Zure Hipster in Hopster: ‘Niet Lullen, maar Proeven’

Onze internationaal biersommelier gaf haar ongezouten commentaar op zuur bier in het blad Hopster:

“Ik ben dol op de pure smaken zuur en bitter. Als kind dronk ik alleen maar zure melk en toen ik mijn eerste zure bier dronk, de Rosé de Gambrinus van Cantillon, was ik meteen verkocht en ging er wereld voor me open. Ik drink nu bijna alleen nog maar zuur bier. Dat is ook waarom mijn platform, Follow the Beer, een lans breekt voor de ‘Sours’, de verzamelnaam voor zure bieren.

“Zuur bier is als een baby die een citroenschijfje in zijn mond krijgt. Iedereen kent wel het vertrekkende gezichtje, bij de verrassing van de nog onbekende zure smaak. Wat de boer niet kent, dat ‘mot’ hij niet. Ook de Nederlandse horeca kan nog wel wat stappen maken in het aanbod van zure bieren.

"Ik doe zelf niet aan een ‘instapmodel’, daar geloof ik niet in. Het nadeel is dat het dan toch vaak een aangezoet bier betreft, die het zuur (deels) maskeert.”

“Ik lust geen bier? Juist dan verleid ik je graag met zuur bier: het gemaskeerde bitter in deze bieren spreekt dan juist vaak aan. Niet lullen maar proeven.”

Onze top 5 wish list voor 2019

Nog een nietszeggend lijstje. Vooruitkijken naar een nieuw jaar. Alsof er iets verandert op 1 januari. Alsof goede voornemens werkelijkheid zullen worden. Alsof plannen ten uitvoer zullen komen. Maar je moet blijven dromen, voor altijd blijven dromen!

1. Sours proppen in Nederland

Sours zijn een verzamelnaam voor zure bieren. Hieronder vallen Belgische stijlen als geuze, lambiek, kriek en Vlaams Oud Bruin, maar ook Duitse stijlen als Gose en Berliner Weisse. De aandacht hiervoor leefde op tijdens de craft beer revolution. Ook in Nederland. Denk maar eens aan Tommie Sjef, Oersoep en Nevel Artisan Ales. In de horeca blijft het echter behelpen met het aanbod van zure bieren. Wij hebben een passie voor zuur bier en wij gaan er voor in 2019!

2. Il Festival Birra e Sound 2018 in Leverano (Puglia)

Het festival Birra e Sound in Leverano (Puglia, Italië) brengt alles samen waar Follow the Beer voor staat. Om er te komen moet je namelijk een pad volgen van meer dan 2.000 kilometer, maar dat brengt je wel naar één van de mooiste streken van Italië: de hak van de laars, waar Italië nog echt is. Met meer dan 50 brouwerijen, met illustere namen heeft ook hier de craft beer revolutie zijn verwoestende werking gedaan. Onze zomerpijlen zijn gericht op Puglia. Wij hebben er zin in!

3. Wine meets beer

Wijn en bier zijn twee werelden die zelden samenkomen, dus is het tijd om deze samen te brengen. Follow the Beer meets Follow the Wine. Dat gaan we doen door het organiseren van wine & beer & food tastings, door het blenden van wijn en bier, maar vooral door het brouwen van onze eigen IGA (Italian Grape Ale). Hoe we dat gaan doen, daar moeten we nog even over nadenken: druiven, druivensap of most? Wel of niet vergisten? Toevoegen voor of na de gisting van het bier?

4. Guinness klappen in Dublin

Guinness wordt ook wel het Heineken onder de stouts genoemd en sommige bierkenners krijgen het niet eens door hun keel. Daar heeft Follow the Beer geen last van. Het idee ontstond tijdens een avondje Japanse film (Tampopo) met aansluitend ramen noedels in Schiedam: 'Laten we ergens heen gaan! Waar? Naar Dublin! Okay!'.  Waarom? Omdat je een echte stout natuurlijk in Dublin drinkt, de bakermat van het stout bier, maar er is nog veel meer te beleven.

4. Meer food pairen

Volgend jaar zal in het teken staan van meer food pairing en dat gaan we doen in de stijl van Follow the Beer: volgen, bewegen, eten en drinken. Daarbij staat gezondheid voorop. Daar ontbreekt het nog weleens aan in recepten in bierboeken: een gezonde levensstijl. Wij gaan voor minder calorieën, minder koolhydraten, meer groenten en meer gezondheid. En dat alles om ruimte te maken voor een goed glas gezond, maar vooral lekker bier. Wordt vervolgd!

