer hebben maling aan dat Warenbesluit.  Wij vinden dat een sterk verouderd stukje wetgeving dat onze professionele brouwers onnodig beperkt. Het is helemaal niet nodig om hop bij de bereiding van bier te gebruiken, zeker niet met de hedendaagse brouwtechnieken. Donder op met je hop dus. Dat is is iets voor mastodonten met een hang naar vroeger en andere hopheads. Geef andere kruiden ook een kans. Stop de discriminatie. Wij willen bier zonder hop. Dat kunnen wij ook doen als thuisbrouwer. Het bier wordt niet verkocht. Aan niemand. Het zal zelfs het pand niet verlaten.

Wij pakten die handschoen op en gingen op zoek naar een bitter alternatief voor hop en kwamen na vele omzwervingen uit bij duizendblad en bijvoet. In plaats van hop, en niet als toevoeging op de hop. Na een uitgekiend brouwproces, een wispelturige gisting en een zorgvuldige lagering, is het bier Duizendbladbier en het Bijvoetbier nu gebotteld en bijna klaar voor consumptie. We houden jullie op de hoogte.

De vergisting

De lagering

Duizendblad

Duizendblad, oftewel Achillea Millefolium is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De naam verwijst naar het dubbel veerdelige blad waardoor het lijkt of het uit zeer veel kleine blaadjes bestaat. En Achilles nam duizendblad mee voor de behandeling van krijgswonden. De plant komt voor op voedselrijke, verstoorde grond en op braakliggende terreinen. De plant komt algemeen voor in Europa en Noord-Amerika en heeft een kenmerkende geur.

Duizendblad werd vroeger gebruikt bij het brouwen van bier. Ook was het in de zeventiende eeuw een populaire groente. De jonge bladeren werden als spinazie klaargemaakt of in soep gedaan. Vooral de bloemschermen en het blad bevatten geneeskrachtige stoffen. De plant werd vroeger gebruikt ook als opwekkend en versterkend middel. Tegenwoordig wordt duizendblad nog wel gebruikt tegen verkoudheid en griep.

Bijvoet

Bijvoet, oftewel Artemisia vulgaris, is een alsemachtige plant, wederom uit de composietenfamilie. Het is een zwak aromatische plant met bladeren die aan de onderzijde witviltig behaard zijn. Bijvoet komt in België en Nederland algemeen voor, bijvoorbeeld op braakliggend terrein en langs wegen. De plant prefereert een zandhoudende grond. Ook

Bijvoet werd vroeger in bier gebruikt, voordat de hop in zwang kwam. Het wordt ook wel gebruikt tegen vermoeide en pijnlijke voeten, of als antimuggenmiddel. In Korea wordt het gebruikt om soepen en salades op smaak te brengen en ook in de Oosterse geneeskunde komen we deze plant tegen. Naast de geneeskrachtige werking zou de plant volgens bijgeloof ook het vermogen hebben de duivel te weren. Dat is alvast meegenomen.

Lancering StiBON Reporter

Zondag 19 maart was het zover: de lancering van de StiBON RePorter gebrouwen bij brouwerij Klein Duimpje in Hillegom, een bier gebrouwen in het kader van de StiBON bieropleiding niveau 2 voor en door de studenten.

Een onderdeel van de StiBON bieropleiding niveau 2 is het brouwen van een eigen bier. De groep cursisten stelt een eigen recept samen en komt bij elkaar om dit te brouwen in een professionele brouwerij (lees: Klein Duimpje). Deze jaargang kozen de studenten voor het type 'porter', een donker type bier dat afkomstig is uit Londen en gemaakt wordt sinds de achttiende eeuw. Het wordt porter genoemd omdat dit bier erg populair was bij straat- en rivierdragers (de 'porters').

De Re-Porter is gebrouwen met water, pale mout, brown mout en amber- en roastmout, en voor de hop werden Challenger en East Kent Goldings gekozen. Dit heeft geleid tot een porter van 5,6% met een EBU van 34 (bitterheid) en een EBC van 90 (kleur). Met andere woorden, lichtbitter en donker. Ja, die studenten nemen hun taak wel serieus. Mocht je het idee hebben dat je een stout zit te drinken. Dan kan dat ook kloppen, volgens de studenten. Stout en porter zijn namelijk met elkaar vervlochten, weten ze te vertellen op hun etiket. 

Van de Re-Porter is slechts één brouwsel gemaakt en het zal slechts zeer beperkt verkrijgbaar zijn. Als je het niet kunt vinden en het toch wilt drinken, moet je gewoon even goede vrienden met ons worden. Wij hebben nog wel even een voorraadje staan. Zoals altijd geldt: zolang de voorraad strekt. 

