Rodenbach, Roeselare

Brouwerij Rodenbach uit Roeselare werd in 1821 opgericht door de familie Rodenbach. In 1998 verkocht de familie de brouwerij aan Palm, waartoe naast brouwerij Palm zelf, ook brouwerij De Gouden Boom (Brugge) en De Hoorn (Steenhuffel) behoorden. In 2018 werd de Palm-groep overgenomen door ons eigen Nederlandse Bavaria (lees: Swinckels).

Rodenbach is uniek om de combinatie van twee dingen, het Vlaams rood bruin bier en de foederzalen, die door sommigen ook weleens als nationale schat zijn omschreven. Dat is te danken aan één van de telgen van de Rodenbach familie, Eugène Rodenbach. Hij bestudeerde niet alleen de vinificatie van het bier, maar optimaliseerde ook het rijpingsproces op eikenhouten foeders (rijpingsvaten).

Meer over de geschiedenis van de brouwerij en van de Rodenbachjes kun je op de website van de brouwerij lezen. Wij beperken ons verder tot de huidige tijd. Na de overname in 1998 door Palm werd er fors in de brouwerij geïnvesteerd. Dat was ook nodig, want de brouwerij kampte sinds de jaren tachtig met een teruglopende afzet en was niet meer in staat dergelijke investeringen zelf te doen. Zo kwam er een nieuw bezoekerscentrum en een nieuwe brouwzaal met een moderne, glazen constructie.

De bieren worden sinds de overname door Palm niet meer ter plaatse afgevuld, maar bij Palm in Steenhuffel. De oude bottelarij werd verkocht aan de Provincie West-Vlaanderen en herbergt thans het Vlaams Huis van de Voeding (zie het kaartje). Gelukkig bleven nog wel het oude brouwhuis en de lagerkelders uit 1864 en de ast (mouttoren waar het moutproces plaatsvond) uit 1872 bewaard. Deze zijn thans beschermd als cultureel erfgoed en maken onderdeel uit van de rondleiding.

Het huidige assortiment bestaat uit: Rodenbach Classic (5,2%, gemiddeld 6 maanden gerijpt), Rodenbach Grand Cru (6,0%, gemiddeld 18 maanden gerijpt), Rodenbach Alexander (5,6%, basis Grand Cru met krieken), Rodenbach Caractére Rouge (7,0%, met krieken, frambozen en veenbessen) en natuurlijk de Rodenbach Vintage (7,0%, 2 jaar gerijpt van speciaal daartoe door de brouwer geselecteerde foeders).

Dan is er ook nog de nieuweling in het assortiment, de mierzoete Rodenbach Fruitage (3,9%, met rode bessen). Dat vertelt eigenlijk het hele verhaal van Rodenbach, van het chagrin van de brouwerij. Met iedere overname waait er ook een nieuwe wind. Zo ook met de overname door Swinckels/Bavaria. Ze zeggen het niet hardop bij Rodenbach, maar je ziet het lijden in hun ogen.

Tot slot een punt van kritiek. De rondleiding is dik in orde. Het oude brouwhuis, de ast, maar vooral de lagerkelders met de foeders zijn geweldig. Alleen het winkeltje was een beetje een teleurstelling. Wij hadden verwacht dat meerdere jaargangen van de Rodenbach Vintage te koop zouden zijn, maar er was alleen 2017-jaargang. Deze ligt nu te rijpen in onze eigen FTB-kelder, maar we hadden graag meerdere jaargangen gehad. Jammer, een gemiste kans.

Adres: Spanjestraat 133/141, 8800 Roeselare, België, website

Vlaams rood bruin (ook wel bekend onder namen als West-Vlaams rood bruin, Vlaams Rood of Oud Bruin, is een biertype afkomstig uit de provincie West-Vlaanderen (België). Het is een bovengistend bier dat een gewenste melkzuurinfectie ondergaat. Dit procedé wordt ook wel gemengde gisting genoemd. De meer commerciële varianten worden gemaakt door jong bier te versnijden met ouder (zuurder) bier, zogenaamd foederbier, dat heeft liggen rijpen op grote eikenhouten vaten of foeders.

De bieren van vier brouwerijen producenten uit West-Vlaanderen zijn door de Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) erkend als streekproduct onder de naam Vlaams rood bruin. Dit zijn:

• Strubbe (Ichtegem)
• Rodenbach (Roeselare),
• Vander Ghinste (Bellegem), en
• Verhaeghe (Vichte)

Zonder Strubbe, maar met brouwerij De Brabandere proberen zij ook om een Europese erkenning als beschermde geografische aanduiding te krijgen onder de noemer Zuid-West-Vlaams rood. Deze erkenning geldt als een sterkere dan het streekproduct, maar tot op heden is dit nog niet gelukt.

De foederzalen bevatten in totaal bijna 300 eikenvaten waarvan sommigen stammen uit 1872. Achttien foeders hebben een inhoud van 650 hectoliter, maar de meesten hebben een inhoud van 180 hectoliter. Dit laatste formaat wordt als ideaal beschouwd, omdat de rijping in de grotere foeders langer duurt. De totale capaciteit van de foeders bedraagt 65.000 hectoliter en zijn beschermd als industrieel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap.

Het maken en onderhouden van de foeders is een ambacht, een kunstvorm. Om de nationale schat te beschermen heeft Rodenbach besloten dit werk niet uit te besteden, maar in eigen hand te houden en beschikt het daartoe over een eigen kuiperij, waar twee heuse kuipers continu bezig zijn met het onderhoud van de bestaande en het maken van nieuwe foeders. De vaten worden waterdicht gemaakt door riet tussen de duigen te stoppen.

We moeten eerlijk zijn, voor ons bezoek aan Rodenbach zijn we rechtstreeks vanuit Frankrijk naar brouwerij Rodenbach gereden en hebben Roeselare links laten liggen. Geen loperdilopi dus, geen selfie tips in de buurt. Toch maar iets over Roeselare dan. Roeselare is een stadje in de Belgische provincie West-Vlaanderen en telt ongeveer 63.000 inwoners.

Naast brouwerij Rodenbach die toch echt als belangrijkste bezienswaardigheden geldt, is er nog een aantal bezienswaardigheden, zoals de Grote Markt met het Stadhuis en Belforttoren en natuurlijk een aantal onvermijdelijke kerken (Sint-Michielskerk, Sint-Amandskerk, Parochiekkerk van het Heilige Hart en de Geuzenkerk, de laatste is een protestantse kerk) en het klooster van de Arme Klaren. Ook vermeldenswaardig is de Kleine Seminarie, dat van oorsprong een klooster was, maar sinds 1806 dienst doet als katholieke school, waar ook Albrecht Rodenbach in de banken zat en waar ooit Guido Gezelle (priester, dichter, taalwetenschapper en vertaler) en Hugo Verriest (priester, dichter, schrijver, redenaar) college gaven.