Leffe, Leffe en nog eens Leffe

Bierliefhebbers kijken nogal eens met dédain neer op het bier van Leffe. Sommigen hebben we zelfs weleens flesjes Leffe Blond zien leeg gooien op straat op weg naar één of ander bierfestivalletje. Te commercieel, te grote-brouwerij, te verkrijgbaar, te supermarkty, maar vooral veel te zoet, is het veelgehoorde commentaar. Daar doen wij niet aan mee, zeker niet aan het leeggooien van het edele vocht op straat. Dat is heiligschennis. Wij doen ons eigen research en omdat we toevallig toch in Dinant waren, de bakermat van Leffe, konden we niet nalaten om een bezoek aan Leffe te brengen. Daarvoor moesten we naar een abdij, naar een museum en naar een café.

De Abbaye Notre-Dame  de Leffe is een abdij van de Norbertijnen in Leffe, een gehucht in het noorden van de Belgische stad Dinant. De graaf van Namen schonk in 1152 de Onze-Lieve-Vrouwe-kerk van Leffe aan de abdij van Floreffe op voorwaarde dat de norbertijnen er een priorij zouden vestigen. De geschiedenis van onder andere plunderingen, verwoestingen en ontruimingen laten we voor wat het is. Wij focussen ons op het bier.

Daartoe moeten we eerst een belangrijk punt bij de horens vatten: Leffe is een abdijbier en zal nooit een trappistenbrouwerij worden. Dat is een kwestie van geloof, geloven wij. In tegenstelling tot de trappistenmonniken (en brouwers), die tot de familie van de Benedictijnen horen, horen de  kanunniken van Leffe tot de familie van de Norbertijnen. De Benedictijnen herken je aan hun zwarte habijten, de trappisten aan hun zwart-witte habijten en de Norbertijnen aan hun witte habijten. Maar dat is niet het belangrijkste verschil. Waar de Benedictijnen (en dus ook trappisten) de leer van Benedictus volgen en veel meer gesloten zijn, volgen de Norbertijnen de leer van Augustinus en zijn veel meer open naar de buitenwereld. Zij staan veel meer in het echte leven en staan open voor individuen en groepen om de abdij te bezoeken en, al dan niet spirituele, rust te vinden. Kom daar maar eens om bij onze trappistenvrienden van onder andere Orval, Westmalle, Rochefort, Chimay, La Trappe, Zundert en het verfoeide Westvleteren. Die houden hun deuren veelal gesloten voor ons klootjesvolk, de followers.

Voordat we naar het moderne Leffe-bier gaan, duiken we nog even in het verleden. Leffe schermt met een document uit de rijksarchieven van Namen (Namur) waaruit blijkt dat in 1240 diverse goederen en lijfrentes aan de abdij van Leffe werden verkocht, waaronder een brouwerij. Uit diverse documenten blijkt dat er door de eeuwen ook bier is gebrouwen in de brouwerij in welke vorm dan ook (in eigendom of niet). Ergens begin 1800 verdwijnt de brouwerij en ook de brouwactiviteiten. Lees hier meer over de geschiedenis van het bier en  het brouwen.

Het moderne Leffe-bier wordt nieuw leven ingeblazen als in 1952 pater Nys een zekere Albert Lootvoet van de gelijknamige brouwerij Lootvoet ontmoet. Hetzelfde jaar nog wordt de Leffe Brune op de markt gebracht. Brouwerij Lootvoet wordt in 1977 overgenomen door brouwerij Artois, dat op zijn beurt in 1987 fuseert met Piedboeuf, waarna Interbrw ontstaat.  Dat is nog niet het einde van de fusie- en overnamegolf. In 2004 volgt er een fusie met het Braziliaanse Ambev en ontstaat Inbev. En tenslotte wordt in 2008 het Amerikaanse Anheuser overgenomen en ontstaat AB Inbev, nog steeds 's werelds grootste brouwconcern. Ergens in dat immens grote concern wordt nog steeds het Leffe-bier vervaardigd (volgens bronnen is dit bij Stella Artois in Leuven).