Proeven voor StiBON 2, deel 6

Het proeven gaat door, zeker nu de longlist bekend is gemaakt. Vandaag staan de 4 tarwebieren op het programma. Het gaat om de volgende bieren: Aventinus van Schneider Weisse, IJwit van brouwerij 't IJ, Hopfenweisse  van - wederom - Schneider Weisse en Hefeweissbier Dunkel van Weihenstephaner.

We beginnen met de Aventinus, voluit Tap 6 Mein Aventinus, van brouwerij Schneider Weisse dat zijn zetel heeft München (Duitsland), maar dat gebrouwen wordt in het nabijgelegen Kelheim. Dit is een bier van 8,2% dat wordt gemaakt van gerste- en tarwemout en - zoals in de beste Duitse traditie - zonder toevoegingen. Als hop worden de Hallentauer en Herkules gebruikt. Het wordt door de brouwer zelf getypeerd als een Doppelbock, maar door StiBON ingedeeld als een weizenbock. Het is een troebel bier, amberkleurig met d onmiskenbare 'tarwe schuimkraag'. De geur is zurig van lichte karamel verraadt een bokbier, de smaak is licht zoet, niet zo bitter (EBU 16).

Het tweede bier, IJwit (6,5%) komt van brouwerij 't IJ uit Amsterdam, of eigenlijk België. Vanwege het succes van de brouwerij wordt dit bier momenteel - tijdelijk - niet meer in Amsterdam, maar in België gebrouwen. En dat is te merken. Het IJwit lijkt de zo kenmerkende handtekening van de brouwer te missen en heeft nu veel weg van een regulier Belgisch witbier. IJwit wordt nu gebrouwen met tarwemout, koriander en een vleugje citroen (!!!!).  Het is troebel met veel koolzuur en de geur geeft het direct aan: citrus!! In de smaak komt het koolzuur minder terug, het citroenachtige van witbier des te meer. Laten we hopen dat het bier snel weer in Amsterdam wordt gebrouwen en weer 7% zal bevatten en dat het citroen achterwege zal worden gelaten. Dat is toch wel een doodzonde.

De Hopfenweisse van Schneider Weisse is het derde bier op het programma. Dit bier van 8,2% wordt gebrouwen met gerste- en tarwemout en krijgt een extra hoptoevoeging (ook dryphopping). Hiervoor worden twee typen Hallentauer gebruikt, de traditionele Hallentauer en de Hallentauer Saphyr. Het bier heeft een fruitig, bloemig aroma en zoet en bitter (EBU 40) wisselen elkaar af. Maar ook de zurige tarwesmaak is overduidelijke aanwezig.

Het laatste bier is het Hefeweissbier Dunkel (5,3%) van Weihenstephaner uit Freiling (Beieren, Duitsland). Dit is een donker weizenbier dat wordt verkregen door het gebruik van donkere moutsoorten (gerst en tarwe).  Dit lijkt nog een lastig bier te worden in combinatie met de weizenbock. De geur is echter weeïger; zoet, rijpe banaan. Ook dit bier smaakt weinig bitter (EBU 14) en heeft meer zoet in de smaak dan de weizenbock. Flink oefenen dus!!!!

StiBON long list bekend

De long list van de StiBON bieropleiding niveau 2 is bekend gemaakt. Dit betreft een selectie van 19 bieren uit alle bieren die zijn geproefd tijdens de lessen. Van de 19 bieren zullen er tijdens het examen 6 bieren moeten worden geproefd en 'herkend' op biertype. 

Het gaat om de volgende bieren (op alfabetische volgorde):

Bier Brouwerij Alc.% Type (StiBON)
5am Saint    Brewdog 5,0% Red Ale
Chouffe Houblon Brasserie d'Achouffe 8,0% Belgisch IPA
Doggy Style Pale Ale Flying Dog 5,5% Pale Ale USA
Gordon Finest Scotch John Martin 8,0% Scotch ale
Gulpener Dort Gulpener 7,0% Dortmunder (NL)
Hefeweisse Dunkel Weihenstephaner 5,5% Dunkelweizen
IJsbok SNAB 9,0% IJsbok
IJwit 't IJ 6,5% Dubbelwit
Jacobus RPA Jopen 5,5% Rye pale ale
Liefmans Goudenband Liefmans 8,0% Sterk Vlaams Bruin
Newcastle Brown Ale John Smith's Heineken 4,7% Brown ale
Meantime IPA Meantime 7,4% IPA GB
Meantime Chocolate Porter Meantime 6,5% Chocolate Porter
Murphy's Irish Red Heineken Ireland 5,0% Irish Red
Rodenbach Vintage oak ale Rodenbach 7,0% Houtrijping
St. Georgen Märzen St. Georgen 5,0% Märzen, oktoberfest
Tap 5 Hopfenweisse Schneider Weisse 8,2% Hopfenweisse
Tap 6 Mein Aventinus Schneider Weisse 8,2% Weizenbock
Zundert  Zundert 8,0% Tripel/kruiden

