De zin en onzin van de categorievermelding

Geplaatst op 4 maart 20179 maart 2017 door Follow the Beer

Wie een bieretiket goed leest - en daar heb je meestal een vergrootglas voor nodig - zou het kunnen opvallen dat veel Nederlandse brouwerijen - nog steeds - een categorie-indeling hanteren voor hun bier. Zo valt een pilsener in categorie 1 of I, en veel speciaalbieren in categorie S. Zij doen dit vrijwillig, maar het voegt niets toe voor de consument. Hoog tijd om dit relikwie uit het verleden bij de schroothoop te zetten.

Voordat we dat doen, moeten we eerst een duik in het verleden nemen. Wat betekenen deze categorieën? Waarom gebruiken Nederlandse brouwers deze indeling? En waarom komen we deze indeling niet tegen bij hun buitenlandse broeders? Om een antwoord op deze vragen te geven, moeten we eerst een een kijkje nemen bij de situatie zoals deze was voor 2015 en daarna naar de huidige situatie kijken.

Situatie voor 2015

De indeling in categorieën was tot en met 2014 vastgelegd in de Bierverordening 2003 van het Productschap Dranken. Op grond van artikel 4 van de Bierverordening werden bieren ingedeeld in de categorieën S, I, II en III aan de hand van het extractgehalte van de wort. Zo moest pils een stamwortgehalte hebben van minimaal 11% en maximaal 13,5% en viel het dus - op grond van de Bierverordening - in categorie I. Alcoholvrije en alcoholarme bieren mochten maximaal een extractgehalte van 2,2% hebben en vielen in categorie III. De meeste 'speciaal'-bieren vielen op basis van hun stamwortgehalte van 15,5% of hoger (en dus hogere alcoholgehalte) in categorie S.

In artikel 7, lid 3 van dezelfde verordening was bepaald dat deze categorie ook op het etiket mocht worden vermeld. Op grond van hetzelfde artikel was het verboden om het stamwortgehalte op het etiket te vermelden. Waar in andere landen het stamwortgehalte juist wel werd vermeld, wilde men hier in Nederland niet aan. Te verwarrend voor de consument, vond men.

Situatie na 2015

Zo was het geregeld tot en met 31 december 2014. De Bierverordening bestaat echter al meer dan twee jaar niet meer. Per 1 januari 2015 werd het Productschap Dranken opgeheven en kwam deze regeling ook te vervallen. Alleen de definities van bier en een aantal soorten bier werden (deels) overgenomen in het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen.

Maar de indeling in categorieën dus niet. Die hield op te bestaan. En dat was maar goed ook. De Bierverordening was nu eenmaal niet het beste stukje regelgeving dat we in Nederland hebben gehad. Dat is één ding dat Rutte en zijn kompanen in ieder geval goed hebben gedaan: het Productschap Dranken en de Bierverordening bij het grofvuil zetten.

Toch gebruiken nog veel brouwerijen deze indeling in categorieën op dit moment. Follow benaderde twee van Neerlands grootste brouwerijen en vroegen waarom zij dit nog steeds deden. Daarvoor gaven ze verschillende redenen aan. De ene brouwer doet het omdat 'bij een aantal consumenten nog wel verwachtingen bestaan omtrent het bier indien een categorie vermeld staat op het etiket'. Een andere brouwer meldt dat het een keuze is van de marketingafdeling; speciaal voor kenners.

Wel of niet vermelden?

Er is een aantal redenen aan te wijzen waarom deze indeling, die uniek was voor Nederland en nergens anders ter wereld werd gebruikt, werd gehanteerd. Ten eerste is deze indeling in stamwort-categorieën ook van belang voor de bepaling van het accijnstarief dat op het betreffende bier van toepassing is (zie artikel 7 van de Wet op de Accijns). Hierbij moet worden vermeld dat de indeling hetzelfde is als die van de niet meer bestaande Bierverordening, maar dat de benamingen S, I, II en III in de Wet op de Accijns ontbreken.

Voor de brouwer blijft de indeling dus wel degelijk van belang. Voor de consument niet. De consument heeft niets aan het vermelden van de categorie op het etiket. De indeling bestaat niet meer en bijna niemand weet wat waar deze indeling voor staat. Enkel een paar mastodonten van bierkenners weten nog waar deze indeling over gaat, maar mastodonten sterven uit. Met andere woorden, het is non-informatie voor de consument.

