Tag Archives: zoet

Onder de loep #034: Chocobollo

Geplaatst op door

Over Cervezas La Virgen

In 2009 kregen twee Amerikaanse mannen een gezamenlijke droom om een brouwerij op te richten. Ze werkten bij een reclamebureau. Om hun droom te verwezenlijken verhuisden ze een jaar later naar Madrid. Weer een jaar later, in 2011, werd La Virgen opgericht en de eerste brewpub geopend. In hetzelfde jaar werd het eerste bier op de markt gebracht: La Lager. Weer een jaar later (2012) werden de volgende babystapjes genomen met de installatie van de eerste tapkraan en een nieuwe brouwinstallatie met een capaciteit van 10 hectoliter.

Daarna gaat het snel. In 2014 werd al 2.000 hectoliter gebrouwen, waarna een jaar later (2015) de capaciteit werd opgeschaald naar 1 miljoen liter per jaar. In 2016 werd het nieuwe terras in gebruik genomen en in 2017 veroverde La Virgen ook de supermarkten. In 2018 werd er al 2 miljoen liter bier gebrouwen. Kleine jongens worden groot, ook in Spanje.

In assortiment van La Virgen vind je onder andere bieren als de Madrid Lager, de Madrid Lager sin Gluten, de Jamonera, de 360 (met extra hop), de IPA, de Trigo Limpico (Hefeweizen), de 8:00 PM (Hoppy pils), de 720 (Imperial IPA), de Madre (saison op hout gelagerd) en de Arándanos Negros (saison).

 

 

Over Chocobollo

De Chocobollo is een Imperial Stout van 11,0% (IBU 20) van Cervezas La Virgen uit Madrid (Spanje). La Virgen heeft als basis een recept genomen van een imperial stout. Daaraan hebben ze de aroma's aan toegevoegd van echte cacao van Valrhona, een bekende Franse chocoladefabriek. De Chocobollo heeft een zwarte kleur met hier en daar wat bruine reflecties en dicht kaneelschuim.

Chocolade is een populaire toevoeging aan bier, vooral aan donkere bieren met een hoe moutigheid en alcoholvolume. Brouwers kunnen hierbij kiezen uit een scala van producten, zoals cacaopoeder, bakkerschocolade en geroosterde geplette cacaobonen. Elk product geeft een andere chocoladekarakteristiek aan het bier. Geroosterde cacaobonen bijvoorbeeld geven een rijke en decadente bitterzoete smaak aan het bier terwijl donkere chocolade een vleugje bitterheid toevoegt. Net als met koffie is het beter de cacaobonen toe te voegen nadat de vergisting is voltooid, gewoonlijk gedurende 1-2 dagen. De cacao mag echter niet te lang in het bier blijven omdat dit meer bitterheid en soms een wrange smaak aan het bier geeft. Tenzij je hiervan houdt natuurlijk.

Onze mening over de Chocobollo: de zoete tonen van de cacao combineren uitstekend met de moutigheid en dichtheid van de imperial stout. De cacaobonen zijn hier een echte toevoeging aan het bier.

 

 

Leven in de brouwerij: Keetje Tripel

Geplaatst op door

Locked down in je eigen huis. En dan nog op een intelligente manier ook. In dat soort tijden moet je wel gaan thuisbrouwen als je Follow the Beer bent. Dit keer brouwden we een tripel met pilsmout (3 EBC), Barke Munich (17-22 EBC), Vienna mout (8 EBC) en Biscuit mout (47-70 EBC). Als bitterhop gebruikten we een combinatie van Hallentau Herzbrucker (Duitsland) en Northern Brewer (Engeland) en als aromahop Chinook (Verenigde Staten) en natuurlijk voegden we bij het koken ook een klein beetje korianderzaad toe, want dat hoort nu eenmaal in een tripel. Als gist gebruikten we een Belgische abdijgist.

Helaas ging het met de vergisting niet helemaal goed. We waren te ongeduldig waardoor er iets teveel restsuikers in het bier achterbleven. Dat is iets waar ook kleine professionele brouwers weleens last van hebben. Zo proefden wij recentelijk de Angus Tripel van Bronckhorster Brewing Company en die had ook veel te veel restsuikers. Je zou zelfs kunnen stellen dat Nederlandse tripels in het algemeen te zoet zijn, maar dat is weer een heel andere koek.