Proeven voor StiBON 2, deel 4

We proeven door, want we zijn nog lang niet klaar. Dit keer staan de volgende bieren op het programma: Chouffe Houblon van brasserie d'Achouffe uit België, Emelisse Blond van brouwerij Emelisse uit Kamperland en de Jopen Jacobus RPA van Jopen uit Haarlem. Een Belgische IPA, die ook een Tripel wordt genoemd, versus een IPA van een brouwerij die eigenlijk niet meer bestaat en een American pale ale gebrouwen met rogge.

De Chouffe Houblon zat al eens eerder in de proeverijen (zie deel 2). In die proeverij werd hij tegenover een weizen-IPA en een hopfenweizen gezet. Dit keer dus tegenover een IPA en een American Pale Ale. De kruidige tripel-achtige geur blijft kenmerkend, met een vleugje citrus. De alcohol is goed te proeven. Het bier heeft weinig body maar veel koolzuur. Het blijft een Chouffe, naar onze mening heeft dit weinig met een IPA van doen. Maar dat is een kwestie van smaak en referentiekader!

Emelisse Blond komt inmiddels niet meer van brouwerij Emelisse in Kamperland, maar werd in oktober 2016 overgenomen door Slot Oostende in Goes (Zeeland). Daar brouwen ze zowel bieren onder de naam Slot Oostende en onder de naam Emelisse. Die laatste zijn de vertrouwde Emelisse-bieren, maar ook nieuwe Emelisse-bieren staan op de rol. De Emelisse Blond IPA wordt door de brouwer omschreven als een bitter blond bier met fruitige tonen uit Amerikaanse hopsoorten. Een zoete geur komt ons tegemoet: honing, overrijpe sinaasappels... Deze laatste geur komt ook in de smaak terug, met een iets wrange en bittere nasmaak. Dit bier smaakt nu veel zoeter dan in onze herinnering, dit kan natuurlijk te maken hebben met het vergroten van onze 'smaakbibliotheek'!

De Jopen Jacobus RPA is een rogge pale ale van brouwerij Jopen uit Haarlem. Het bier is vernoemd naar de voormalige Jacobuskerk waar brouwerij Jopen zijn zetel heeft ingenomen. Het bier wordt door de brouwer beschreven als een rogge pale ale: amberkleurig en fruitig bitter door het gebruik van Amerikaanse hopsoorten. Rogge is een graansoort, met een vezelige wortel en langgerekte korrel, die niet vaak voor de bierproductie wordt gebruikt. Het geeft een bier een wat 'vollere' smaak. In de eerste instantie ruikt komt de geur wat muf over, maar dan neemt de hop de overhand: bloemig, lychee-achtig! De smaak heeft is fris, beetje citrus, zurig (deze smaak komt van het gebruikte Roggemout) en zeer hoppig. erg lekker bier vonden wij!

Leven in de brouwerij: APA en Rauch

Je eigen bier brouwen is hartstikke leuk en helemaal niet moeilijk. Het enige dat er moeilijk aan is, is goed bier brouwen. En wat nog moeilijker is, is dat ene goede bier nog een keer brouwen. Op dezelfde manier en met dezelfde smaak. Dat lukt eigenlijk nooit. Maar daar gaat het ons ook niet om. Wij gaan voor een dag lol en ontspanning,  een dag met onze handen werken, onze mouwen opstropen en met onze voeten in de figuurlijke klei staan.

Je bent er een hele dag mee bezig en dan moet je nog weken wachten voordat je het kunt drinken. Pas na de vergisting, de lagering en het bottelen, is je bier 'op dronk'. In december brouwden wij twee bieren in batches van 22-23 liter: een American Pale Ale (APA) en een Rauch. Hoe smaken ze? Best goed. Wil je het ook eens proeven? Dat kan. Kom maar een langs als je durft.