Het alternatief

Het vermelden van het stamwortgehalte, zoals in sommige andere landen wordt gedaan, zou een alternatief kunnen zijn. Met het afschaffen van de Bierverordening is dit ook niet meer expliciet verboden. Toch doen nog maar weinig brouwers dit. Dat is ook logisch, want ook het stamwortgehalte is een nietszeggend begrip voor een consument. Leuk voor brouwers, leuk voor bierkenners, maar de consument zegt het niets. Bovendien zit het vermelde stamwortgehalte niet meer in het bier. Na de vergisting zijn de suikers immers grotendeels omgezet in alcohol en koolzuur en is het stamwortgehalte danig lager geworden. Als je de vergistingsgraad niet kent of snapt, heb je niets aan het stamwortgehalte.

Conclusie

Brouwers, stop maar met het vermelden van de categorie van je bier op het etiket. Daar zit niemand op te wachten. Het stamwortgehalte is leuk, vermeld het vooral als je dat graag wilt. Maar voor de consument is met name het alcoholpercentage en een adequate smaakomschrijving van belang!

Follow the trend: bier drinken in je blootje

Geplaatst op 6 februari 20176 februari 2017 door Follow the Beer

In Nederland kennen wij de Naeckte Brouwers, maar die geven zich niet bloot. Niet letterlijk althans. En misschien is dat maar beter ook. Want wie zit er nou te wachten op een naakte behaarde Bebaarde Brouwer? Wie wil er nou een oude, dikbuikige bierkabouter in zijn blootje zien? Of wie zit er nou te wachten op een beer geek in zijn nakie of een kekke hipster met zo'n ridicule baard zonder kleren? Mij niet gezien, zullen de meeste mensen geneigd zijn om te denken. Maar wij ontdekten een nieuwe trend: bier drinken in je blootje.

In Nederland zijn ongeveer 2 miljoen mensen die aan enigerlei vorm van naaktrecreatie doen. Dat kan thuis zijn of in de vrije natuur, maar ook op een naaktstrand of op een naaktcamping en in binnenland of buitenland. Opvallend is dat deze blootlopers gemiddeld een hogere opleiding hebben dan hun geklede evenknieën. Er is kennelijk niet alleen moed nodig om jezelf bloot te geven, maar ook verstand. Belangrijk is ook het verschil tussen naturisten en nudisten. Waar naturisten één willen zijn met de natuur en vooral rust zoeken, gaan nudisten vooral voor de naaktrecreatie en de lol. Sommige extreme naturisten gaan nog een stapje verder. Zij streven een gezond leefpatroon na en hebben alcohol, tabak en vlees in de ban gedaan, maar de meeste naturisten en nudisten drinken gewoon een glaasje.

Ondanks het taboe dat er nog altijd op rust, zijn blootlopers zijn eigenlijk blootnormale mensen waarvan er velen ook van een goed biertje houden. Helaas zijn er in Nederland nauwelijks plekken waar je dit kunt combineren. Denk maar eens aan al die strandpaviljoens langs de Nederlandse kust en dan hebben we het niet eens alleen over de tenten bij onze talrijke naaktstranden. Hier is het bijna altijd treurig gesteld met de bierkaart. Wij kennen ze in ieder geval niet. Wij kennen alleen strandtent Het Puntje helemaal aan het einde van het Noorderstrand van Scheveningen waar ze een reeks bieren van Kompaan op de kaart hebben staan.

Amerika zou Amerika niet zijn als ze daar al lang iets op hadden gevonden. Hier wordt eind juni het jaarlijkse Bare Beach Beer Bash festival georganiseerd bij het Pocono's Sunny Rest "clothes free" resort in Palmerton (Pensylviania). Jaarlijks trekt dit festival zo'n 600 bezoekers en dit aantal groeit nog steeds. Voor $20 mag je hier naar binnen en kun je de rest van de middag craft beers proeven. De enige voorwaarde is dat je je kleren uittrekt. Dat is alles. Je bent ook welkom om 's avonds de pool party bij te wonen met live muziek en - vanzelfsprekend - naakte bierdrinkers. Je kunt er ook je tentje opzetten of een kamer boeken. Alles naakt natuurlijk. Maar dat is logisch. Proost!

Zou deze trend deze zomer ook overslaan naar Nederland? Wie pakt de handschoen op en laat zijn kleren vallen? Wij dromen in ieder geval van een zinderende zomer en een massa naakte ravende mensen met een goed glas craft beer in hun hand.