Teveel restsuikers dus. Het bier kreeg als werktitel Keetje Tripel mee, een verwijzing naar de Nederlandse film Keetje Tippel uit 1975 van Paul Verhoeven met in de hoofdrollen Monique van de Ven en Rutger Hauer. Het is een bier met een bitterzoet verlangen, een verlangen naar volwassenheid, naar rijping, naar rust en reinheid, naar minder suiker. Vandaar de ondertitel Bitterzoet Verlangen.

 

Mix&Match #002: Hertog Jan Winterbier en Lowlander Winter I.P.A.

Geplaatst op door

Tijd voor de tweede mix&match. Dit keer kozen we voor een Hertog Jan Winterbier met een Lowlander Winter I.P.A. Waarom deze keuze? Twee winterbieren, dat moet toch iets moois opleveren. Lees hier het resultaat.

Hertog Jan Winterbier

Hertog Jan Winterbier is het derde seizoensbier van Hertog Jan (voorheen de Arcense Stoombierbrouwerij, maar dat waren mooiere tijden). De andere twee zijn het Bockbier en de Lentebock. Het Winterbier is speciaal gebrouwen voor de koude, gure periode. Dit jaargetijde heeft Hertog Jan op het idee gebracht om na 13 jaar weer Hertog Jan Winterbier te gaan brouwen. Toch is ons Winterbier geen standaardbier voor deze tijd, want in tegenstelling tot de meeste winterse bieren is het licht, goudgeel van kleur, maar wel zwaar (8,8%) met een zoete, licht bittere smaak en kruidige, fruitige aroma’s. Aldus de brouwer.

Lowlander Winter I.P.A.

Lowlander Beer is een brouwerijhuurder uit Amsterdam-West die zich gespecialiseerd heeft in het gebruik van planten, kruiden en specerijen bij het brouwen, iets wat vroeger heel normaal was maar wat de laatste eeuw in de vergetelheid is geraakt. Zo ook bij de Winter IPA (die Lowlander consequent als I.P.A. spelt, dus met puntjes). Lowlander riep mensen op om hun kerstboom te doneren en haalde daarmee ruim 150 bomen op. Met de hand werden alle naalden (oh denneboom wat zijn je sparrennaalden wonderschoon) geplukt en geconserveerd, waarna ze samen met jeneverbes gebrouwen werden tot een frisse 5% Winter IPA, waarbij naast een flinke hopscheut ook nog tarwemout werd gebruikt. De Winter IPA heeft aroma’s die doen denken aan een winterse boswandeling en een hoppig citruskarakter wat het bier verrassend en verfrissend maakt. Aldus de brouwer.

Lowlander ging nog een stapje verder met zijn Winter IPA en ging een samenwerking aan met Adopteer een Kerstboom (een kweker van eigen bodem die al jaren aan hergebruik van kerstbomen doet) om een biologisch, duurzaam Lowlander kerstbomenbos te kweken. Voor iedere verkochte Winter IPA doneert Lowlander €0,05 voor de aanplant. Hoe meer kerstbomen er geadopteerd worden, hoe minder afval, zodat steeds meer Nederlanders kunnen genieten van een gezellige én duurzame kerst.

De Mix&Match

We blenden het Hertog Jan Winterbier en de Lowlander Winter IPA tot één geheel. Het resultaat viel tegen. De frisse smaak van de Winter IPa viel geheel weg. De subtiele smaak van de naalden van de kerstbomen en jeneverbes verdwenen als sneeuw voor de zon. Het aangenaam zoete, verwarmende van het Hertog Jan Winterbier werd ook afgezwakt. Helaas, niet iedere blend is een succes. Soms versterken twee bieren elkaar, maar soms werken ze elkaar juist tegen en had je ze beter individueel en gescheiden van elkaar kunnen proeven. Volgende keer beter.

Dutch Dort

Help, de Dutch Dort verzuipt

Geplaatst op door

Wat is Dutch Dort

Dutch Dort, of simpelweg Dort, Dortmunder Strong of Superdortmunder is een Nederlandse variant op de Duitse bierstijl Dortmunder die in de jaren 50 van de vorige eeuw op de markt werd gebracht door een aantal grote en middelgrote Nederlandse brouwerijen. Zij maakten een wat zoetere en sterkere versie van de Dort dan hun Duitse evenknieën en zo ontstond een eigen Nederlandse bierstijl, afgeleid van de Duitse Dortmunder.