De inspiratie voor de APA deden wij op tijdens een rondreis door Oost-Europa. In Polen, Hongarije, Servië, Kroatië en Slovenië maken de craft brewers (een verschrikkelijke term) eerder een APA dan een IPA. Het alcoholpercentage van de APA ligt met gemiddeld 5% iets lager dan zijn broertje, de IPA. En dat is een voordeel, want in Oost-Europa drink je je bier steevast uit halve liter glazen. Dus kun je er iets meer van drinken. En dat is wel een voordeel in de snikhete Oost-Europese zon. De APA onderscheidt zich van zijn Britse en andere Europese evenknieën door het gebruik van Amerikaanse hoppen, meestal Cascade. Onze APA kwam uit op 4,5% en werd gebrouwen met een mix van viennamout, pilsmout en caramout. Als hop gebruikten wij cascade hop, zowel als bitter-, aroma- en dryhop.

De inspiratie voor het tweede bier, de Rauch, kwam natuurlijk uit Bamberg (Duitsland), het ultieme bierparadijs op aarde, waar we al vele malen geweest zijn, maar daarover later meer. We baseerden ons recept op het rauchbier van Schlenkerla. Dit donkere bier van iets meer dan 5% brouwden we met een mix van pilsmout, rookmout (Wyerman), caramout en zwartmout. Voor de hop gebruikten we Northern Brewer en Spalter, maar de hop is eigenlijk ondergeschikt in dit bier. Het gaat om de rooksmaak en de geur van vette worst. Dit klinkt heftiger dan dat het in de praktijk is. Als het bier in mooi balans is, smaakt het subtieler dan dat het ruikt. Proost!

 

‘Pils is makkelijk om te brouwen’

In het nieuws: de smaak van een Heineken-biertje is overal ter wereld hetzelfde. Heineken zelf leek nogal verrast dat hun bier overal hetzelfde smaakte. Maar dat was natuurlijk geen nieuws, maar iets dat allang bekend was. Een kwestie van overal op aarde dezelfde omstandigheden creëren: goede apparatuur en dezelfde grondstoffen (water, mout, hop en gist) gebruiken. Een kind kan de was doen.

De natuur heeft daar helemaal geen invloed meer op. Het maakt niet uit hoe warm of koud het buiten is, of regent of droog is, of het stormt of niet, of je nu in Zoeterwoude zit of in Addis Abbeba. Het bier in de ketels merkt daar niets van. De natuur is keurig netjes afgesloten van het brouwproces. En dat is maar goed ook,  want de natuur kun je er beter niet bij hebben als je aan het brouwen bent.

Het is natuurlijk razend knap dat Heineken dit kan. Maar dat gaat het niet om. Even verderop in het artikel staat dat pils - het 'gewone' biertje zoals ik dat iemand dat laatst hoorde zeggen - nog immer het populairste bier is onder bierdrinkers. Dit ondanks het feit dat speciaalbier steeds populairder lijkt te worden. Zeker 80% van al het gedronken bier in Nederland is nog steeds pils.

Nog steeds niets aan de hand. Een waarheid als een koe. Maar dan komt het. Dan gooit de brouwer er de volgende quote in: "Iedereen praat nu over craft beer (lokale bieren), speciaalbier en de kunst van brouwen, maar het pils is één van de, zo niet hét, moeilijkste bier om te brouwen, omdat het zo puur is en wij het sinds de negentiende eeuw met slechts vier ingrediënten brouwen".

We kennen die quote, die horen we al jaren, vooral uit de marketeerfabriek van Heineken. Is pils werkelijk zo moeilijk om te brouwen? Het simpele antwoord luidt: NEE. Nee, pils is helemaal niet moeilijk om te brouwen. Met neme gerstemout, water, hop en gist en daar brouw je een goedje van. Dat laat je vergisten tegen een lage temperatuur en je zorgt er voor dat het bier zo helder mogelijk wordt. Waarom dat laatste zo belangrijk is, wordt niet duidelijk. Helder bier heeft minder smaak dan troebel bier, dat is wel een wetmatigheid.

Simpel. Meer is het niet. Ook hier kan een kind de was doen. Wat is er dan zo moeilijk aan pils brouwen? Niet omdat het zo puur (zuiver, onvermengd, onverdund, onvervalst, louter, ongerept en maagdelijk) is. Of omdat het met slechts vier ingrediënten wordt gebrouwen .Nee, dat is niet de reden. De reden is dat het altijd en overal hetzelfde moet smaken. Of je nu thuis op de bank, of in je stamkroeg of voor mijn part in Addis Abbeda of Lutjebroek, het moet hetzelfde smaken.

Over smaak valt te twisten. Dat pils moeilijk te brouwen is omdat het altijd hetzelfde moet smaken, dat is een waarheid als een koe. Dat pils een bier is met weinig grond- en dus smaakstoffen, dat is ook een waarheid als een koe. Maar nee, pils is niet moeilijk om te brouwen. 'Pils is makkelijk om te brouwen', aldus deze brouwer.