StiBON brouwt een bier

Geplaatst op 2 februari 20172 februari 2017 door Follow the Beer

Een onderdeel van de StiBON bieropleiding niveau 2 is het brouwen van een eigen bier. De groep cursisten stelt een eigen recept samen en komt bij elkaar om dit te brouwen bij een professionele brouwerij. Op maandag 30 januari 2017 was het zover. De plaats van handeling was brouwerij Klein Duimpje in Hillegom. Welk bier het is geworden, is nog geheim. En je moet er ook nog even op wachten want het StiBON-bier moet eerst nog gisten, lageren en tenslotte afgevuld worden.

Hieronder een fotoverslag.

Stemmen voor accijnsverhogingen

Geplaatst op 2 februari 20172 februari 2017 door Follow the Beer

In december 2016 van het vorige jaar liet staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid een proefballonnetje op waarin hij opriep om de accijnzen op alcohol te verhogen waardoor het drankgebruik in Nederland zou worden verminderd. Met een wetenschappelijk rapport wapperend in zijn hand wees hij er op dat dit effect inderdaad bewezen was. Overigens zou hij zelf geen wetsvoorstel indienen, maar liet hij dit over aan de nieuwe regering die zal worden gevormd na de verkiezingen in maart 2017.

Daar word je als bierliefhebber en bierdrinker niet vrolijk van, van dit soort berichten. Bier is immers al duur genoeg, zeker speciaalbier (als dat al bestaat) en zeker in de horeca. Daar betaal je al het volle pond voor je biertje. En dus zit je niet te wachten op de volgende prijsverhoging, zeker niet als die in de zakken van de minister van Financiën zou verdwijnen om een gat in de begroting mee te dekken.

Over de prijs van bier kun je veel zeggen. Te laag in de supermarkt (pils). Te hoog in de horeca. En dan hebben we het nog niet eens over al die bieren van die kleine brouwerijtjes, die allemaal de hoofdprijs voor hun product vragen. Daar kunnen we epistels over schrijven, maar dat zullen we nu niet doen. Het gaat nu om het onzalige idee om de belastingen op bier opnieuw te verhogen. Immers de Nederlandse overheid graaide de afgelopen jaren al behoorlijk in de knip van de bierdrinker: in 2012 ging het BTW-tarief van 19% naar 21%, gevolgd door forse accijnsverhogingen in 2013 en 2014. Lees hier meer over in dit artikel.

Wie moet je nu eigenlijk stemmen bij de Tweede Kamer verkiezingen om een accijnsverhoging tegen te houden? Bij wie is je biertje nog veilig? We deden een rondje langs de politieke velden en vroegen de politieke partijen om hun standpunt in dezen. Uitgesproken tegenstanders van een accijnsverhoging zijn de PVV, de VVD en de SP. Bij de uitgesproken voorstanders vinden we de SGP en DENK. De ChristenUnie meldde keurig dat ze nog geen standpunt hadden ingenomen. En PvdA, CDA, D66 en GroenLinks namen niet eens de moeite om te reageren. Van deze vier partijen stemmen PvdA, CDA en GroenLinks meestal voor een accijnsverhoging. Alleen D66 staat hier genuanceerder in.

Wat nu? Dit is geen stemadvies. Stemmen doe je niet alleen voor de prijs van je glaasje bier. Daar spelen heel veel andere factoren en afwegingen bij mee. Wij wensen u veel wijsheid en verstand in het stemhokje op 15 maart 2017. En proost!

Proeven voor StiBON 2, deel 3

Geplaatst op 1 februari 20171 februari 2017 door Follow the Beer

Het proeven gaat door. Dit keer een proeverij van (zeer) donkere, bijna pikzwarte bieren: de Milkstout van De Prael uit Amsterdam, de Hellegijt van De Natte Gijt uit Weert en het Schwarzbier van Köstritzer uit Oostenrijk.