Je kunt de Dutch Dort vergelijken met een zoet broodje. En wie zoete broodjes bakt, zegt dingen om een goede indruk achter te laten bij mensen met invloed en met macht. Dat klinkt misschien niet erg positief, maar in de huidige verbitterde en verzuurde maatschappij zouden er misschien wel meer zoete broodjes moeten worden gebakken en ook gebrouwen. Met honing vang je immers meer vliegen dan met azijn.

Dutch Dort kan met wat fantasie worden vergeleken met het Zoigl-bier of een Duits Kellerbier of Zwick'l-bier. De kracht van het bier komt uit de mout en uit de gist. Verder niets. Het is een bier voor de echte brouwer en een genot om te drinken als je zat bent van al die craft beer revolutie rariteiten en extremiteiten, als je een echt en eerlijk bier wil drinken zonder fratsen en zonder overbodige franjes. Het is een bier dat mannen van de jongens onderscheidt en de vrouwen van de meisjes.

Een paar kenmerken:

  • Grondstoffen: volmoutig, edele hoppen
  • Gisting: ondergistend
  • Kleur: blond tot amberkleurig
  • Alcoholvolume: 6,5% tot 7,5%
  • Helderheid: helder of enigszins troebel
  • Bitterheid: relatief laag gehopt
  • Koolzuur: laag (dat vinden wij)
  • Smaak: moutig, zoet
  • Gist: een relatief neutrale gist zonder fruitige esters of kruidigheid.

In tegenstelling tot de Dutch Dort is de Duitse Dortmunder lager in alcohol (5,0%) en altijd blond van kleur en helder. In vergelijking tot het pilsener is de Duitse Dortmunder ook minder gehopt, net als de Dutch Dort.

Zoet, de vergeten smaak

Sinds de craft beer revolutie die van 2008-2018 (met een flinke korrel zout genomen) in ons land woedde is de smaak zoet not done. Andere smaken zoals bitter en zuur voerden in de revolutie de boventoon, alhoewel die laatste in ons Calvinistische landje nauwelijks voet aan de grond kreeg en nog immer krijgt. Zoet was en is daarentegen helemaal not done, het is de vergeten groente onder de smaken geworden. En dat is niet terecht. Zoet moet en zoet is goed. Wie het goede zoet in zijn bier proeft, het zoet dat in balans is, is koning bier en biersommelier tegelijk. Dat is een Bierdiplom waard.

Er wordt veel beweerd over de Dutch Dort en vaak is dit wat negatief ingestoken. Zo lazen we de volgende zinssnede: 'De Belgische Dort-bieren benaderen nog de Duitse ondergistende Dortmunder met minder hop dan pils. In Nederland echter zijn Dorts tamelijk sterke zoetige bieren die nog weinig gemeen hebben met hun Duitse voorbeeld'. Dat klopt, de Dutch Dort is afgeleid van de Duitse Dortmunder, maar is een eigen bierstijl geworden.

Of deze: 'Biertype heeft geen relaties met de klasse A-Dortmunder. Dortmunder Strong is het volmoutige, zware broertje van een Nederlandse Pilsener'. De Dutch Dort is zeker geen broertje van de pilsener en eigenlijk geldt dat ook voor de Duitse Dortmunder en de pilsener. Die twee laatsten kwamen eind 19e eeuw op de markt, mede als gevolg van industriële uitvindingen als koeling en ondervergisting. Als het al broers waren, dan waren het in ieder geval broers die elkaar het licht in de ogen niet gunden.

De teloorgang van de bierstijl

Het gaat niet al te best met onze bierstijl. Sterker nog, het is er vrij beroerd mee gesteld. Eén voor één verdwenen de brouwerijen en hun Dort-bieren van de markt in de afgelopen 20 jaar. Ook de craft beer revolution heeft geen positieve invloed gehad op het behoud van deze Nederlandse bierstijl.