Onze top 5 van 2018

In het kader van de onzinnige en stompzinnige lijstjes hierbij het lijstje met onze top 5 van 2018:

1. La Trappe Dubbel uit 1998

Met stip op 1 natuurlijk de La Trappe Dubbel uit 1998. Het gebeurt niet vaak dat je de kans krijgt om een bier van 20 jaar oud te drinken. Op de kop getikt op een markt voor het luttele bedrag van twee euro.  Geen koolzuur, gemadriseerd, maar met een heerlijke port-achtige smaak. Het was het biermoment van 2018. Wat deed jij in 2018? Wij dronken een La Trappe Dubbel uit 1998!

2. Bierencafé De Heks, Deventer

Soms kom je op een bierspot waar gewoon alles klopt: het bierassortiment, de prijzen van het bier, het interieur, het personeel. Bierencafé De Heks is zo'n plek en niet voor niets riepen wij De Heks uit tot het beste biercafé van Nederland allertijden. Niet dat dat enige waarde heeft. Er zijn immers al veel te veel zinloze lijstjes en verkiezingen. Wij checkten er onze 1000 bier in op de autistenapp Untappd, een Heineken in borrelglaasjes, of zoals ze dat bij De Heks noemen, Hxxnxkxn.

Vrouwen in de bierwereld, het is en blijft een zeldzaam fenomeen. Daar waar vroeger de bierwereld bevolkt werd door dikbuikige lone wolves met stoffen tasjes, is het tegenwoordig het domein van hipsters en mannen met te lange baarden en zwarte t-shirts. Vrouwen zijn zeldzaam in de bierwereld en vrouwelijke biersommeliers een bedreigde biersoort. Niet verwonderlijk dat ze bij elkaar kruipen om zichzelf tegen al dat testosteronen-bier-geweld te beschermen. Op 3: onze biersommelier wordt een bierbitch.

4. Oud Beersel, België

Plek 4 is ingeruimd voor Oud Beersel. Met een beetje zuur gezicht zou je kunnen zeggen dat ze bij hier niet anders doen dan het bier van iemand anders bij elkaar gooien en opleuken met een smaakje. Zelf brouwen doen ze hier namelijk niet. Maar ze verstaan hier wel de kunst van het steken van Lambiek bieren en van het gebruik van fruit daarbij. Een kunst die we in Nederland nog nauwelijks machtig zijn. Oud Beersel staat hiermee weliswaar niet eenzaam, maar wel op grote hoogte. Een terechte plek 4 voor hen!

De laatste plek is voor ons zelf. Follow the Beer schreef zich in oktober in bij de Kamer van Koophandel. En dat was een heuglijk moment. We bestaan, we hebben een naam en we gaan door in 2019. Met mooie en mooie plannen. Onafhankelijk en eigenzinnig. Soms mierzoet, soms een beetje zuur (ja graag), een weinig bitter, maar nooit zouteloos. Follow the Beer staat op 5.

Orval Proeverij Den Haag

Soms is het interessant en bovenal plezierig om eens een keer de andere kant van een proeverij bij te wonen. Je vaktechniek bijhouden, zo noemen ze dat ook wel. Dit keer een Orval proeverij waarbij de ontwikkeling van het bier centraal stond. Door het gebruik van brettanomyces gist en dry hopping maakt dit trappistenbier een smaakontwikkeling door. Van frisfruitig naar droog en zuur.

Tijdens de proeverij kwamen achtereenvolgens basis-Orval en jonge en oude Orval aan bod. Deze werden 'gepaird' met andere bieren (IPA, oude geuze) en een single malt whisky uit de Speyside. De winnaar? Orval natuurlijk!

 

Onder de loep #008: Gose

Een IPA drink je het best zo vers mogelijk in Engeland of de Verenigde Staten. Een rauchbier drink je natuurlijk in Bamberg, een Kölsch in Keulen, een Alt in Düsseldorf en een Kriek Lambiek in Brussel en omgeving. Dat geldt ook het onbekendere Gose bier. Follow the Beer toog naar de bron en bestelde er eentje aan de toog.

Daarvoor togen we helemaal naar Leipzig (Duitsland), een stad in de voormalige DDR en een stad die in de reisboekjes werd aangekondigd als het 'Nieuwe Berlijn'. Die status maakt Leipzig bij lange na niet waar, maar het is er wel goed toeven. En je kunt er natuurlijk een Gose drinken, vers uit de bron. Onze trip bleek vrij snel een historische misser van jewelste te zijn. Voor de bron, daar waar het Gose-bier is geboren, moet je helemaal niet in Leipzig zijn, maar in het 150 kilometer verderop gelegen Goslar. Maar daar namen we pas ter plekke kennis van en dat namen we dus ook maar ter kennisgeving aan.