De Prael kennen we allemaal. Ze werken met mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. En daarin waren ze de trendsetter: brouwerij en sociale firma. Na de beginjaren op de Helicopterstraat onder de rook van het Olympisch Stadion zitten ze nu alweer jaren op de Wallen met hun brouwerij, proeflokaal en winkel. De laatste berichten zijn dat in de zomer van 2017 een tweede lokatie met brouwinstallatie en proeflokaal zal worden geopend in de Houthaven van Amsterdam. De Milkstout van brouwerij De Prael is een bier van 4,9% waaraan onvergistbare melksuiker (lactose) is toegevoegd om een bepaalde zoetheid te krijgen. Deze bierstijl komt van oorsprong uit Engeland en was bedoeld om de stout wat toegankelijker te maken. De kleur van het bier doet enigszins denken aan troebele cola met snel inzakkend schuim. De geur is zoetig en er valt weinig alcohol te bespeuren, net als in de smaak. In de smaak komt, naast het ondefinieerbare ‘zoetige’ ook een beetje koffie terug. Een bier dat zeker nogmaals op de proeflijst terug komt om deze beter in het smaakgeheugen op te slaan!

De Natte Gijt is zo'n kleine brouwerij die graag klein wil blijven. Twee broers brouwen op kleine schaal in hun schuur en laten het elders - als huurbrouwers - op grotere schaal brouwen. De naam van de brouwerij is ontleend aan het noord-limburgse dialect voor een 'dellerig meisje'. De Hellegijt van brouwerij De Natte Gijt is een Russian Imperial Stout van maar liefst 12% die is gerijpt op whiskyvaten. Er zijn drie varianten: Maccallan, Glentauchers en Bunnahabhain. Wij trokken voor deze proeverij een flesje van de variant Glentauchers open. En na het opentrekken volgt onmiddellijk een geurexplosie (mits niet te koud geserveerd): jodium, metaal, alcohol, krenten en rozijnen! Alcohol komt ook zeer duidelijk in de smaak terug (niet zo gek met die 12%). Met name de krenten en rozijnen voeren de boventoon qua smaak, de nasmaak blijft lang hangen. Een heftig, duidelijk herkenbaar bier.

Köstritzer Schwarzbier is een donker bier van 4,8%. Met dit bier is Köstritzer uit Bad Köstritz, de marktleider op het gebied van de Schwarzbieren, een bierstijl die zijn oorsprong vindt in Midden-Duitsland in Thüringen, Saksen en Brandenburg. Het wordt gebrouwen met donkere en geroosterde mout. Dit proeven we echter mondjesmaat terug in het bier. De donkerbruine kleur doet een steviger smaak vermoeden, de geur van pils geeft echter al aan dat dit geen bier met grote smaakdiversiteit gaat worden. De smaak is vrij vlak en slechts zeer licht gebrand. Een beetje een ‘nietszeggend bier’.

Follow the trend: Drink & Draw

Geplaatst op 25 januari 201725 januari 2017 door Follow the Beer

Bieryoga komt uit het Oosten, maar de echte trend op biergebied voor 2017 komt uit het Westen. Uit de Verenigde Staten natuurlijk, waar anders? Het land van de onbegrensde mogelijkheden. En het land dat zojuist Trump als president heeft geïnaugureerd. Maar ook het land dat de afgelopen jaren een bierrevolutie ontketende die ook naar Europa is overgewaaid. Wij ontdekten een nieuwe trend, nu alleen nog in de VS, maar binnenkort ook in Europa: Drink & Draw.

Je kunt natuurlijk je natuurlijk in allerlei bochten wringen en allerlei onmogelijke yogahoudingen aannemen, zoals de Garudasana, de Apanasana of de Dharunasana. Daar een biertje bij drinken schijnt heel mindful te werken voor. Maar wat hier van te denken: een potlood in je ene hand, een biertje in je andere hand en voor je ogen een naaktmodel. Is dat niet veel beter voor je geest? Veel mindfuller (als dat geen woord is, is het dat nu)? Dat is waar Drink & Draw om draait: je oefent je tekenkunsten en daarbij drink je een biertje. Je betaalt een tientje entrée en vervolgens is het bier gratis, en het naaktmodel ook. Zelfs voor het tekengerei kan worden gezorgd.

Dit kun je nu alleen nog doen in het Bat Haus in Bushwick, New York, maar zou het niet fantastisch zijn als dit idee ook in Nederland zou worden opgepikt? Het is simpel, het is fun en daarbij ook nog eens leerzaam. Alles wat je nodig hebt, is een ruimte met wat tafels, stoelen en tekenspullen, een ruime hoeveelheid koud bier en een warm naaktmodel. Wij kunnen niet wachten en zitten al klaar met ons potlood, papier en bier.