Dat begon met brouwerij Ridder uit Maastricht en haar Ridder Maltezer (6,5%). Deze brouwerij werd in 1982 overgenomen door Heineken. In rap tempo bouwde Heineken in de jaren daarna de brouwactiviteiten in Maastricht af totdat in 1988 alleen nog het succesvolle Wiecke Witte werd gebrouwen. In 2002 werd de productie overgeheveld naar elders en werd de brouwerij gesloten.

Goed nieuws, in juni 2018 opende een kleine brouwerij, Stadsbrouwerij Maastrichter Maltezer, haar deuren in de gebouwen van de voormalige brouwerij Ridder en wordt de Maltezer weer op beperkte schaal gebrouwen. Om dit bier te proeven moet je wel even helemaal afreizen naar Maastricht. Het wordt daar op microschaal gebrouwen en daar ook enkel en alleen verkocht in de eigen brasserie (niet te verwarren met de eigen brouwerij). Een brouwerij met een brasserie, de taalpuriteinen in ons slaan meteen op hol.

Het tweede slachtoffer was brouwerij De Leeuw uit het Limburgse Valkenburg. Deze brouwerij werd in 2000 overgenomen door het Belgische Haacht en zoals dat wel vaker gaat werd de brouwerij in Valkenburg een aantal jaren later (2006) gesloten en de productie overgeheveld naar België. Daar leidt het Leeuw-bier nu een anoniem en vooral zielloos bestaan (hou er toch mee op). Alleen het pils, het witbier, het bokbier en het oud bruin worden nog gebrouwen. De Leeuw Dortmunder (6,5%) wordt niet meer gemaakt en hangt ergens uitgeteld aan de Valkenburgse wilgen.

Het wordt nog gekker. In 2015 besloot Heineken te stoppen met de productie van haar Amstel Gold, dat door Heineken zelf als een extra zwaar bier (pils) werd omschreven, maar ook wel onder de Dorts werd/wordt geschaard. Over de reden om te stoppen was Heineken simpel: te weinig vraag. Opmerkelijk is dat de naam van het bier wel verbonden blijft aan de Amstel Gold Race. Als je het nu nog wilt drinken, moet je naar Spanje. Daar wordt het nog op de markt gebracht onder de naam Amstel Oro.

Tot slot is daar het Limburgse Gulpener. In 2018 maakte Gulpener bekend te stoppen met de productie van de Gulpener Dort. Dit iconische bier dat al sinds 1953 op de markt was, was volgens Gulpener het eerste speciaalbier van Nederland en was in het begin zeer populair onder mijnwerkers, maar nam de afgelopen jaren in populariteit af, mede door het verwoestende geweld van de craft beer revolutie. Het wordt nu enkel en alleen nog op beperkte schaal gebrouwen in de microbrouwerij in het Gulpener Brouwlokaal.  Follow the Beer is in de gelukkig omstandigheid dat het in Den Haag ook te verkrijgen is van tap bij de Hoppzak.

Red de Dutch Dort

Alfa is de laatste der Mohicanen van de Oude Wereld die nog een Dutch Dort in zijn assortiment heeft. Lang leve Alfa. Hup Alfa. Alfa is de beste brouwerij van Nederland. We hebben het hier over de Alfa Krachtig Dort (7,5%), gebrouwen sinds 1953 en daarmee het eerste (of tweede) 'speciaalbier' van Nederland. Volgens Alfa is dit bier geïnspireerd op de traditie uit Dortmund. Het is een bier van lage gisting, licht moutig met een krachtig hoparoma. Hierdoor ontstaat een 'uitmuntend' bouquet en drinkt het lekker weg. Alfa laat zijn Dort maandenlang rijpen. Dit zorgt voor een 'volwassen' alcoholpercentage en een 'krachtige, mooi gebalanceerde' smaak die nog enige tijd zijn 'kracht' behoud na het drinken van een slok. Ach ja, die marketingmeisjes van zo'n brouwerij moeten toch ook hun werk doen.

Ook zijn er paar kleine brouwerijen uit de Nieuwe Wereld die een Dort in hun assortiment hebben. Zo brouwt De Prael in Amsterdam een Dortmunder, brouwerij In de Nacht een Heinrich en heeft Museumbrouwerij De Roos ook een Dortmunder in het assortiment. Maar verder is het vrij treurig gesteld met onze bierstijl. Hoog tijd om in actie te komen dus.