De geschiedenis van het Gose-bier

Gose is vernoemd naar het riviertje Gose dat door het centrum van Goslar, een stad in het noorden van de Harz in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Hier ontstond in de middeleeuwen een bierstijl die we tegenwoordig kennen als Gose. Deze bierstijl was nauw verwand aan de geuzebieren uit Brussel en omgeving omdat het vroeger ook met spontane gisting tot stand kwam. Het resultaat was een betrekkelijk zuur bier dat op smaak werd gebracht met koriander en zout.

De bierstijl sloeg ook over naar Leipzig, 150 kilometer verderop gelegen en verdrong hier in de 18e en 19e eeuw alle andere bierstijlen. Ook in het nabijgelegen Halle sloeg het Gose-bier aan. Iedereen dronk in die tijd het Gose-bier. Dat veranderde in de 20e eeuw. Eén na één verdwenen de Gose-brouwerijen. In de 20e eeuw was de Gose zelfs helemaal verdwenen. De laatste Gose-brouwerij in Döllnitz werd in 1945 door de Russen verwoest. Na de oorlog volgde nog een korte opleving, maar in 1966 verdween de Gose alsnog. Twintig jaar later werd de eerste Gose weer gebrouwen.

Het moderne Gose-bier

Het moderne Gose-bier wordt allang niet meer spontaan vergist. Het wordt gebrouwen met een mengeling van gerste- en tarwemout en de brouwers gebruiken hun eigen gekweekte gist. De zure smaak wordt verkregen door het toepassen van melkzuurgisting, waarna het zure bier vervolgens wordt gezouten en gekruid, vaak met koriander. Met deze toevoegingen zijn de Gose-brouwers feitelijk in overtreding met de Voorlopige Bierwet uit 1993, waarin de restanten van het Duitse Reinheitsgebot zijn opgenomen. Voor de Gose-bieren en andere regionale stijlen is een uitzondering gemaakt in de wetgeving. Zij hoeven de strikte regels van het van origine Beierse Reinheitsgebot (water, graan, hop en gist) niet na te leven.

Er zijn tegenwoordig vier brouwerijen die Gose-bieren brouwen, waarvan twee uit Leipzig en twee uit Goslar. Achtereenvolgens zijn dit: Ritterguts Gose GmbH (een huurbrouwer uit Leipzig die zijn Gose-bieren bij brouwerij Reichenbrand in Chemnitz laat brouwen), de Bayerischer Bahnhof (gevestigd in het oudste kopstation ter wereld), brouwhuis Goslar en brouwerij Junge (beiden uit Goslar).

Gose-bier is ook niet zomaar één specialiteit; het bestaat in verschillende varianten. Zo maakt Ritterguts Gose een Original (4,7%, toevoegingen: keukenzout en koriander), een Bärentöter Sour Gose-Bock (6,6%, extra: sinaasappelschillen en kaneel), een Urgose Märzen en een Alt-Leipziger Gosen-Kümmel (een mix van Gose met Kummellikeur). In de Bayerischer Bahnhof  vind je de Leipziger Gose (4,5%) die in verschillende varianten wordt gemaakt. Goslar brouwt twee varianten, een Helle Gose en een Dunkles Gose (beiden 4,8%). Ook Junge maakt twee verschillende Gose-bieren, eentje voor café Butterhanne en eentje voor restaurant Worthmühle.

Ook de craft beer revolutie kon het Gose-bier niet ongemoeid laten. Na het bitter kwam het zuur en in hun zoektocht naar nieuwe varianten, kwamen de craft brewertjes bij de Gose uit. Zo brouwen nu verschillende Amerikaanse craft brewers nu een Gose-bier. De Gose-bieren die wij in New York leken echter maar bitter weinig op het Gose-bier uit Leipzig. Nog een beetje doorleren, is ons advies. Of misschien eens bij de bron kijken.

Op de foto drinken wij een Original van Ritterguts Gose GmbH, die door de brouwer vol trots wordt aangekondigd als het oudste en beste Gose-bier van de wereld. Gose-bier wordt vanwege het gebruik van tarwemout en koriander weleens vergeleken met het Belgische witbier, maar die vergelijking slaat kant noch wal. Gose-bier lijkt in de verste verte niet op witbier. Het zuur en het zout treden in dit bier op de voorgrond en zijn in balans met het zoet. Een verfrissend bier ook. Zum Wohl. Goseanna!