In het Leffe assortiment vinden we tegenwoordig de volgende bieren: Leffe Blond (6,6%), Leffe Bruin (6,5%), Leffe Tripel (8,5%), Leffe Ruby (5,0% met rode vruchten en rozenhout), Leffe Radieuse (8,2%, met citrusvruchten en korianderzaadjes), Leffe Rituel 9 (9,0%) en Leffe Nectar (5,5% met honing). Daarnaast zou AB Inbev AB Inbev niet zijn als ze niet als alle andere grote brouwerijen zouden meehoppen op de hoptrend van de afgelopen jaren. Dus brachten ze een viertal Leffe Royale bieren op de markt, respectievelijk Whitbread Golding, Ella, Cascade IPA en Mapuche.

Adres: Place de l'Abbaye 1, 5500 Dinant, België, website

In juni 2012 gingen de deuren open van Maison Leffe dat gehuisvest is in de oude kapel van een klooster waarin ook een hotel en een spa resort zijn gevestigd. Maison Leffe ligt op slechts 5 minuten van de abdij en in dit bezoekerscentrum kun je terecht als je meer wilt weten over het Leffe bier. Totale kosten: € 7,00 en daar krijg je ook nog een flesje Leffe bier naar keuze mee naar huis (oei, oei, wat een moeilijke keuze).

De interactieve tour gaat in op 3 aspecten:

1. De geschiedenis van het merk door de eeuwen heen, de abdij en Dinant.
2. Leffe en de verschillende varianten
3. De kunst van het bier, het brouwen, de zythologie en foodpairing.

Wat moeten hier nou van zeggen? Aardig gedaan? Een soort Heineken Experience, maar dan veel goedkoper? Ach laten we maar zeggen dat we met gierende banden naar Brasserie Caracole zijn gescheurd.

Adres: La Maison Leffe, Charreau des Capucins 23, 5500 Dinant, website

Ook Brasserie Café Leffe in het centrum van Dinant is een must, in ieder geval een must als je de trilogie wilt vervolmaken. Hier kun je een hapje eten op zij Belgisch en natuurlijk het hele Leffe-assortiment drinken. Leffe cafés vind je door heel België (o.a. Brussel, Eeklo, Kortrijk, Leuven, Oostende en Turnhout) en ook in Frankrijk (o.a. Nancy, Lyon, Lens), maar het lijkt hier te gaan om een franchisemodel te gaan.

Adres: Rue Adolphe Sax 2, 5500 Dinant, België, website

Laten we niet vergeten dat we in Dinant zijn, een stad en gemeente in de provincie Namen die aan de Maas ligt en 13.000 inwoners telt. Als je Dinant vanuit het zuiden binnenrijdt, valt meteen de rots Bayard op, een rotspunt in de vorm van een enorme menhir die net losstaat van de rotswand en de weg in twee delen. De ene weghelft gaat tussen de rots en de rotswand door en de andere weghelft leidt je er om heen langs de Maas. De naam van de rots verwijst naar de legende van het Ros Beyaard en de Vier Heemskinderen.

In het centrum van Dinant struikel je over de beelden van saxofoons. Dinant is namelijk de geboorteplaats van Adolphe Sax, de uitvinder en naamgever van de saxofoon. Ook prominent aanwezig is de citadel van Dinant die hoog uittorent boven de stad en je kunt bereiken per kabelbaan, maar ook over de grootste trap van België met meer dan 400 treden. Aan de andere kant van de rivier vind je La Merveilleuse, een grot die in 1904 werd ontdekt bij de aanleg van een spoorbaan, met vele zalen met stalagmieten en stalactieten en een toevluchtsoord was voor de inwoners van Dinant tijdens de Tweede Wereldoorlog.