Kortom, red de Dutch Dort, deze Nederlandse bierstijl mag niet verloren gaan. Dus kom op bierdrinkers en bierliefhebbers van Nederland: drink Dort. En vraag brouwers en horecaondernemers hierom. Maak ze gek! En kom op Nederlandse brouwers, toon je een echte vaderlander en een echte brouwer. Brouw een Dutch Dort. Red deze Nederlandse bierstijl. Brouw een zoet broodje. Het zal jullie geen windeieren leggen!

Proeverij Extreme Flavors bij Visma Connect

Geplaatst op door

Wat hebben de ICT en bier met elkaar gemeen? Niet veel, zou je op het eerste gezicht zeggen. De verhouding man:vrouw ligt bij allebei op 90:10. Te weinig vrouwen dus. En dat moet veranderen. Maar hoe doe je dat? Bij Visma Connect in het Haagse Ypenburg drinken ze in ieder geval graag een biertje. Sinds kort organiseren ze ook echte bierproeverijen. Follow the Beer had de eer om een Extreme Flavors te verzorgen.

De proeverij op een rijtje:

  1. Rook  - Rauchen ist Tödlich (ongeveer 5,0%) uit onze eigen ketels
  2. Zuur - Mariage Parfait (gueuze van 8,0%) van brouwerij Boon uit België
  3. Bitter - Kees Double Rye IPA (8,5%) van brouwerij Kees uit Middelburg
  4. Kruiden - Thai Thai (8,0%) van Oedipus uit Amsterdam
  5. Houtgelagerd - Barrel Aged no 1 (7,9%) van brasserie du Mont Blanc uit Frankrijk
  6. Zoet - Bommen & Granaten (11,9%) van brouwerij De Molen uit Bodegraven

De proeverij startte met een vals bier, het pils van Heineken wat even tot verwarring en paniek in de ogen zorgde. Bij de bieren 4 en 6 werden hapjes gereserveerd, een mangosalade met peper bij de Thai Thai en 80% pure chocolade bij de zoete en alcoholische Bommen & Granaten. Tussen het proeven gaven we weer de vertrouwde bierquiz. Na een shoot-out werd het team De Winnaars tot winnaar uitgeroepen. Ze lieten de Alwetenden achter zich.

Oesters met Cervisiam Salty Surprise

Geplaatst op door

Wat heb je nodig?

Oesters dus. Een dozijn oesters. En een onmisbaar oestermes. Wij kozen voor de Speciales Geay oesters die we bij Simonis aan de Haven in Scheveningen kochten en die volgens het mooie meisje achter de kassa de beste zijn die je kunt kopen. Natuurlijk geloofden wij haar direct op haar woord. Waarom zou je mooie meisjes achter kassa's niet op hun woord geloven? Zeker niet als mooie meisjes ook nog vriendelijk lachen naar mannen van middelbare leeftijd. De Speciales Geay dus.

De Spéciales Geay is een Franse oestersoort die een kweek vereist van maar liefst drie jaar. Het eerste jaar als larve en het tweede en derde jaar in de kweekparken in zee bij Utah Beach in Noord Normandië waar de Amerikaanse 4e Infanteriedivisie op 6 juni 1944 de invasie mede gestalte gaf. Nadat de oesters zijn gecontroleerd op dikte en ronding worden ze geplaatst in de claires van Marennes-Oléron in de regio Charente-Maritime. Hier blijft de oester nog enkele maanden en ontstaat de bijzondere balans tussen zoet en zout. De oester is zacht en krokant tegelijk en heeft een fijne ziltigheid, aldus het verkooppraatje.

Hoe maak je het?

Van 'maken' is bij oesters niet echt sprake. Je wrikt ze gewoon voorzichtig open met je oestermes. En klaar is Kees. Doe dat in de keuken en gebruik daarbij een handdoek, was het devies van onze biersommelier, een devies dat we maar al te graag negeerden. Je eet ze dus rauw, wat door sommigen wordt ervaren een als een smakeloze hap snot in de mond, maar door anderen juist alsof engelen letterlijk hun blazen op tongen legen.

De bierpairing

Die hard liefhebbers van oesters eten hun glibberige vrienden het liefst au naturel. Maar ook combinaties komen voor. Klassieke combinaties zijn malt vinaigre met azijn en gesnipperde uitjes, wodka en tobasco of met verse citroensap met peper. Allemaal erg smakelijk. Maar de mooiste combinatie blijft natuurlijk een pairing met bier. Wij kozen voor de Salty Surprise van het Noorse Cervisiam in een schreeuwerig crafty-wafty blikje. Deze (kettle) sour-Gose van 4,7% is geënt op de historische bierstijl Gose uit de Duitse steden Goslar en Leipzig, die wij al eens bezochten en op basis waarvan wij al een keer de Mango Gose maakten. De Salty Surprise heeft een andere twist, te weten passievrucht en er wordt ook geheel in de Gose-stijl zout en koriander aan toegevoegd.

De conclusie: het zuur en zout van de Gose en het zoet van de passievrucht van de Salty Surprise vullen de zoete en zoute smaak van de Speciales Geay oesters perfect aan. Een aanrader.

 

 

De 6e smaak: alcohol

Geplaatst op door

Over de gehele wereld is men het er wel over eens dat onze smaakpapillen 4 basissmaken onderscheiden: zout, zoet, zuur en bitter. Ook over de 5e basissmaak bestaat inmiddels ook wijdverbreide consensus. Die noemen we umami en komt van oorsprong uit Japan, waar het 'heerlijkheid' of 'hartig' betekent. Follow the Beer voegt daar vandaag voor ons geliefde bier een 6e basissmaak aan toe: alcohol, een toevoeging met mogelijk verregaande gevolgen.

Een basissmaak voeg je niet zomaar toe. Een basissmaak moet namelijk aan een aantal eisen voldoen. Zo moet een basissmaak een unieke chemische samenstelling hebben en specifieke sensoren op de smaakpapillen in onze mond beroeren. Tenslotte moeten mensen deze smaak ook echt herkennen. En dat laatste is vaak een lastige. Zout is zout, zoet is zoet, zuur is zuur, bitter is bitter en ook umami weten de meeste mensen tegenwoordig wel te herkennen, maar de zoektocht naar de 6e basissmaak blijft nog volop gaande.

Smaak of basissmaak

Smaak heeft te maken met de totale impressie van een voedingsproduct. Dit vindt niet uitsluitend in de mond plaats, zoals veel mensen denken. Ook de neus speelt hierbij een voorname rol. Proeven is een subtiel samenspel tussen mond en neus. De waarneming die in onze mond plaatsvindt op onze smaakpapillen noemen we de basissmaken, ook wel gustatie genoemd.

De herkenning van smaken met onze neus noemen we daarentegen het aroma. Aroma kun je niet alleen waarnemen met de neus, maar ook door te proeven achter in de keel. Doorslikken dus. Het Engelse woord 'flavour' is de naam voor basissmaak en aroma samen. Soms worden ook nog andere ervaringen toegevoegd, zoals pijn, temperatuur en mondgevoel.

Vet is geen smaak, spicy ook niet

Sommige onderzoekers beweren dat oleogustus, oftewel vet, de 6e smaak zou moeten zijn, terwijl anderen dit juist alleen maar een ietwat plakkerig, weeïg mondgevoel vinden. Het is de discussie tussen wat proef je (vetzuren) en wat ervaar je in je mond, een discussie waar vooralsnog geen einde aan komt. Vet blijft hiermee voor altijd en eeuwig omstreden als 6e basissmaak.

In Vietnam halen daar de schouders bij op. Crazy trangs (=blanken), hoor en zie je ze daar denken als je hun eeuwig lachende gezichten ziet. Voor de Vietnamees is het duidelijk: 'spicy' is de 6e smaak. Dat heet ook wel 'pungent', oftewel heet of scherp. Niet vreemd in een land waar chilipepers en scherpe kruiden en specerijen zo overdadig aanwezig zijn. Overigens nemen ze in Vietnam het Japanse umami ook niet al te serieus als basissmaak. Als nummer 5 nemen ze daar liever 'astringent', dat losjes kan worden vertaald als samentrekkend. Het gaat hierbij om groenten, fruit en kruiden die absorberen en verkoelen.

De Vietnamezen gooien alles op één hoop en maken dus geen verschil tussen 'taste', de smaak die in de mond wordt waargenomen, en 'flavour', de smaak die anders en/of elders wordt waargenomen, zoals geur (aroma), maar ook pijn (chili pepers), temperatuur (mentol) en mondgevoel/textuur (vet). Maar dit verschil is bij een basissmaak juist wel belangrijk, het gaat om de waarneming door onze smaakpapillen in onze mond. Ook spicy valt daarmee af als basissmaak. Sorry, lieve Vietnameze mensen.

Wat is alcohol?

We laten de Vietnamezen voor wat ze zijn en gaan terug naar de alcohol, onze eigen 6e basissmaak. Alcohol, ook wel alkanol en vroeger carbinol genaamd, kennen we vanuit de scheikunde als een organische verbinding van een hydroxylgroep (groep bestaande uit een zuurstof- en een waterstofatoom, oftwel een -OH-groep) met een organische koolstofketen (aaneenschakeling van koolstofatomen, oftwel C). Opmerkelijk genoeg is het woord alcohol afkomstig uit het Arabisch, dat wordt gesproken door een bevolkingsgroep die over het algemeen weinig op heeft met alcohol.

De eenvoudigste alcohol die we kennen is methanol (CH3OH), maar dat is eigenlijk een giftig bijproduct en niet geschikt voor menselijke consumptie. Er zijn nog veel meer alcoholen, zoals propanol, butanol en glycerine. Wij gaan het echter hebben over de bekendste alcohol van allemaal, te weten ethanol (C2H5OH). Dit is de alcohol die in alcoholische dranken zoals bier, wijn en sterke drank zit, dat is de alcohol die geschikt is voor menselijke consumptie, de alcohol die we zo liefhebben en die tegenwoordig zo wordt verfoeid door de Blauwe Knoop.

De smaak van alcohol

Alcohol (lees: ethanol) is weliswaar geur- en reukloos, maar in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd niet smaakloos. Ethanol heeft wel degelijk een smaak. Deze is echter niet voor iedereen hetzelfde. Door sommigen wordt ethanol als bitter ervaren, door anderen juist weer als licht zoetig. Ook kent iedereen wel het 'branderige' gevoel in de keel (voorbij de mond) dat wordt ervaren bij een hoog alcoholpercentage.

Dat alcohol een smaak heeft, komen we ook tegen bij alcoholvrije en alcoholloze bieren die tegenwoordig een trend zijn. Deze zijn weliswaar de afgelopen jaren (sterk) verbeterd, maar missen iets wat alcoholhoudende bieren wel hebben: body. Een Heineken 0.0% is een prima alcoholvrij bier, maar het lijkt qua smaak in niets op de 'gewone' Heineken met 5,0% alcoholvolume. En dat geldt voor alle alcoholvrije bieren: prima drankjes, maar ze missen de smaak van alcohol.

Alcohol als basissmaak van bier

Alcohol voldoet aan de drie eisen die worden gesteld aan een basissmaak. Het heeft een unieke chemische samenstelling, in casu C2H5OH voor ethanol. Het wordt ook waargenomen op de smaakpapillen in onze mond, soms als een andere basissmaak (zoet, bitter), maar de smaak van alcohol kan het beste worden omschreven als alcohol. Mensen herkennen ook echt of een bier wel of geen alcohol bevat. Daar hoef je getrainde proever voor te zijn.

Je kunt wel in verwarring raken doordat alcohol ook andere effecten heeft: branderig gevoel in de keel (voorbij de smaakpapillen) en een effect in de hersenen. Wij stellen echter dat alcohol wel degelijk wordt waargenomen door onze smaakpapillen en daarmee kwalificeert als basissmaak.

 

20 jaar oude La Trappe Dubbel

Geplaatst op door

Maderisatie van 20 jaar

Heel af en toe in het leven stuit je op iets onvoorstelbaar moois, bijna te mooi om waar te zijn, een pareltje voor de tong en een bierschat van onschatbare waarde. Het betrof hier een kruik La Trappe Dubbel uit februari 1998 die door familie werd gevonden op een rommelmarkt en slechts € 2,00 kostte. Nog langer bewaren zou zonde zijn geweest. Of misschien juist wel niet. In ieder geval werd de fles geopend op vrijdag 5 oktober jongstleden.

We vergezelden de oude La Trappe Dubbel niet alleen van een kaasplankje, maar ook van een jonge La Trappe Dubbel (2018). Dit om de smaakverschillen en smaakontwikkelingen goed te kunnen volgen. De conclusies: La Trappe Dubbel is na 20 jaar nog steeds te drinken. Weliswaar is de koolzuur bijna geheel verdwenen, ontbreekt de schuimkraag, maar het bier was prachtig gemaderiseerd, wat een zoete, bijna portachtige smaak oplevert.

Maderiseren verwijst naar de lange bewaring in een oxidatief milieu van Madeira wijnen. Soms verloopt dit proces goed en ontstaat er moois, maar soms ook niet en blijft er een verlepte geur en een futloze smaak over. Zo niet bij deze La Trappe Dubbel, die ondanks zijn wat lage alcoholvolume (6,5% voor de oude en 7,0% voor de nieuwe) toch een mooie ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Proeven voor StiBON 2, deel 3

Geplaatst op door

Het proeven gaat door. Dit keer een proeverij van (zeer) donkere, bijna pikzwarte bieren: de Milkstout van De Prael uit Amsterdam, de Hellegijt van De Natte Gijt uit Weert en het Schwarzbier van Köstritzer uit Oostenrijk.

De Prael kennen we allemaal. Ze werken met mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. En daarin waren ze de trendsetter: brouwerij en sociale firma. Na de beginjaren op de Helicopterstraat onder de rook van het Olympisch Stadion zitten ze nu alweer jaren op de Wallen met hun brouwerij, proeflokaal en winkel. De laatste berichten zijn dat in de zomer van 2017 een tweede lokatie met brouwinstallatie en proeflokaal zal worden geopend in de Houthaven van Amsterdam. De Milkstout van brouwerij De Prael is een bier van 4,9% waaraan onvergistbare melksuiker (lactose) is toegevoegd om een bepaalde zoetheid te krijgen. Deze bierstijl komt van oorsprong uit Engeland en was bedoeld om de stout wat toegankelijker te maken. De kleur van het bier doet enigszins denken aan troebele cola met snel inzakkend schuim. De geur is zoetig en er valt weinig alcohol te bespeuren, net als in de smaak. In de smaak komt, naast het ondefinieerbare ‘zoetige’ ook een beetje koffie terug. Een bier dat zeker nogmaals op de proeflijst terug komt om deze beter in het smaakgeheugen op te slaan!

De Natte Gijt is zo'n kleine brouwerij die graag klein wil blijven. Twee broers brouwen op kleine schaal in hun schuur en laten het elders - als huurbrouwers - op grotere schaal brouwen. De naam van de brouwerij is ontleend aan het noord-limburgse dialect voor een 'dellerig meisje'. De Hellegijt van brouwerij De Natte Gijt is een Russian Imperial Stout van maar liefst 12% die is gerijpt op whiskyvaten. Er zijn drie varianten: Maccallan, Glentauchers en Bunnahabhain. Wij trokken voor deze proeverij een flesje van de variant Glentauchers open. En na het opentrekken volgt onmiddellijk een geurexplosie (mits niet te koud geserveerd): jodium, metaal, alcohol, krenten en rozijnen! Alcohol komt ook zeer duidelijk in de smaak terug (niet zo gek met die 12%). Met name de krenten en rozijnen voeren de boventoon qua smaak, de nasmaak blijft lang hangen. Een heftig, duidelijk herkenbaar bier.

Köstritzer Schwarzbier is een donker bier van 4,8%. Met dit bier is Köstritzer uit Bad Köstritz,  de marktleider op het gebied van de Schwarzbieren, een bierstijl die zijn oorsprong vindt in Midden-Duitsland in Thüringen, Saksen en Brandenburg. Het wordt gebrouwen met donkere en geroosterde mout. Dit proeven we echter mondjesmaat terug in het bier. De donkerbruine kleur doet een steviger smaak vermoeden, de geur van pils geeft echter al aan dat dit geen bier met grote smaakdiversiteit gaat worden. De smaak is vrij vlak en slechts zeer licht gebrand. Een beetje een ‘nietszeggend bier’.